Κατηγορία: ΚΦΑΣ-ΚΒΣ

Αρ. πρωτ.: Δ15Β 1021307 ΕΞ 7.2.2013
Έκδοση τιμολογίου σε αντικατάσταση αποδείξεων λιανικών συναλλαγών, από εκμεταλλευτές καταστημάτων που διαθέτουν φαγητά και ποτά για επιτόπια κατανάλωση
Αθήνα, 7 Φεβρουαρίου 2013
Αρ. Πρωτ.: Δ15Β 1021307 ΕΞ 2013

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΟΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΒΙΒΛΙΩΝ & ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ (15η)
ΤΜΗΜΑ Β’

Ταχ. Δ/νση: Καρ. Σερβίας 10
Ταχ. Κωδ.: 101 84 ΑΘΗΝΑ
Πληροφορίες: Ελ. Φραγκούλη
Τηλέφωνο: 210-3610030
FAX: 210-3615052

Θέμα: Έκδοση τιμολογίου σε αντικατάσταση αποδείξεων λιανικών συναλλαγών, από εκμεταλλευτές καταστημάτων που διαθέτουν φαγητά και ποτά για επιτόπια κατανάλωση.

Σχετ.: Η από 28.1.2013 αίτηση σας.

Με αφορμή αίτημα της Ένωσής σας, αναφορικά με τη φορολογική αντιμετώπιση της έκδοσης τιμολογίου σε αντικατάσταση αποδείξεων λιανικών συναλλαγών, από εκμεταλλευτές καταστημάτων, που διαθέτων φαγητά και ποτά για επιτόπια κατανάλωση, λόγω μη έγκαιρης γνωστοποίησης (πριν την έναρξη των σερβιρισμάτων) της ιδιότητας του πελάτη, παρέχονται οι κάτωθι διευκρινίσεις:

1. Από τη Διοίκηση έχει γίνει δεκτό, με την εγκύκλιο με αριθμ. 1102722/350/0015/ΠΟΛ.1098/26.4.1991 ότι, παρέχεται η δυνατότητα έκδοσης τιμολογίου στον πελάτη, κατά την εξόφληση του λογαριασμού, εφόσον αυτός το ζητήσει, σε αντικατάσταση των αποδείξεων λιανικής πώλησης (α.λ.π.) που εκδόθηκαν αρχικά, λόγω μη γνωστοποίησης της ιδιότητας του (επιτηδευματίας) κατά την προσέλευσή του στο κατάστημα και πριν από τη έναρξη των σερβιρισμάτων, από εκμεταλλευτές καταστημάτων που διαθέτουν φαγητά και ποτά για επιτόπια κατανάλωση (εστιατόρια, ψητοπωλεία, ταβέρνες κ.λπ.).?

Στο κατά τα ανωτέρω εκδιδόμενο τιμολόγιο, πρέπει να αναγράφεται η ένδειξη ότι «εκδόθηκε σε αντικατάσταση των αριθμ. … αποδείξεων λιανικής πώλησης», οι οποίες πρέπει να επισυνάπτονται στο στέλεχος του τιμολογίου αυτού.

Περαιτέρω, στην περίπτωση αυτή, όπως διευκρινίστηκε με την ίδια εγκύκλιο, οι εγγραφές στα βιβλία της επιχείρησης, εφόσον οι α.λ.π. εκδόθηκαν με τη χρήση φορολογικής ταμειακής μηχανής (φ.τ.μ.), θα γίνονται με βάση το ημερήσιο δελτίο «Ζ» αυτής, δεδομένου ότι με την έκδοση της απόδειξης της φ.τ.μ., το ποσό καταχωρείται στη φορολογική μνήμη της μηχανής και εμφανίζεται στο ημερήσιο δελτίο «Ζ» ή αν χρησιμοποιείται αντί φ.τ.μ. για την έκδοση των αποδείξεων ηλεκτρονικός υπολογιστής, από τα στελέχη των εκδοθεισών α.λ.π.. Τα υπόψη τιμολόγια, δεν θα καταχωρούνται εκ νέου ως έσοδα, αλλά σε ιδιαίτερες στήλες ή λογαριασμούς, κατά περίπτωση, για την παρακολούθηση άλλων υποχρεώσεων.

2. Η δυνατότητα που παρασχέθηκε με την εγκύκλιο ΠΟΛ.1098/26.4.1991, σχετικά με την αντικατάσταση των α.λ.π. με τιμολόγιο, εφόσον αυτό ζητηθεί από τον πελάτη (επιτηδευματία) εκ των υστέρων, εξακολούθησε να ισχύει και μετά την εφαρμογή των διατάξεων του Π.Δ. 186/1992 (Κ.Β.Σ.), με την προϋπόθεση όμως της έκδοσης συνενωμένου πλέον Δελτίου Αποστολής – Τιμολογίου και όχι τιμολογίου, επειδή με βάση τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 11 του Κ.Β.Σ. πρόκειται για χονδρική πώληση σε κάθε περίπτωση, για την οποία και υφίσταται υποχρέωση έκδοσης δελτίου αποστολής.

3. Μετά την κατάργηση των διατάξεων του Π.Δ. 186/1992 (Κ.Β.Σ.), όπως είχε τροποποιηθεί και ίσχυε μέχρι την 31.12.2012 και την αντικατάσταση αυτού, από 1.1.2013, με τις διατάξεις του «Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών» (άρθρο πρώτο του Ν.4093/2012 – ΦΕΚ Α’/222), η εγκύκλιος ΠΟΛ.1098/26.4.1991 εξακολουθεί να ισχύει, με βάση τις διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 14 του Κ.Φ.Α.Σ., καθόσον δεν αντίκειται στις διατάξεις του νόμου αυτού.

Περαιτέρω, με τις διατάξεις του Κ.Φ.Α.Σ. επιτυγχάνεται πλέον σε μεγάλο βαθμό η φορολογική απεικόνιση των συναλλαγών και οι διασταυρώσεις, με κύρια κατεύθυνση τον περιορισμό των υποχρεώσεων των επιχειρήσεων, τη μείωση του λειτουργικού κόστους εφαρμογής των σχετικών διατάξεων, καθώς και τον εξορθολογισμό αυτών.

4. Ενόψει των προαναφερομένων, στα πλαίσια της απλοποίησης των διατάξεων και εφόσον, σε κάθε περίπτωση αντικατάστασης των αποδείξεων λιανικών συναλλαγών με τιμολόγιο, οι εγγραφές στα βιβλία της επιχείρησης (όταν οι αποδείξεις εκδίδονται με τη χρήση φορολογικής ταμειακής μηχανής), θα γίνονται με βάση το ημερήσιο δελτίο «Ζ» αυτής και όχι με το τιμολόγιο, όπως αναφέρεται και στην εγκύκλιο ΠΟΛ.1098/26.4.1991, ήτοι δεν υπάρχει απόκρυψη συναλλαγής στην προκειμένη περίπτωση, γίνεται δεκτό για την αντικατάσταση των αποδείξεων λιανικών συναλλαγών, ότι μπορεί να εκδίδεται τιμολόγιο και όχι συνενωμένο δελτίο αποστολής – τιμολόγιο, από τους εκμεταλλευτές καταστημάτων, που διαθέτουν φαγητά και ποτά για επιτόπια κατανάλωση (εστιατόρια, ταβέρνες, ψητοπωλεία κ.λπ.), υπό τις προϋποθέσεις που αναφέρονται στην υπόψη εγκύκλιο.

Ακριβές αντίγραφο
Ο Προϊστάμενος της Γραμματείας

Ο Αν. Γενικός Δ/ντής Φορολογίας
Γεώργιος Κριτσέλης

Αρ. πρωτ.: Δ15Α 1025331 ΕΞ 13.2.2013
Παροχή διευκρινίσεων για την τήρηση του λογαριασμού 94
Αθήνα, 13/2/2013
Αρ. Πρωτ. : Δ15Α 1025331 ΕΞ 2013

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΒΙΒΛΙΩΝ & ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ (15η)
ΤΜΗΜΑ Α΄

Ταχ. Δ/νση : Πανεπιστημίου 20
Ταχ. Κωδ. : 106 72 ΑΘΗΝΑ
Τηλέφωνο : 210 3638389
FAX : 210 3641620

ΘEMA : Παροχή διευκρινίσεων για την τήρηση του λογαριασμού 94.

Με την από 23/1/2013 αίτησή σας ζητάτε να σας γνωρίσουμε: α) Αν ο υπόχρεος τήρησης του λογαριασμού 94 έχει την δυνατότητα να καταχωρήσει το κόστος παραχθέντων, το κόστος αναλωθέντων υλών και το κόστος πωληθέντων εμπορευμάτων στις αντίστοιχες μερίδες των ειδών άπαξ κατά τον χρόνο προσδιορισμού του αποτελέσματος και β) Τον τρόπο τήρησης του λογαριασμού 94 (μερίδες βιβλίου αποθήκης) από τον υπόχρεο του οποίου τα έσοδα από την πώληση προϊόντων (κλάδος επεξεργασίας) για πρώτη φορά υπερέβησαν το όριο των 5.000.000 ευρώ το έτος 2012.

Επί των ερωτημάτων σας αυτών, σας γνωρίζουμε τα εξής:

1. Στην παράγραφο 8 του άρθρου 4 της εγκυκλίου ΠΟΛ.1004/4.1.2013 και στην ενότητα «Χρόνος ενημέρωσης των υπολογαριασμών του 94» αναφέρεται ότι το κόστος παραχθέντων και πωληθέντων καθώς και το κόστος των αναλωθέντων υλών τίθενται άπαξ του έτους και μέχρι την προθεσμία υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Περαιτέρω σημειώνουμε ότι στην ενότητα «Τρόπος τήρησης του λογαριασμού 94» της ίδιας παραγράφου 8 της πιο πάνω εγκυκλίου, αναφέρεται ότι για την εφαρμογή της αντίστοιχης διάταξης οι υπολογαριασμοί του 94 τηρούνται όπως και στο βιβλίο αποθήκης, όπως αυτό τηρείτο με τις προϊσχύουσες διατάξεις του άρθρου 8 του Κ.Β.Σ. Συνεπώς επειδή με βάση τις διατάξεις αυτές δεν υπήρχε υποχρέωση αναγραφής του κόστους πωληθέντων στις μερίδες του βιβλίου αποθήκης το κόστος αυτό μπορεί να μην αναγράφεται και στους υπολογαριασμούς του 94.

2. Σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην ενότητα «Τήρηση του λογαριασμού 94 από νέους υπόχρεους και λοιπές περιπτώσεις» της ιδίας πιο πάνω αναφερόμενης παραγράφου και εγκυκλίου, ο υπόχρεος του οποίου τα έσοδα από την πώληση αγαθών για πρώτη φορά υπερέβησαν το όριο των 5.000.000 ευρώ την χρήση 1/1/2012 έως 31/12/2012 έχει την δυνατότητα για την διαχειριστική 1/1 έως 31/12/2013 να ενημερώσει μέχρι την προθεσμία κλεισίματος του ισολογισμού της χρήσης αυτής τους υπολογαριασμούς του 94 αναλυτικά η συγκεντρωτικά κατά την εισαγωγή κατά ποσότητα και αξία και κατά την εξαγωγή κατά ποσότητα με βάση την απογραφή.

Στην περίπτωση υπόχρεου που επεξεργάζεται αγαθά ενημερώνονται μέχρι την προθεσμία κλεισίματος του ισολογισμού αναλυτικά ή συγκεντρωτικά μόνο οι μερίδες των πρώτων υλών, κατά την εισαγωγή κατά ποσότητα (αγορές και διακινήσεις) και αξία (αγορές) και κατά την εξαγωγή, κατά ποσότητα, όπως αυτή προσδιορίζεται με την απογραφή.

Ακριβές Αντίγραφο
Ο Προϊστάμενος της Γραμματείας

Ο Αναπληρωτής Γενικός Δ/ντής Φορολογίας
Γεώργιος Κριτσέλης

Αρ. πρωτ.: Δ15Α 1027180 ΕΞ 15.2.2013
Υποχρεώσεις Κ.Β.Σ.- Κ.Φ.Α.Σ. διαιτητών – κριτών αγώνων χειροσφαίρισης
Αθήνα, 15/02/2013 – 15:01
Αρ. Πρωτ.: Δ15Α 1027180 ΕΞ 2013

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
15η Δ/ΝΣΗ ΒΙΒΛΙΩΝ & ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ
ΤΜΗΜΑΤΑ: Α΄-Β΄

Ταχ. Δ/νση: Καρ. Σερβίας 10
Ταχ. Κώδικας:101 84 ΑΘΗΝΑ
Τηλέφωνο:2103638389 -2103610030
FAX:210-3641620

ΘEMA: «Υποχρεώσεις Κ.Β.Σ.- Κ.Φ.Α.Σ. διαιτητών – κριτών αγώνων χειροσφαίρισης »

Σε απάντηση του ανωτέρω σχετικού εγγράφου σας, αναφορικά με θέματα που άπτονται των αρμοδιοτήτων μας, σας ενημερώνουμε τα εξής:

1. Τόσο με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 2 του προϊσχύσαντος. μέχρι 31/12/2012 Κ.Β.Σ. (Π.Δ. 186/1992), όσο και με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 1 του Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών (Κ.Φ.Α.Σ.) κάθε ημεδαπό ή αλλοδαπό φυσικό ή νομικό πρόσωπο που ασκεί δραστηριότητα μέσα στην ελληνική επικράτεια, με σκοπό την απόκτηση εισοδήματος από ελευθέριο επάγγελμα ή οποιαδήποτε άλλη επιχείρηση, υποχρεούται στην τήρηση βιβλίων και την έκδοση στοιχείων.

2. Με τις διατάξεις της περ. β΄ του άρθρου 1 του προϊσχύοντος Κ.Β.Σ. (Π.Δ. 186/1992) ορίζονταν ότι δεν θεωρείται επιτηδευματίας το φυσικό πρόσωπο, πλην του ελευθέρου επαγγελματία, όπως αυτός κατονομάζεται στην παράγραφο 1 του άρθρου 48 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, που παρέχει υπηρεσίες περιστασιακά σε επιτηδευματία ή σε πρόσωπο της παραγράφου 3 του άρθρου 2 του Κώδικα αυτού και το σύνολο των ετήσιων αμοιβών του, από την εν λόγω παροχή υπηρεσιών δεν υπερβαίνει το όριο της παραγράφου 5 του ίδιου άρθρου, δηλαδή το ποσό των πέντε χιλιάδων ευρώ (5.000€).

3. Με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 3 του Κ.Φ.Α.Σ. όπως ερμηνεύτηκαν με την εγκύκλιο ΠΟΛ.1004/4.1.2013 δεν είναι υπόχρεοι απεικόνισης συναλλαγών τα φυσικά πρόσωπα, (με εξαίρεση αυτούς που ασκούν ελευθέριο επάγγελμα κατονομαζόμενο στην παράγραφο 1 του άρθρου 48 του ν. 2238/1994 όπως γιατροί, δικηγόροι, λογιστές, κ.λ.π.) και υπό τις ακόλουθες αθροιστικά προϋποθέσεις:

α. Η ευκαιριακή άσκηση παρεπόμενης δραστηριότητας, πώλησης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών. Ως ευκαιριακή παρεπόμενη δραστηριότητα χαρακτηρίζεται η δραστηριότητα που ασκείται όχι κατά σύστημα και αποδεικνύεται από τα πραγματικά γεγονότα, τα οποία κρίνονται από τον αρμόδιο προϊστάμενο Δ.Ο.Υ. Τέτοια πραγματικά γεγονότα αποτελούν ιδίως η συνέχεια ή μη της άσκησης δραστηριότητας αυτής, η ύπαρξη ιδιαίτερης επαγγελματικής εγκατάστασης, η ύπαρξη ιδιαίτερου εξοπλισμού και μηχανικών μέσων για την παροχή των υπηρεσιών αυτών και γενικότερα εάν η παροχή των υπηρεσιών αυτών έχει τα χαρακτηριστικά της οργανωμένης επιχείρησης.

β. Ο αντισυμβαλλόμενος προς τον οποίο παρέχεται η υπηρεσία πρέπει να είναι πρόσωπο που έχει υποχρέωση να εκδίδει στοιχείο προβλεπόμενο από τις διατάξεις του Κ.Φ.Α.Σ. για τις πράξεις αυτές, δηλαδή πρόσωπο υπόχρεο του Κ.Φ.Α.Σ. ή πρόσωπο της παραγράφου 1 του άρθρου 3 του Κώδικα αυτού.

Ο χαρακτηρισμός του πιο πάνω προσώπου ως μη υπόχρεου για τις εν λόγω ευκαιριακές πράξεις δεν συναρτάται από το ύψος της αμοιβής του ή από την αξία των πωλούμενων αγαθών.

Τονίζεται ότι λαμβανομένου υπόψη ότι η διάταξη αυτή αναφέρεται στον χαρακτηρισμό προσώπου ως μη υπόχρεου, δεν καταλαμβάνει το φυσικό πρόσωπο που ήδη είναι υπόχρεο εφαρμογής του Κ.Φ.Α.Σ. και παράλληλα ευκαιριακά παρέχει άλλες υπηρεσίες ή πωλεί άλλα αγαθά.

4. Με το υπ’ αρ. πρωτ. Δ12 1010476 ΕΞ 2013/17.1.2013 έγγραφό της η Δ/νση Φορολογίας εισοδήματος, μας γνώρισε τα εξής:
« Με τις διατάξεις της περ. Α΄ της παρ.2 του άρθρου 48 του ν.2238/1994 ορίζεται, ότι εισόδημα από υπηρεσίες ελευθέριων επαγγελμάτων είναι, μεταξύ άλλων, και κάθε αμοιβή που καταβάλλεται σε πραγματογνώμονες, διαιτητές, εκκαθαριστές γενικά, ελεγκτές ανώνυμων εταιριών, εκτελεστές διαθηκών, εκκαθαριστές κληρονομιών και κηδεμόνες σχολάζουσας κληρονομίας. Στο εισόδημα από αμοιβές ελευθέριου επαγγέλματος ενεργείται παρακράτηση φόρου με συντελεστή είκοσι τοις εκατό (20%) στο ακαθάριστο ποσό των αμοιβών αυτών (παρ. 1, αρ. 58 του Κ.Φ.Ε.).»

5. Σύμφωνα με τα προαναφερόμενα για το έτος 2012 εάν το σύνολο των ετήσιων αμοιβών των εν λόγω διαιτητών – κριτών αγώνων χειροσφαίρισης, δεν υπερέβησαν το όριο των πέντε χιλιάδων ευρώ (5.000€) και εφόσον οι ανωτέρω δεν είναι επιτηδευματίες από άλλη αιτία και παρέχουν υπηρεσίες περιστασιακά, θέμα σε κάθε περίπτωση πραγματικό το οποίο κρίνεται από τον αρμόδιο προϊστάμενο Δ.Ο.Υ., δεν θεωρούνται επιτηδευματίες για τη δραστηριότητα αυτή και συνεπώς δεν είχαν υποχρέωση τήρησης βιβλίων και έκδοσης στοιχείων και για τις καταβαλλόμενες αμοιβές εκδίδονταν από τον καταβάλλοντα αυτές (εν προκειμένω από την ένωσή σας) απόδειξη δαπάνης σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 15 του προϊσχύοντος Κ.Β.Σ.

Για το έτος 2013 και εφεξής, με τις νέες διατάξεις του Κ.Φ.Α.Σ., οι διαιτητές – κριτές αγώνων χειροσφαίρισης εφόσον δεν είναι υπόχρεοι απεικόνισης συναλλαγών από την άσκηση ελευθέριου επαγγέλματος, όπως αυτά κατονομάζονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 48 του ν. 2238/1994, και εφόσον η άσκηση της ανωτέρω δραστηριότητας χαρακτηρίζεται ως ευκαιριακή, θέμα το οποίο αποδεικνύεται από πραγματικά γεγονότα και κρίνεται από τον αρμόδιο προϊστάμενο Δ.Ο.Υ., δεν είναι υπόχρεοι απεικόνισης συναλλαγών και για τις υπηρεσίες τις οποίες παρέχουν εκδίδεται απόδειξη δαπάνης σύμφωνα με την παράγραφο 13 του άρθρου 8 του Κ.Φ.Α.Σ., από την αθλητική ένωση που παρέχουν τις υπηρεσίες τους.

Ακριβές Αντίγραφο
Ο Προϊστάμενος της Γραμματείας

Ο ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΡΙΤΣΕΛΗΣ

Αρ. πρωτ.: Δ15Α 1032874 ΕΞ 25.2.2013
Σχολές οδηγών. Υποχρεώσεις ΚΦΑΣ
Αθήνα, 25/02/2013
Αρ. Πρωτ.: Δ15Α 1032874 ΕΞ 2013

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΒΙΒΛΙΩΝ & ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ (15η)
ΤΜΗΜΑΤΑ Α΄-Β΄

Ταχ. Δ/νση:Καρ. Σερβίας 10
Ταχ. Κώδικας:101 84 ΑΘΗΝΑ
Τηλέφωνο:210-3638389
FAX:210-3641620

ΘΕΜΑ: «Σχολές οδηγών. Υποχρεώσεις ΚΦΑΣ»

Απαντώντας στο 2368/40/12.2.2013 έγγραφό σας αναφορικά με το θέμα, σας πληροφορούμε τα ακόλουθα:

Με τις διατάξεις του Κ.Φ.Α.Σ. καταργήθηκαν οι διατάξεις του Κ.Β.Σ. και έτσι από 1/1/2013 ο εκπαιδευτής οδηγών αυτοκινήτων, μοτοποδηλάτων και μοτοσικλετών παύει να τηρεί το πρόσθετο βιβλίο «εκπαιδευομένων οδηγών» που τηρούσε σύμφωνα με τις προϊσχύουσες διατάξεις της περίπτωσης στ΄ της παραγράφου 5 του άρθρου 10 του Κ.Β.Σ. για την πρακτική εκπαίδευση των οδηγών καθώς και το πρόσθετο βιβλίο «μητρώο μαθητών» της περίπτωσης β΄ της παραγράφου 5 του άρθρου 10 του Κ.Β.Σ., που τηρούσε για τη θεωρητική εκπαίδευση αυτών. Όπως διευκρινίστηκε δε με την εγκύκλιό μας ΠΟΛ.1004/4.1.2013 το εν λόγω πρόσωπο δεν είναι υπόχρεο εφαρμογής των διατάξεων της παραγράφου 23 του άρθρου 4 του Κ.Φ.Α.Σ., για τη θεωρητική κατάρτιση των εκπαιδευομένων οδηγών ούτε βέβαια και για τη πρακτική κατάρτιση αυτών.

Η εφαρμογή των διατάξεων του Κ.Φ.Α.Σ. είναι καθολική και ως εκ τούτου το αίτημά σας για αναστολή των διατάξεων του Κώδικα αυτού για τη μεμονωμένη αυτή κατηγορία υπόχρεων, οι οποίοι σημειωτέον με τις νέες διατάξεις απαλλάσσονται από υποχρεώσεις, δεν δύνανται να ικανοποιηθεί.

Άλλωστε η κατάργηση των προαναφερομένων διατάξεων του Κ.Β.Σ. από τις διατάξεις του Κ.Φ.Α.Σ., καταργεί την υποχρέωση τήρησης των εν λόγω πρόσθετων βιβλίων από φορολογικής πλευράς και δεν καταργεί την υποχρέωση τήρησης βιβλίων με το ίδιο περιεχόμενο, που έχει θεσπιστεί από διατάξεις άλλων νόμων, όπως του ΠΔ 208/2002, αρμοδιότητας άλλων υπουργείων (Μεταφορών, κλπ.).

Τέλος, όσον αφορά την έκδοση φορολογικών στοιχείων, επισημαίνεται ότι, όπως άλλωστε διευκρινίστηκε και με την εγκύκλιό μας ΠΟΛ.1004/4.1.2013, με την οποία παρασχέθηκαν οδηγίες για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή των διατάξεων του Κ.Φ.Α.Σ. (υποπερ. Ε1 του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012-ΦΕΚ Α΄222), οι αποδείξεις των εκπαιδευτών οδηγών αυτοκινήτων, μοτοποδηλάτων και μοτοσυκλετών, ανεξαρτήτως εάν αφορούν την παροχή υπηρεσιών θεωρητικής ή πρακτικής εκπαίδευσης (διακριτά ή «πακέτο»), εκδίδονται, από 1.1.2013 (με προθεσμία προσαρμογής έως 28/2/2013 – ΠΟΛ.1004/4.1.2013), σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις των άρθρων 7 και 9 του Κ.Φ.Α.Σ. και του άρθρου 1 του ν.1809/1988, ήτοι με τη χρήση Φ.Τ.Μ. ή μηχανισμού σήμανσης Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ. του ν.1809/1988 και σε περίπτωση βλάβης τους χειρόγραφα θεωρημένες, με παροχή δυνατότητας έκδοσης θεωρημένων χειρόγραφων αποδείξεων για παροχή υπηρεσιών στο κοινό εκτός κύριων επαγγελματικών εγκαταστάσεων.

Ακριβές Αντίγραφο
Ο Προϊστάμενος της Γραμματείας

Ο Αναπληρωτής Προϊστάμενος της Διεύθυνσης
Κων/νος Αγκιναραστάχης

Νέες ασφαλιστικές ρυθμίσεις για τα τουριστικά καταλύματα κάτω των 10 δωματίων

ΘΕΜΑ: Νέες ασφαλιστικές ρυθμίσεις για τα τουριστικά καταλύματα κάτω των 10 δωματίων.

Δρομολογήθηκε λύση από τον Υπουργό Εργασίας Γιάννη Βρούτση για ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα που απασχολεί τα ξενοδοχειακά καταλύματα κάτω των 10 δωματίων που αφορά την υποχρεωτική ασφάλισή τους στον ΟΑΕΕ.

Ο Υπουργός, κατανοώντας την κρίσιμη οικονομική κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει οι οικογένειες 20 χιλιάδων μικροϊδιοκτητών καταλυμάτων που βρέθηκαν από τη μια μέρα στην άλλη να πρέπει να αντιμετωπίσουν το υψηλό οικονομικό βάρος των ασφαλιστικών εισφορών στον ΟΑΕΕ, θεώρησε δίκαιο να προκρίνει ειδική νομοθετική ρύθμιση για αυτή την κατηγορία επιχειρήσεων.

Ειδικότερα, σε συνάντηση που είχε ο Πρόεδρος του Ξ.Ε.Ε. Γιώργος Τσακίρης και ο Πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Λακωνίας και μέλος του Δ.Σ. του Ξ.Ε.Ε. Δημήτρης Πολλάλης με τον Υπουργό, ανακοινώθηκε επίσημα η προώθηση διάταξης που αποκαθιστά την άδικη μεταχείριση και την υπερβολική ασφαλιστική επιβάρυνση των επιχειρηματιών που λειτουργούν ξενοδοχειακές μονάδες εξαιρετικά χαμηλής δυναμικότητας και μικρής περιόδου εργασιών.

Το σχετικό νομοσχέδιο του Υπουργείου Εργασίας, που θα συζητηθεί στη Βουλή εντός των προσεχών ημερών, απαλλάσσει τους μικρούς επιχειρηματίες κάτω των 10 δωματίων από την υποχρέωση ασφάλισης στον ΟΑΕΕ, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα υπαγωγής στον ΟΓΑ ή παραμονής στον ασφαλιστικό φορέα που είναι ήδη εντεταγμένοι.

Το συνολικό κείμενο της συγκεκριμένης διάταξης έχει ως εξής :

Σχέδιο νόμου

«Αντιμετώπιση της παραβατικότητας στην Κοινωνική Ασφάλιση και στην αγορά εργασίας και λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας»

Άρθρο 58

Ασφάλιση ιδιοκτητών τουριστικών καταλυμάτων

Η παράγραφος 5 του άρθρου 9 του ν. 3050/2002 ( Α’ 214), όπως έχει αντικατασταθεί με το άρθρο 25 του ν. 3846/2010 (Α 66) και περαιτέρω με το άρθρο 32 του ν. 4075/2012 (Α

89), αντικαθίσταται ως εξής:

1. Ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 2 του ν. 2160/1993 (Α’ 118) και του π.δ. 33/1979 (Α’ 10), όπως ισχύουν, και γενικά όλων των κυρίων και μη κυρίων καταλυμάτων με το ειδικό σήμα λειτουργίας του ΕΟΤ δυναμικότητας έως και πέντε (5) δωματίων, σε ολόκληρη την επικράτεια, ασφαλίζονται στον ΟΓΑ.

Εφόσον τα πρόσωπα αυτά ασφαλίζονται από άλλη εργασία ή απασχόληση σε οποιονδήποτε ασφαλιστικό οργανισμό ή το Δημόσιο ή λαμβάνουν σύνταξη από οποιονδήποτε ασφαλιστικό οργανισμό ή το Δημόσιο παραμένουν στην ασφάλιση του ασφαλιστικού τους φορέα και δεν υπάγονται στην ασφάλιση του ΟΓΑ.

2. Ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 2 του ν.2160/1993 (Α’ 118) και του π.δ. 33/1979 (Α’ 10), όπως ισχύουν, και γενικά όλων των κυρίων και μη κυρίων καταλυμάτων με το ειδικό σήμα λειτουργίας του ΕΟΤ δυναμικότητας από έξι (6) μέχρι και δέκα (10) δωματίων, σε όλη την επικράτεια, που είναι παράλληλα εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων, ασφαλίζονται υποχρεωτικά στον ΟΓΑ.

Εάν τα πρόσωπα αυτά δεν είναι παράλληλα εγγεγραμμένα στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων, ασφαλίζονται υποχρεωτικά στον ΟΑΕΕ στην 1η ασφαλιστική κατηγορία αυτού, με την υποχρέωση της ανά τριετία μετάβασης σε ανώτερη ασφαλιστική κατηγορία του δεύτερου εδαφίου της παραγράφου 3 του άρθρου 5 του π.δ. 258/2005 (Α, 316). Εφόσον τα πρόσωπα αυτά ασφαλίζονται από άλλη εργασία ή απασχόληση σε οποιονδήποτε ασφαλιστικό οργανισμό ή το Δημόσιο ή λαμβάνουν σύνταξη από οποιονδήποτε ασφαλιστικό οργανισμό ή το Δημόσιο παραμένουν στην ασφάλιση του ασφαλιστικού τους φορέα και δεν υπάγονται στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ.

3. Σε περίπτωση ιδιοκτησίας ή εκμετάλλευσης των κατά τις παρ. 1 και 2 τουριστικών καταλυμάτων από εταιρία οποιασδήποτε νομικής μορφής πλην ΕΠΕ και ΑΕ, υπάγεται κατά περίπτωση στην ασφάλιση του ΟΓΑ ή ΟΑΕΕ ένας εκ των εταίρων και προαιρετικά οι λοιποί. Εάν οι λοιποί εταίροι δεν ασφαλίζονται σε κανένα άλλο ασφαλιστικό φορέα κύριας ασφάλισης για άλλη εργασία ή απασχόληση, η ασφάλισή τους στον ΟΓΑ ή τον ΟΑΕΕ καθίσταται υποχρεωτική. Σε περίπτωση ιδιοκτησίας ή εκμετάλλευσης τουριστικών καταλυμάτων από εταιρία νομικής μορφής ΕΠΕ και ΑΕ, υπάγονται στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ τα μέλη των ΕΠΕ καθώς και τα μέλη του ΔΣ των ΑΕ που είναι μέτοχοι κατά ποσοστό 3% τουλάχιστον.

4. Ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων με οποιαδήποτε νομική μορφή των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 2 του ν. 2160/1993 (Α’ 118) και του π.δ. 33/1979 (Α’ 10), όπως ισχύουν, και γενικά όλων των κυρίων και μη κυρίων καταλυμάτων με το ειδικό σήμα λειτουργίας του ΕΟΤ, δυναμικότητας έντεκα (11) δωματίων και άνω, σε όλη την επικράτεια, ασφαλίζονται υποχρεωτικά στον ΟΑΕΕ, στην 1η ασφαλιστική κατηγορία, με την υποχρέωση της ανά τριετία μετάβασης σε ανώτερη ασφαλιστική κατηγορία του δεύτερου εδαφίου της παραγράφου 3 του άρθρου 5 του π.δ. 258/2005 (Α, 316).

5. Απαραίτητη προϋπόθεση για την υπαγωγή ή την συνέχιση του ασφαλιστικού καθεστώτος που προβλέπεται στον παρόντα νόμο είναι η κατοχή ειδικού σήματος λειτουργίας, με όλα τα δικαιολογητικά του σε ισχύ.

6. Για όσους, έως την έναρξη ισχύος της παρούσας διάταξης, ασφαλίζονταν στον ΟΓΑ, η ασφάλιση που έχει χωρίσει παραμένει ισχυρή και δεν αναζητούνται εισφορές από τον

ΟΑΕΕ. Αντίστοιχα, η ασφάλιση που έχει χωρίσει στον ΟΑΕΕ παραμένει ισχυρή και δεν αναζητούνται εισφορές από τον ΟΓΑ.

7. Με τις ως άνω διατάξεις κρίνονται οι ήδη ασφαλισμένοι ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων στον ΟΓΑ ή ΟΑΕΕ από τη δημοσίευση του νόμου αυτού.

Αθήνα 5/02/2013
Αρ. πρωτ.:

ΠΟΛ. 1020

ΘΕΜΑ: Σήμανση των δεδομένων των ασφαλών πληροφοριών που ορίζονται με τις διατάξεις της παραγράφου 23 του άρθρου 4 του Κ.Φ.Α.Σ..

ΑΠΟΦΑΣΗ
Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

Έχοντας υπόψη:….κλπ.

ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΜΕ

Παρέχεται η δυνατότητα, από 1.1.2013, χρήσης των Ειδικών Ηλεκτρονικών Ασφαλών Διατάξεων Σήμανσης (Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ.) του Ν. 1809/1988 (ΦΕΚ 222 Α΄), για τη διασφάλιση των πληροφοριών που προβλέπονται από τις διατάξεις της παραγράφου 23 του άρθρου 4 του Κ.Φ.Α.Σ. (Ν. 4093/2012 ΦΕΚ 222 Α΄), στους υπόχρεους απεικόνισης συναλλαγών, εκμετάλλευσης χώρου διαμονής ή φιλοξενίας, εκπαιδευτηρίου, κλινικής ή θεραπευτηρίου, κέντρων αισθητικής, γυμναστηρίων, χώρου στάθμευσης καθώς και στους γιατρούς και οδοντιάτρους.
Στην περίπτωση αυτή, οι πιο πάνω υπόχρεοι, προαιρετικά σημαίνουν ηλεκτρονικά την κάθε εγγραφή – καταχώριση των δεδομένων των πληροφοριών, που ορίζονται με την παραπάνω διάταξη του Κ.Φ.Α.Σ., στο μηχανογραφικό τους σύστημα (ανεξαρτήτως εάν αυτή εκτυπώνεται άμεσα ή όχι), αντί της απεικόνισης αυτών σε εκτυπούμενα θεωρημένα έντυπα.
Τα ηλεκτρονικά αρχεία (αρχεία «.._a.txt» και «…_b.txt») της σήμανσης κάθε καταχωρούμενης και σημαινόμενης εγγραφής φυλάσσονται, όπως και τα φορολογικά στοιχεία, για όσο χρόνο ορίζεται από τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 9 του Κ.Φ.Α.Σ. με την υποχρέωση να εκτυπώνονται άμεσα όταν αυτό ζητηθεί από οποιονδήποτε φορολογικό έλεγχο.
Όσοι από τους υπόχρεους αυτούς, διαθέτουν ήδη μηχανισμό για τη σήμανση των φορολογικών τους στοιχείων, δεν απαιτείται η χρήση ιδιαίτερου-ξεχωριστού μηχανισμού σήμανσης των εγγραφών των πληροφοριών αυτών, ούτε η υποβολή σχετικής γνωστοποίησης στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.
Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

 

 

Του Δημήτρη Σταματόπουλου

τ. Γενικού Δ/ντή Φορολογίας Υπ. Οικονομικών

Συγγραφέα Φορολογικού Δικαίου

Επειδή διαπιστώνω ένα τεράστιο αριθμό ερωτήσεων και αποριών σχετικά με το ποιοί έχουν υποχρέωση, λόγω των αλλαγών να εγκαταστήσουν φ.τ.μ. και ποιες είναι οι εξαιρέσεις,  δεδομένου ο αριθμός των εξαιρέσεων και η περιπτωσιολογία είναι μεγάλη, θα προσπαθήσουμε να βοηθήσουμε τους αναγνώστες με τη βασική λογική αλλά και να σημειώσουμε ιδιαιτέρως τις ακραίες και δυσανάγνωστες περιπτώσεις.

Αρχικά ο κανόνας είναι ότι όλοι οι επιτηδευματίες για τις αποδείξεις λιανικής πώλησης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών πρέπει να χρησιμοποιούν για την έκδοσή τους μηχανικά μέσα. Η επιλογή μεταξύ της χρησιμοποίησης φορολογικής ταμειακής μηχανής ή ηλεκτρονικού υπολογιστή με την χρήση φορολογικού μηχανισμού, είναι ελεύθερη και επιλέγει ο επιτηδευματίας ανάλογα με τις ανάγκες του και τις λοιπές υποχρεώσεις του (οργανωτικές, υποχρεώσεις άλλων υπηρεσιών κ.λπ.)

Για διαφορετικούς λόγους έχουν χορηγηθεί οι ακόλουθες εξαιρέσεις από την υποχρεωτική χρήση φτμ τις οποίες έχουμε συμπεριλάβει στο ειδικό κεφάλαιο για τους φορολογικούς μηχανισμούς και συγκεκριμένα στα θέματα 40-44 (σελ,1055-1058) στο βιβλίο μας ΚΩΔΙΚΑΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ και ο αναγνώστης επιβάλλεται να διαβάσει προσεκτικά:

«40. Επιτρέπεται να εκδίδονται χειρόγραφες αποδείξεις λιανικής για πώληση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών από υπόχρεους φ.τ.μ., στις ακόλουθες περιπτώσεις

1. Για συναλλαγές εκτός του καταστήματος (από το αυτοκίνητο, πόρτα την πόρτα, εμπορικές εκθέσεις κ.λπ.) (άρθρο 1 § 1 N. 1809/88).

2. Πώληση από κατάστημα που στερείται ηλεκτρικού ρεύματος μετά από άδεια που πρέπει να χορηγήσει η αρμόδια Δ.O.Y., όπως έχει κάνει δεκτό η Διοίκηση (1087475/1120/16-1-91 προς Δ.O.Y.)

3. Aν διακοπεί η λειτουργία του φορολογικού μηχανισμού για οποιοδήποτε λόγο (βλάβη – διακοπή ηλεκτρικού ρεύματος) και μέχρι την επαναλειτουργία του (άρθρο 5 § 3 N. 1809/1988). Βλέπε και θέμα 82.

4. Περιστασιακές λιανικές πωλήσεις από υπόχρεους απεικόνισης συναλλαγών χονδροπωλητές (άρθρο 1 § 1 N. 1809/88).

5. Λιανικές πωλήσεις από χονδροπωλητές με έγκριση της ΔOY όταν συντρέχουν ειδικοί λόγοι (άρθρο 1 § 1 N. 1809/1988).

6. Kατά την πώληση αγαθών σε αλλοδαπούς (εκτός E.Ε) ταξιδιώτες, όταν δικαιούνται επιστροφή του Φ.Π.A. (Α.Υ.Ο. ΠΟΛ. 1338/1996).

7. Γενικά σε περιπτώσεις αδυναμίας των φ.τ.μ. να αποτυπώσουν, στις εκδιδόμενες αποδείξεις, δεδομένα που απαιτούνται από τις φορολογικές διατάξεις (π.χ. σε αλλαγές αγαθών εφόσον επιστρέφονται χρήματα γιατί οι φ.τ.μ. δεν δέχονται αρνητικά ποσά ή γιατί τα αγαθά υπάγονται σε διαφορετικούς συντελεστές Φ.Π.A.) – Eγκ. ΠOΛ 1093/90.

8. Όταν πωλούνται αγαθά ή παρέχονται υπηρεσίες με πίστωση και ο υπόχρεος απεικόνισης συναλλαγών τηρεί διπλογραφικά βιβλία (λογιστικά), γιατί στην περίπτωση αυτή απαιτείται το ονοματεπώνυμο του πελάτη (ΠOΛ. 1243/90).

Eπίσης χειρόγραφη απόδειξη επί πιστώσει επιτρέπεται να εκδοθεί και όταν εξοφλείται το αγαθό κατά την παράδοση, εφόσον μέρος του τιμήματος ή και όλο το τίμημα είχε προκαταβληθεί, οπότε είχαν εκδοθεί ονομαστικές αποδείξεις είσπραξης, για λόγους λογιστικής τακτοποίησης (1086453/1073 ΠOΛ. 1243/30-11-90).

41. Εξαιρέσεις (παροχή δυνατότητας) κλάδων υπόχρεων απεικόνισης συναλλαγών από την υποχρέωση χρήσης φ.τ.μ.

A.Y.O. 1014655/185 ΠOΛ. 1037/12-2-1992 (ΦEK 128β).

«1. Παρέχουμε τη δυνατότητα της μη χρησιμοποίησης φορολογικής ταμειακής μηχανής του ν. 1809/1988, για την έκδοση αποδείξεων λιανικής πώλησης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών, στις παρακάτω κατηγορίες επιτηδευματιών, σε ολόκληρη τη χώρα:

α) στους επιτηδευματίες που ασκούν ελευθέριο επάγγελμα, κατονομαζόμενο στην παράγραφο 1 του άρθρου 45 του ν.δ. 3323/1955.

β) στους επιτηδευματίες που έχουν υποχρέωση, σύμφωνα με τις διατάξεις του Kώδικα Φορολογικών Στοιχείων, να τηρούν πρόσθετα βιβλία (Σ.Σ. εκμεταλλευτής χώρου διαμονής ή φιλοξενίας, εκπαιδευτηρίου, κλινικής ή θεραπευτηρίου, κέντρων αισθητικής, γυμναστηρίων, χώρου στάθμευ­σης, καθώς και οι γιατροί και οδοντίατροι – βλέπε παρ. 23 του άρθρου 4 του ΚΦΑΣ και θέμα 701 του άρθρου 4 για τις μεταβολές στη συγκεκριμένη διάταξη με την έναρξη ισχύος του ΚΦΑΣ) και να αναγράφουν στις αποδείξεις που εκδίδουν πρόσθετα στοιχεία (όπως ονοματεπώνυμο – διεύθυνση του πελάτη, κ.λπ.).

γ) στους εκμεταλλευτές γεωργικών μηχανημάτων ή ελαιουργείου ή αλευρομύλου ή εργοστασίου αποφλοίωσης ρυζιού.

δ) στους επιτηδευματίες που ασχολούνται με την κατασκευή οποιουδήποτε τεχνικού έργου όπως ξυλουργοί, σιδηρουργοί, υδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι, κτίστες και γενικά όσοι ασχολούνται με οικοδομικές εργασίες.

ε) στους επιτηδευματίες που διατηρούν κτηματομεσιτικό γραφείο, πρακτορείο κρατικών λαχείων, ΠPO-ΠO, ΛOTTO, γραφείο τελετών, γραφείο συνοικεσίων, γραφείο διεκπεραίωσης εμπιστευτικών εργασιών (Σ.Σ. π.χ. ντέντεκτιβ), γραφείο ευρέσεως εργασίας. (Σ.Σ. Tα μέντιουμ δεν έχουν εξαιρεθεί, άρα υποχρεούνται σε χρήση φ.τ.μ.).

στ) στις επιχειρήσεις μεταφοράς προσώπων γενικά, ημερήσιου και περιοδικού Tύπου για την είσπραξη συνδρομών, εκμετάλλευσης θεαμάτων, ενοικίασης επιβατηγών αυτοκινήτων, έκδοσης κοινοχρήστων λογαριασμών πολυκατοικιών, καθαρισμού και απολύμανσης κατοικιών, επισκευής και συντήρησης ανελκυστήρων και λοιπών εγκαταστάσεων κατοικιών, στους κατά παραγγελία αυτοαπασχολούμενους ράπτες ή ράπτριες, καθώς και στους εκμεταλλευτές ιαματικών πηγών του EOT.

2. Όσοι από τους πιο πάνω επιτηδευματίες, εκτός από τη συγκεκριμένη δραστηριότητα για την οποία τους παρέχεται η δυνατότητα να μη χρησιμοποιούν φ.τ.μ. διατηρούν μόνιμη επαγγελματική εγκατάσταση (κατάστημα), από την οποία πωλούν λιανικώς αγαθά ή παρέχουν υπηρεσίες στο κοινό (π.χ. ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί, που πωλούν ηλεκτρολογικά ή υδραυλικά είδη), ή από την επαγγελματική τους εγκατάσταση ασκούν παράλληλα και άλλη δραστηριότητα για την οποία υπάρχει υποχρέωση χρησιμοποίησης φ.τ.μ. (π.χ. ράπτης ή ράπτρια που πωλεί και έτοιμα ενδύματα ή εσώρουχα κ.λπ.), υποχρεούνται να εκδίδουν τις αποδείξεις λιανικής πώλησης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών, τουλάχιστον για τη δραστηριότητά τους αυτή, με τη χρήση φορολογικής ταμειακής μηχανής».

42. Εξαιρούνται επίσης από τη χρήση φ.τ.μ.

Εξαιρούνται επίσης από τη χρήση φ.τ.μ. βάσει σχετικών αποφάσεων, εγκυκλίων και εγγράφων του Υπ. Οικονομικών οι παρακάτω κατηγορίες υπόχρεων:

1. τα τουριστικά και ταξιδιωτικά γραφεία (AYO ΠOΛ. 1164/30-6-94)

2. οι παραδόσεις τόμων περιοδικών σε νέους συνδρομητές (Εγγ. 1058220/331/12-6-1997)

3. οι πωλήσεις αγαθών προς αλλοδαπούς (εκτός EE) ταξιδιώτες (ΑΥΟ ΠΟΛ. 1338/30-12-1996)

4. οι επιδιορθώσεις ενδυμάτων όπως και οι αυτοαπασχολούμενοι ράπτες ή ράπτριες (Εγκ. ΠΟΛ. 1070/24-3-1992)

5. οι κατασκευαστές επιταφίων μνημείων, ως κατασκευαστές τεχνικών έργων (Εγκ. ΠΟΛ. 1070/24-3-1992)

6. οι κατασκευαστές επίπλων κουζίνας (Εγγ. 1019225/222/24-2-1992)

7. οι κατασκευές και τοποθετήσεις τεντών (Εγγ. 1018069/219/27-2-1992).»

43. Έκδοση χειρόγραφων αποδείξεων λιανικής στις περιπτώσεις εξαίρεσης από τη χρήση φ.τ.μ. ή φορολογικού μηχανισμού

Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με την Εγκ. ΚΦΑΣ ΠΟΛ. 1004/4-1-2013, στις περιπτώσεις που προκύπτει εξαίρεση από τη χρήση φορολογικής ταμειακής μηχανής ή Η/Υ για την έκδοση των αποδείξεων λιανικής για την πώληση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών σύμφωνα με τα όσα είχαν γίνει δεκτά από τη Διοίκηση με Υπουργικές Αποφάσεις ή με ερμηνευτικές εγκυκλίους, κατ΄ εφαρμογή των διατάξεων του ν. 1809/1988 ή και με τις διατάξεις του ΚΦΑΣ (ενδεικτικά αναφέρονται οι εξαιρέσεις της ΑΥΟ ΠΟΛ. 1037/12.2.1992, περιπτώσεις βλάβης ή ώρες μη λειτουργίας του καταστήματος, πωλήσεις εκτός των κύριων επαγγελματικών εγκαταστάσεων κ.λπ.) εκδίδονται χειρόγραφες αποδείξεις λιανικής, οι οποίες εφόσον αφορούν πώληση αγαθών εκδίδονται αθεώρητες, ενώ εάν αφορούν παροχή υπηρεσιών εκδίδονται θεωρημένες. Βλέπε θέμα 39.

44. Δυνατότητα επιλογής από τον υπόχρεο της χρήσης φ.τ.μ. ή H/Y

H επιλογή σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 1 του N. 1809/88 μεταξύ φ.τ.μ. και H/Y επαφίεται στην κρίση του υπόχρεου απεικόνισης συναλλαγών, ως εκ τούτου όταν ένας υπόχρεος θέλει να διακόψει τη χρήση της φ.τ.μ. και να εγκαταστήσει H/Y είναι δικαίωμά του και μπορεί να το κάνει.

Σημειώνεται ότι στις περιπτώσεις χρησιμοποιήσεως H/Y οι αποδείξεις είναι σημαινόμενες και αναγράφονται τουλάχιστον τα στοιχεία των αποδείξεων που εκδίδονται από φ.τ.μ.

Σημειώνεται επίσης ότι δεν απαγορεύεται από τις διατάξεις η έκδοση αποδείξεων λιανικής σε κάποιο τμήμα από H/Y και σε κάποιο άλλο από φ.τ.μ. αφού πρόκειται ουσιαστικά για έκδοση αποδείξεων λιανικής από διαφορετικές σειρές στοιχείων. Από 1-1-2013, δεν απαιτείται για το σκοπό αυτό γνωστοποίηση στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., μετά την ουσιαστική κατάργηση του δεύτερου εδαφίου της παρ. 6 του άρθρου 18 του προϊσχύοντος ΚΒΣ.

Ιδιαίτερα θα σταθούμε διευκρινιστικά στα εξής επαγγέλματα από τα προαναφερόμενα:

1. Ενοικίαση αυτοκινήτων: Καταργήθηκε το πρόσθετο βιβλίο, αλλά οι επιχειρήσεις αυτές εξαιρούνται από την υποχρεωτική χρήση φ.τ.μ. με την ΑΥΟ ΠΟΛ. 1037/92 (πιο πάνω θέμα 44 περ. στ).

Προσοχή όπως θα διαπιστώσετε δεν  αναφέρονται στην ΠΟΛ. 1037/92 στις εξαιρέσεις από φτμ,  οι ενοικιάσεις μοτοσυκλετών και μοτοποδηλάτων. Πρακτική λύση για κάποιον που ενοικιάζει και μοτοσυκλέτες και μοτοποδήλατα είναι να βάλει υπολογιστή και φορολογικό μηχανισμό, αλλά η επιλογή είναι δική του μεταξύ φ.τ.μ. και υπολογιστή.

2. Τεχνικά έργα: Εξαιρούνται από τις φ.τ.μ. Α.Υ.Ο. ΠΟΛ. 1037/92 (πιο πάνω θέμα 44 περ. δ)

3. Εκμεταλλευτές μηχανημάτων έργων: Καταργήθηκε το πρόσθετο βιβλίο μηχανημάτων έργων, αλλά όταν συμμετέχουν στην κατασκευή τεχνικών έργων εξαιρούνται των φ.τ.μ..

Όταν με κάποια μηχανήματα προσφέρονται υπηρεσίες πέραν των τεχνικών έργων, οι υπηρεσίες αυτές παρέχονται κατά κανόνα εκτός έδρας, όπου επίσης παρέχεται η δυνατότητα έκδοσης χειρόγραφων αποδείξεων. Βλέπε το θέμα 40 περ. 1.

4. Συνεργεία αυτοκινήτων. Καταργήθηκε το βιβλίο εισερχομένων, άρα δημιουργήθηκε υποχρέωση εγκατάστασης φ.τ.μ. ή Η/Υ. Προτείνουμε την εγκατάσταση ηλεκτρονικού υπολογιστή με χρήση φορολογικού μηχανισμού, γιατί οι ασφαλιστικές εταιρείες απαιτούν πρόσθετα στοιχεία και γενικότερα θα προκύπτει καλύτερη εξυπηρέτηση του πελάτη.

5. Πωλήσεις μεταχειρισμένων αυτοκινήτων. Καταργήθηκε το πρόσθετο βιβλίο, άρα δημιουργήθηκε υποχρέωση εγκατάστασης φ.τ.μ. ή Η/Υ. Προτείνουμε την εγκατάσταση ηλεκτρονικού υπολογιστή με χρήση φορολογικού μηχανισμού, γιατί το Υπουργείο Μεταφορών ζητάει πρόσθετα στοιχεία και γενικότερα θα προκύπτει καλύτερη εξυπηρέτηση του πελάτη.

6. Φυσικοθεραπευτές. Καταργήθηκε το βιβλίο πελατών, αλλά δεν δημιουργείται υποχρέωση φ.τ.μ., αφού είναι ελεύθεροι επαγγελματίες και εξαιρούνται των ταμειακών μηχανών. Πρέπει να εκδίδουν θεωρημένες αποδείξεις. Βλέπε το θέμα 77 άρθρου 7 για το ποιοι είναι ελεύθεροι επαγγελματίες.

7. Παραϊατρικά. Καταργήθηκε το βιβλίο πελατών, αλλά δεν δημιουργείται υποχρέωση φ.τ.μ., αφού είναι ελεύθεροι επαγγελματίες και εξαιρούνται των ταμειακών μηχανών. Πρέπει να εκδίδουν θεωρημένες αποδείξεις. Βλέπε το θέμα 77 άρθρου 7 για το ποιοι είναι ελεύθεροι επαγγελματίες.

8. Ψυχολόγοι. Ισχύει ότι γράφουμε για τους φυσικοθεραπευτές.

9. Λογοθεραπευτές: Αν και έχει γραφεί παλαιότερα ότι οι λογοθεραπευτές ως εισόδημα εντάσσονται στα μη κατονομαζόμενα (Ζ3), δηλαδή στην παρ. 3 του άρθρου 48 και η εξαίρεση (ΠΟΛ. 1037/92) καλύπτει τους ελεύθερους της παρ. 1 του άρθρου 48,  εν τούτοις οι λογοθεραπευτές δεν είναι ευκαιριακό επάγγελμα για να ενταχθούν στα μη κατονομαζόμενα, πρόκειται επί της ουσίας για παραϊατρικό επάγγελμα ή ακόμα περισσότερο είναι δυνατόν να ενταχθούν και στη έννοια του ψυχολόγου, δεδομένου ότι το συγκεκριμένο επάγγελμα έχει και την έννοια του ψυχολόγου. Άρα και οι λογοθεραπευτές ως οργανωμένο επιτήδευμα προσφοράς ανεξάρτητων υπηρεσιών, εντάσσονται στα ελευθέρια επαγγέλματα και εξαιρούνται της υποχρέωσης εγκατάστασης φ.τ.μ., δεδομένου ότι τα πρόσωπα αυτά έχουν επιστημονικές γνώσεις και κατά την προσφορά των υπηρεσιών τους  προέχει το πνευματικό στοιχείο, χαρακτηριστικό γνώρισμα των ελευθέρων επαγγελματιών. Προτείνουμε η ομοσπονδία τους να υποβάλλει σχετικό ερώτημα στη Δ/νση Εισοδήματος του Υπ. Οικονομικών για  να δοθεί η ανάλογη η λύση και να μην καταλείπονται αμφιβολίες για το χαρακτηρισμό του επαγγέλματος τους.

10. Διαιτολόγοι. Η εργασία τους εντάσσεται στα ινστιτούτα καλλονής – αισθητικής και εξακολουθούν να τηρούν πρόσθετο βιβλίο. Βλέπε θέμα 728 άρθρου 4.

Γενικά σημειώνεται με την Εγκ. ΚΦΑΣ ΠΟΛ. 1004/4-1-2013, γίνεται δεκτό ότι μπορούν οι υπόχρεοι που δεν υποχρεούνται πλέον να τηρούν πρόσθετα βιβλία να εγκαταστήσουν φ.τ.μ ή να εκδίδουν τις αποδείξεις μηχανογραφικά με σήμανση με φορολογικό μηχανισμό όχι την 1-1-2013, αλλά έως τις 28/2/2013, προκειμένου να διευκολυνθεί η διαδικασία υπαγωγής των εν λόγω υπόχρεων στο νέο καθεστώς. Μέχρι την ως άνω ημερομηνία, οι εν λόγω υπόχρεοι μπορούν να εκδίδουν τις αποδείξεις λιανικής για τις πωλήσεις αγαθών ή παροχές υπηρεσιών, με τον ίδιο τρόπο που τις εξέδιδαν με το προϊσχύσαν καθεστώς, των διατάξεων του Κ.Β.Σ. Εγκ. ΚΦΑΣ ΠΟΛ. 1004/4-1-2013.

Τέλος σε κάθε μεταβολή θέσης που θα προκύψει από το Υπουργείο Οικονομικών ή σε άλλες ερωτήσεις και απορίες, θα επανέλθουμε με νεώτερο άρθρο.

Πηγή: https://www.forin.gr/articles/article/7871/allages-apo-kbs-se-kfas-upoxrewseis-gia-egkatastash-kai-xrhsh-forologikwn-tameiakwn-mhxanwn-eksairoumenoi-idiaiterothtes-meta-thn-metabolh-kai-mh-thrhsh-prosthetwn-bibliwn?highlight=%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%B9%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CE%B9%20%CE%BA%CF%86%CE%B1%CF%83&dw=1

 

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΠΟΛ. 1018
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
I. ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
1. Δ/ΝΣΗ ΒΙΒΛΙΩΝ & ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ (15η)
ΤΜΗΜΑΤΑ: Α΄-Β΄-Γ΄
2. Δ/ΝΣΗ Φ.Π.Α. (14η)
ΤΜΗΜΑΤΑ: Α΄ -Β
3. Δ/ΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (12η)
ΤΜΗΜΑ Α΄
II. ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ ΚΑΙ ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
Δ/ΝΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ
ΤΜΗΜΑ Γ΄

ΘΕΜΑ: Κοινοποίηση και παροχή διευκρινίσεων επί των διατάξεων της παραγράφου 2 του άρθρου 23 του 4110/2013 (ΦΕΚ Α΄17) «Ρυθμίσεις στη φορολογία εισοδήματος, ρυθμίσεις θεμάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Οικονομικών και λοιπές διατάξεις».

Με την πιο πάνω διάταξη τροποποιούνται και συμπληρώνονται οι διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 3 του Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών (Ν.4093/2012), αναφορικά με την απαλλαγή των υπόχρεων του Κ.Φ.Α.Σ. από την τήρηση βιβλίων. Επί των νέων διατάξεων της παραγράφου 3 του άρθρου 3 του κώδικα αυτού, όπως ισχύουν μετά από την νέα κοινοποιούμενη διάταξη, διευκρινίζονται τα ακόλουθα:

Α. Απαλλασσόμενοι από την τήρηση βιβλίων
Από την τήρηση βιβλίων και την έκδοση στοιχείων λιανικής απαλλάσσεται το φυσικό πρόσωπο υπόχρεο εφαρμογής του Κ.Φ.Α.Σ., το οποίο κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο πραγματοποίησε συνολικά ακαθάριστα έσοδα από την πώληση αγαθών και την παροχή υπηρεσιών μέχρι πέντε (5.000) χιλιάδες ευρώ.

Εξαιρούνται της εν λόγω απαλλαγής και τηρούν τουλάχιστον απλογραφικά βιβλία, τα πιο κάτω πρόσωπα ακόμη και εάν τα έσοδά τους είναι μέχρι 5.000 ευρώ.

α) ο ασκών ελευθέριο επάγγελμα,

β) αυτός που πραγματοποιεί ακαθάριστα έσοδα κατά ποσοστό άνω του 60% από την πώληση αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών σε άλλο υπόχρεο απεικόνισης συναλλαγών, σε πρόσωπα της παραγράφου 1 του άρθρου 3 και σε αγρότες του ειδικού καθεστώτος Φ.Π.Α.,

γ) αυτός που εξάγει τα αγαθά του ανεξάρτητο ς ποσοστού,

δ) τα πρόσωπα της παραγράφου 23 του άρθρου 4 του Κ.Φ.Α.Σ. (εκμεταλλευτής χώρου διαμονής ή φιλοξενίας, εκπαιδευτηρίου, κλινικής ή θεραπευτηρίου, κέντρου αισθητικής, γυμναστηρίου, χώρου στάθμευσης, γιατροί και οδοντίατροι όλων των ειδικοτήτων),

ε) το φυσικό πρόσωπο που παρέχει υπηρεσίες από δική του επαγγελματική εγκατάσταση, στ) το φυσικό πρόσωπο που παρέχει υπηρεσίες επισκευής ή συντήρησης τεχνικών έργων ή εγκαταστάσεων επιτηδευματιών ή μη.

Σημειώνεται ότι διευκρινίσεις για τα πρόσωπα που αφορά η εξαίρεση των πιο πάνω περιπτώσεων ε΄ και στ΄ έχουν δοθεί με ην παράγραφο 1 του άρθρου 1 της ΠΟΛ. 1091/14.6.2010 .

Β. Νέα πρόσωπα μη απαλλασσόμενα
Με τις νέες ισχύουσες διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 3 του Κ.Φ.Α.Σ. δεν απαλλάσσονται από την τήρηση βιβλίων, σε σχέση με τις αντίστοιχες προϊσχύουσες διατάξεις:

α) Ο υπόχρεος που παρέχει υπηρεσίες και/ή πωλεί αγαθά με ακαθάριστα έσοδα από 5.000 έως 10.000 ευρώ.

β) Ο υπόχρεος που αναφέρεται στις πιο πάνω περιπτώσεις ε”” και στ””.

Γενικές επισημάνσεις και δυνατότητες για τους υπόχρεους των παραπάνω περιπτώσεων α) και β).

Δεδομένου ότι η ψήφιση των κοινοποιούμενων διατάξεων πραγματοποιήθηκε σε χρόνο μεταγενέστερο της έναρξης εφαρμογής τους, παρέχεται η δυνατότητα τακτοποίησης των υποχρεώσεων των επιχειρήσεων, ως ακολούθως.
Δήλωση μεταβολής

Η δήλωση μεταβολής από τους πιο πάνω υπόχρεους μπορεί να υποβληθεί μέχρι την 15η Φεβρουαρίου 2013 χωρίς την επιβολή προστίμου της παρ. 1 του άρθρου 4 του N. 2523/1997 όπως ισχύει. Η δήλωση αυτή υποβάλλεται από τους υπόχρεους, οι οποίοι με βάση τις διατάξεις του ΚΦΑΣ (πριν την εν λόγω τροποποίησή τους), έχουν ήδη υποβάλλει δήλωση μεταβολής για απαλλαγή καθώς και από τους υπόχρεους, οι οποίοι ήταν απαλλασσόμενοι από την τήρηση βιβλίων το 2012 και με τις νέες διατάξεις παύουν να είναι απαλλασσόμενοι (υπόχρεοι που πωλούν αγαθά με ακαθάριστα έσοδα από 5.000 έως 10.000 ευρώ).

Επισημαίνεται ότι δεν υποβάλλουν δήλωση μεταβολής οι πιο πάνω νέοι υπόχρεοι τήρησης βιβλίων, οι οποίοι το 2012 τηρούσαν βιβλία και με τις νέες διατάξεις εξακολουθούν να έχουν την υποχρέωση αυτή, εκτός της περίπτωσης που έχει ήδη υποβληθεί σχετική δήλωση μεταβολής για απαλλαγή από την τήρηση βιβλίων.
Έκδοση αποδείξεων λιανικών συναλλαγών

Οι ανωτέρω υπόχρεοι εκδίδουν τις αποδείξεις λιανικών συναλλαγών σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 του Κ.Φ.Α.Σ. και του N. 1809/1988, για τις υπηρεσίες που παρέχουν και τα αγαθά που πωλούν, το αργότερο από 16.2.2013, θεωρούν δε το Βιβλιάριο Συντήρησης Επισκευών (Β.Σ.Ε.) και υποβάλλουν τη δήλωση της Φορολογικής Ταμειακής Μηχανής στις περιπτώσεις που υπάρχει σχετική υποχρέωση έως 28.2.2013.

Τρόπος προσδιορισμού των εσόδων για τη λιανική πώληση αγαθών και την παροχή υπηρεσιών από 1.1.2013 έως 15.2.2013.

Τα έσοδα λιανικής για το διάστημα αυτή, θα προσδιοριστούν αναλογικά με βάση τα έσοδα λιανικής του διαστήματος από 16.2.2013 έως 31.3.2013, (ξεχωριστά νια την λιανική πώληση αγαθών και την παροχή υπηρεσιών) πολλαπλασιαζόμενα επί δύο (2) και θα καταχωρηθούν στα απλογραφικά βιβλία, με βάση λογιστικό σημείωμα υπολογισμού τους, ανεξάρτητα εάν είχαν εκδοθεί ή όχι στοιχεία για τις λιανικές πωλήσεις αγαθών και παροχή υπηρεσιών για το διάστημα 1.1.2013 έως 15.1.2013. Επισημαίνεται ότι οφείλεται ΦΠΑ για το σύνολο των λιανικών πωλήσεων του πρώτου τριμήνου του 2013, όπως αυτά προσδιορίζονται ανωτέρω.

Όσον αφορά χονδρικές πωλήσεις αγαθών ή υπηρεσιών που πραγματοποιήθηκαν μέχρι 15.2.2013 χωρίς επιβολή ΦΠΑ, δεν αναζητείται ο αναλογών Φόρος Προστιθέμενης Αξίας, καθώς για τις πράξεις αυτές δεν είναι δυνατή η έκπτωση του φόρου από το λήπτη. Επισημαίνεται ότι τα φορολογικά στοιχεία για τις πράξεις αυτές καταχωρούνται στα τηρούμενα βιβλία.
Ακριβές αντίγραφο

Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΘΕΟΧΑΡΗΣ ΘΕΟΧΑΡΗΣ

ΚΩΔΙΚΑΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ

ΠΟΛ.1100/24.6.2010

Κοινοποίηση των διατάξεων των άρθρων 59, 60, 61, 62, 63 και 81 του ν.3842/23.4.2010 (ΦΕΚ 58Α) «αποκατάσταση φορολογικής δικαιοσύνης, αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και άλλες διατάξεις

Αθήνα, 24.06.2010

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ & ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
14η Δ/ΝΣΗ ΦΠΑ
ΤΜΗΜΑΤΑ Α΄, Β΄

Ταχ. Δ/νση : Σίνα 2-4
Ταχ. Κώδικας: 106 72 ΑΘΗΝΑ
Τηλέφωνο : 210- 3645378
Fax : 210- 3645413

ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΝ

ΠΟΛ 1100

ΘΕΜΑ: Κοινοποίηση των διατάξεων των άρθρων 59, 60, 61, 62, 63 και 81 του ν.3842/23.4.2010 (ΦΕΚ 58Α) «αποκατάσταση φορολογικής δικαιοσύνης, αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και άλλες διατάξεις».

Κοινοποιούμε τις ανωτέρω διατάξεις που αφορούν θέματα ΦΠΑ και παρέχουμε οδηγίες και διευκρινίσεις για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή τους.

Άρθρο 59 του ν.3842 – Ενσωμάτωση Οδηγίας 2008/117/ΕΚ.

Α. Γενικά

Με το άρθρο αυτό επήλθαν τροποποιήσεις στα άρθρα 16 και 36 του Κώδικα ΦΠΑ (ν.2859/2000) λόγω υποχρέωσης ενσωμάτωσης στο εθνικό δίκαιο της Κοινοτικής Οδηγίας 2008/117/ΕΚ, από 1.1.2010. Η Οδηγία αυτή τροποποίησε ορισμένες διατάξεις της Οδηγίας 2006/112/ΕΚ, με στόχο την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής που συνδέεται με τις ενδοκοινοτικές πράξεις.

Με τις διατάξεις της ΑΥΟ ΠΟΛ.1127/25.9.2009 η ημερολογιακή περίοδος κατά την οποία υποβάλλεται ο ανακεφαλαιωτικός πίνακας ενδοκοινοτικών συναλλαγών από τριμηνιαία από 1.1.2010 έγινε μηνιαία (οδηγία 2008/117/ΕΚ) προκειμένου για άμεσες διασταυρώσεις σε κοινοτικό επίπεδο.

Με τις διατάξεις της παραπάνω οδηγίας εναρμονίζεται, μεταξύ των κρατών μελών, ο χρόνος δήλωσης των πράξεων στους ανακεφαλαιωτικούς πίνακες και ορίζεται ότι είναι ο χρόνος κατά τον οποίο ο φόρος γίνεται απαιτητός.

Οι σχετικές αλλαγές που αφορούν το απαιτητό του φόρου ενσωματώνονται στο εθνικό δίκαιο με τις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 59 του ν.3842/2010.

Β. Ανάλυση των τροποποιούμενων διατάξεων:

α) Με την παράγραφο 2 του άρθρου αυτού προστίθεται νέα παράγραφος 5γ΄ στο άρθρο 36 του Κώδικα ΦΠΑ. Εφαρμογή από 01.01.2010.

Σύμφωνα με τη νέα αυτή παράγραφο, η οποία ισχύει από 1.1.2010, ορίζεται ότι οι ενδοκοινοτικές παραδόσεις και αποκτήσεις αγαθών και ενδοκοινοτικές παροχές και λήψεις υπηρεσιών δηλώνονται στους ανακεφαλαιωτικούς πίνακες κατά την ημερολογιακή περίοδο κατά τη διάρκεια της οποίας ο ΦΠΑ κατέστη απαιτητός. Η διάταξη αυτή ήταν σε ισχύ έως την 31.12.2009 για τις παραδόσεις και αποκτήσεις αγαθών, ωστόσο δεν αναφερόταν ρητά στον Κώδικα ΦΠΑ.

β) Με την παράγραφο 1 του άρθρου αυτού αντικαθίσταται η παράγραφος 2 του άρθρου 16 του Κώδικα ΦΠΑ και εναρμονίζεται σε κοινοτικό επίπεδο ο χρόνος κατά τον οποίο ο φόρος καθίσταται απαιτητός, προκειμένου να είναι αποτελεσματικός ο έλεγχος των διασυνοριακών συναλλαγών, μέσω των ανακεφαλαιωτικών πινάκων που υποβάλλονται από τα κράτη μέλη.

Ο όρος «απαιτητό του ΦΠΑ» σημαίνει το παρεχόμενο από το νόμο δικαίωμα του δημοσίου, από ένα δεδομένο χρονικό σημείο, να απαιτεί την καταβολή του ΦΠΑ από τον υπόχρεο. Κατά το χρονικό σημείο που δημιουργείται το απαιτητό του φόρου η πράξη καταχωρείται στην περιοδική δήλωση της αντίστοιχης φορολογικής περιόδου που υποβάλλεται, σύμφωνα με τις οριζόμενες προθεσμίες και παράλληλα και η εν λόγω πράξη δηλώνεται την αντίστοιχη ημερολογιακή περίοδο στους ανακεφαλαιωτικούς πίνακες εφόσον υπάρχει σχετική υποχρέωση (προκειμένου για τις ενδοκοινοτικές πράξεις).

Κατά συνέπεια, με τις διατάξεις της παράγραφο 2 του άρθρου 16 του Κώδικα Φ.Π.Α. (όπως ισχύουν μετά την τροποποίησή τους με το άρθρο 59 του ν.3842/2010), ισχύουν τα εξής:

1. Σύμφωνα με τη νέα περίπτωση α΄ «Ο ΦΠΑ γίνεται απαιτητός κατά το χρόνο έκδοσης του φορολογικού στοιχείου. Η διάταξη αυτή δεν ισχύει στην περίπτωση της ενδοκοινοτικής παροχής υπηρεσιών που φορολογούνται στον τόπο εγκατάστασης του λήπτη, σύμφωνα με το άρθρο 14§2α του Κώδικα ΦΠΑ. Για τις εν λόγω υπηρεσίες ο φόρος γίνεται απαιτητός κατά το χρόνο πραγματοποίησής τους.

Η περίπτωση αυτή αφορά του ελεύθερους επαγγελματίες οι οποίοι εκδίδουν φορολογικό στοιχείο όχι με την πραγματοποίηση της παροχής των υπηρεσιών αλλά με την κάθε είδους είσπραξη που πραγματοποιούν. Όταν οι υπηρεσίες αυτές παρέχονται προς άλλο κράτος μέλος και φορολογούνται στον τόπο του λήπτη, πρέπει να περιλαμβάνονται στην περιοδική δήλωση και στους ανακεφαλαιωτικούς πίνακες κατά τη φορολογική και ημερολογιακή περίοδο αντίστοιχα κατά την οποία πραγματοποιούνται. Ο υποκείμενος στο φόρο στην περίπτωση αυτή εκδίδει το «Ειδικό στοιχείο για σκοπούς ΦΠΑ επί ενδοκοινοτικών πράξεων».

Σύμφωνα με τις διατάξεις της ΑΥΟ ΠΟΛ.1002/4.1.2010 υποχρέωση έκδοσης «Ειδικού στοιχείου για σκοπούς ΦΠΑ επί ενδοκοινοτικών πράξεων» υπάρχει στην περίπτωση αυτή, καθώς και στις παρακάτω περιπτώσεις 2 και 3.

Σημειώνεται ότι από την 01.01.2011 οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα πρέπει να εκδίδουν φορολογικό στοιχείο κατά το χρόνο πραγματοποίησης της παροχής των υπηρεσιών και όχι κατά το χρόνο είσπραξης της αντιπαροχής εκτός από την παροχή υπηρεσιών προς το Δημόσιο. Στο πλαίσιο αυτό παρέλκει η εφαρμογή της περίπτωσης β΄ της παραγράφου 2 της ΑΥΟ ΠΟΛ.1002/4.1.2010.

2. Οι νέες διατάξεις της περίπτωσης δ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 16 ορίζουν ότι ο ΦΠΑ γίνεται απαιτητός κατά το χρόνο είσπραξης της προκαταβολής στην περίπτωση ενδοκοινοτικής παράδοσης αγαθών ή ενδοκοινοτικής παροχής υπηρεσιών (υπηρεσιών που φορολογούνται στον τόπο εγκατάστασης του λήπτη σύμφωνα με το άρθρο 14.2α του Κώδικα ΦΠΑ), ώστε να δηλώνονται κατά το χρόνο αυτό στους ανακεφαλαιωτικούς πίνακες.

Στο πλαίσιο αυτό, στην περίπτωση είσπραξης προκαταβολών που αφορούν ενδοκοινοτική παράδοση αγαθών ή ενδοκοινοτική παροχή υπηρεσιών, τα ποσά αυτά πρέπει να δηλώνονται στην περιοδική δήλωση και στους ανακεφαλαιωτικούς πίνακες κατά το χρόνο της είσπραξης. Για το λόγο αυτό ο υποκείμενος στο φόρο στην περίπτωση είσπραξης προκαταβολής υποχρεούται στην έκδοση «Ειδικού στοιχείου για σκοπούς ΦΠΑ επί ενδοκοινοτικών πράξεων», σύμφωνα με την ΑΥΟ ΠΟΛ.1002/4.1.2010.

Παράδειγμα
Ελληνική επιχείρηση εμπορίας φρούτων με Βιβλία Γ΄ κατηγορίας του Κ.Β.Σ., που διαθέτει ΑΦΜ/ΦΠΑ συμφωνεί με επιχείρηση Super market στη Γερμανία που διαθέτει ΑΦΜ/ΦΠΑ να της παραδώσει εμπορεύματα αξίας 20.000€ την 23.7.2010. Την 10.6.2010 η ελληνική επιχείρηση εισπράττει από την γερμανική προκαταβολή έναντι του συνολικού τιμήματος 5.000€. Η ελληνική επιχείρηση εκδίδει (σύμφωνα με την Α.Υ.Ο ΠΟΛ.1002/4.1.2010) «Ειδικό στοιχείο για σκοπούς ΦΠΑ επί ενδοκοινοτικών πράξεων» για την παραπάνω προκαταβολή και την περιλαμβάνει στην περιοδική δήλωση και στον ανακεφαλαιωτικό πίνακα του Ιουνίου.

Ανάλογη εφαρμογή υπάρχει και στην περίπτωση που ελληνική επιχείρηση εισπράττει προκαταβολή έναντι αμοιβής για παροχή υπηρεσιών οι οποίες φορολογούνται στον τόπο εγκατάστασης του λήπτη (14§2α).

3. Σύμφωνα με την περίπτωση στ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 16, (όπως ισχύει μετά την τροποποίησή τους με το άρθρο 59 του ν.3842/2010), προκειμένου για ενδοκοινοτική παροχή υπηρεσιών που α) φορολογούνται στον τόπο εγκατάστασης του λήπτη σύμφωνα με το άρθρο 14§2α, β) παρέχονται συνεχώς και η παροχή τους συνεχίζεται και μετά τη λήξη του ημερολογιακού έτους και γ) δεν έχουν οριστεί ή πραγματοποιηθεί τμηματικές καταβολές έναντι λογαριασμού ή πληρωμές στη διάρκεια της περιόδου παροχής τους, θα πρέπει κατά τη λήξη του ημερολογιακού έτους να δηλώνονται στην περιοδική δήλωση και τους ανακεφαλαιωτικούς πίνακες κατά το μέρος των υπηρεσιών που έχουν πραγματοποιηθεί. Για το λόγο αυτό ο υποκείμενος στο φόρο υποχρεούται στην έκδοση «Ειδικού στοιχείου για σκοπούς ΦΠΑ επί ενδοκοινοτικών πράξεων», σύμφωνα με την ΑΥΟ ΠΟΛ.1002/4.1.2010.

Σημειώνεται ότι με τις διατάξεις της παραγράφου 2, περίπτωση ε) ο φόρος γίνεται απαιτητός κατά το χρόνο που έχει συμφωνηθεί η καταβολή κάθε δόσης σε περίπτωση παροχής υπηρεσιών, για τις οποίες η αντιπαροχή καταβάλλεται περιοδικά (η διάταξη ίσχυε και μέχρι 31.12.2009 ως περίπτωση γ) στο άρθρο 16)

Παράδειγμα
Ελληνική επιχείρηση που διαθέτει ΑΦΜ/ΦΠΑ παρέχει σε βουλγαρική επιχείρηση που διαθέτει ΑΦΜ/ΦΠΑ λογιστικές υπηρεσίες. Η παροχή των υπηρεσιών αρχίζει τον Μάρτιο του 2010 και ολοκληρώνεται τον Απρίλιο του 2011. Από την έναρξη της παροχής των υπηρεσιών (Μάρτιος 2010) έως και το τέλος του ημερολογιακού έτους 2010 δεν πραγματοποιείται καταβολή αντιπαροχής, ή μέρους αυτής ως τμηματική καταβολή συμφωνημένων δόσεων, ή άλλη πληρωμή (που θα δημιουργούσε απαιτητό του φόρου). Οι αντισυμβαλλόμενοι είναι υποχρεωμένοι να δηλώνουν στους ανακεφαλαιωτικούς πίνακες κατά τη λήξη του ημερολογιακού έτους 2010 το μέρος των λογιστικών υπηρεσιών που έχουν πραγματοποιηθεί (η ελληνική επιχείρηση ως παρέχουσα και η βουλγαρική επιχείρηση ως λήπτρια των αντίστοιχων υπηρεσιών). Αντίστοιχα η ελληνική επιχείρηση έχει υποχρέωση να δηλώσει στην τελευταία περιοδική δήλωση του ημερολογιακού έτους το ποσό αυτό.

Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση της παροχής υπηρεσιών σύμφωνα με το άρθρο 14§2α από ελληνική επιχείρηση δεν υπάρχει υποχρέωση καταβολής ΦΠΑ δεδομένου ότι η υπηρεσία φορολογείται στο άλλο κράτος μέλος και υπόχρεος για την καταβολή του ΦΠΑ είναι ο λήπτης αυτής. Υπάρχει όμως υποχρέωση καταχώρηση στην περιοδική δήλωση ως πράξη με δικαίωμα έκπτωσης του φόρου εισροών που φορολογείται εκτός Ελλάδος.

Σημειώνεται τέλος ότι οδηγίες για την υποβολή των ανακεφαλαιωτικών πινάκων για πράξεις που πραγματοποιούνται από 01.01.2010, καθώς και την συμπλήρωση των εντύπων των ανακεφαλαιωτικών πινάκων έχουν κοινοποιηθεί με την Εγκύκλιο 1091531/7453/1653/Δ0014/25.9.2009.

Άρθρο 60 – Ενσωμάτωση άρθρου 3 της Οδηγίας 2008/8/ΕΚ.

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού αντικαθίσταται η παράγραφος 8 και προστίθεται νέα παράγραφος 8.α στο άρθρο 14 του Κώδικα ΦΠΑ. Οι εν λόγω διατάξεις αφορούν τον προσδιορισμό του τόπου φορολόγησης των πολιτιστικών, καλλιτεχνικών, αθλητικών, επιστημονικών, εκπαιδευτικών, ψυχαγωγικών και παρόμοιων εκδηλώσεων, με έναρξη ισχύος από 1.1.2011. Για τις εν λόγω διατάξεις θα δοθούν αναλυτικές οδηγίες με νεώτερη εγκύκλιο.

Άρθρο 61 – Εναρμόνιση εθνικών διατάξεων με τις διατάξεις της Οδηγίας 2006/112/ΕΚ.

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού τροποποιούνται ορισμένες διατάξεις του Κώδικα ΦΠΑ, οι οποίες κρίθηκαν ως μη συμβατές με το κοινοτικό δίκαιο (Οδηγία 2006/112/ΕΚ). Συγκεκριμένα:

Παράγραφος 1: Αχρεώστητη καταβολή ΦΠΑ για υπηρεσίες οδικής βοήθειας.
Για το θέμα αυτό έχει ήδη εκδοθεί η εγκύκλιος ΠΟΛ.1083/10.6.2010

Παράγραφοι 2 και 3:

Με τις διατάξεις των παραγράφων 2 και 3 του άρθρου 61 αλλάζει ο τρόπος προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας στην παράδοση εφημερίδων και περιοδικών από 1.7.2010.

Συγκεκριμένα, καταργείται η απαλλαγή από το Φ.Π.Α. του μέρους της αξίας των εφημερίδων και περιοδικών που εισπράττεται ως προμήθεια από τα πρακτορεία, εφημεριδοπώλες και λοιπούς λιανοπωλητές, εφόσον αυτά διακινούνται μέσω πρακτορείων διανομής.

Ο Φ.Π.Α. στην παράδοση των εφημερίδων και περιοδικών αποδίδεται από τις εκδοτικές και εισαγωγικές επιχειρήσεις ή από τις επιχειρήσεις που πραγματοποιούν ενδοκοινοτική απόκτηση αυτών και ως φορολογητέα αξία λαμβάνεται η τιμή λιανικής πώλησης των εν λόγω εντύπων χωρίς φόρο προστιθέμενης αξίας. Ο φόρος υπολογίζεται με εσωτερική υφαίρεση στην τιμή λιανικής πώλησης.

Οι επιχειρήσεις (υποκείμενοι) που μεσολαβούν στη διάθεση των εφημερίδων και περιοδικών στο κοινό δεν επιβαρύνουν με Φ.Π.Α. την παράδοσή τους και κατά συνέπεια οι προμήθειες αυτών δεν επιβαρύνονται με Φ.Π.Α., έχουν όμως δικαίωμα έκπτωσης του φόρου των εισροών που επιβαρύνει τα γενικά τους έξοδα και τα αγαθά επένδυσής τους.

Περαιτέρω, επισημαίνουμε ότι οι εφημερίδες και τα περιοδικά (Δ.Κ. 4902) υπάγονται στον υπερμειωμένο συντελεστή Φ.Π.Α. (5,5%), όσον αφορά στην αξία των εντύπων αυτών, ενώ διάφορα αγαθά που παραδίδονται μαζί με τα έντυπα αυτά υπάγονται στον οικείο συντελεστή, όπως π.χ. CD, DVD υπάγονται στον κανονικό συντελεστή (23%), προσδιορίζοντας ξεχωριστή φορολογητέα αξία για τα αγαθά αυτά, σύμφωνα με τη διαφοροποίηση της τιμής των εντύπων αυτών που περιέχουν και άλλα αγαθά, σε σχέση με την τιμή της απλής έκδοσης.

Άρθρο 62 – Τροποποίηση διαφόρων διατάξεων του Κώδικα ΦΠΑ

Παράγραφος 1

Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 62 του κοινοποιούμενου νόμου, προστέθηκε δεύτερο εδάφιο στην παράγραφο 6 του άρθρου 21 του Κώδικα ΦΠΑ, με το οποίο προβλέπεται ότι το 0,5 της μονάδας στρογγυλοποιείται στην ανώτερη ακέραια μονάδα, με σκοπό τη σαφήνεια της διάταξης αυτής και ισχύει από 15.3.2010.

Η στρογγυλοποίηση καταλαμβάνει μόνο τους συντελεστές που προκύπτουν κατ’ εφαρμογή της προβλεπόμενης από την παράγραφο 4 του ίδιου άρθρου του Κώδικα ΦΠΑ, μείωσης κατά τριάντα τοις εκατό (30%) των συντελεστών ΦΠΑ για τα νησιά των νομών Λέσβου, Χίου, Σάμου, Δωδεκανήσου, Κυκλάδων και τα νησιά του Αιγαίου Θάσο, Σαμοθράκη, Βόρειες Σποράδες και Σκύρο.

Για παράδειγμα ο μειωμένος κατά 50% συντελεστής ορισμένων αγαθών και υπηρεσιών του Παραρτήματος III, ο οποίος για την λοιπή Ελλάδα είναι 5%, με την μείωση του κατά 30% για τα προαναφερόμενα νησιά, προκύπτει συντελεστής 3,5%, ο οποίος κατ’ εφαρμογή της εν λόγω διάταξης στρογγυλοποιείται στην ανώτερη ακέραιη μονάδα και διαμορφώνεται έτσι στο 4%.

Παράγραφοι 2 και 3

Με τις διατάξεις των παραγράφων 2 και 3 του άρθρου 62, οι οποίες ισχύουν από 1.7.2010, αντικαταστάθηκαν οι διατάξεις των περιπτώσεων δ΄ και ε΄ της παραγράφου 1, του άρθρου 22 του Κώδικα ΦΠΑ. Ειδικότερα με την αντικατάσταση αυτή επέρχονται οι εξής τροποποιήσεις:

Ι. Νοσοκομειακή και ιατρική περίθαλψη

1. Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις της περίπτωσης δ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 22, από 1.7.2010 η απαλλαγή της νοσοκομειακής και ιατρικής περίθαλψης και διάγνωσης, καθώς και των στενά συνδεόμενων με αυτές παραδόσεων αγαθών και παροχών υπηρεσιών περιορίζεται μόνο στην περίπτωση που οι εν λόγω πράξεις πραγματοποιούνται από οργανισμούς δημοσίου δικαίου. Η απαλλαγή αυτή ισχύει και για λοιπούς οργανισμούς ιδιωτικού δικαίου, εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:
i. δεν έχουν ως σκοπό τη συστηματική επιδίωξη κέρδους, τα ενδεχόμενα δε κέρδη τους δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να διανέμονται αλλά να διατίθενται για τη διατήρηση ή τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών,
ii. η διοίκηση και διαχείριση των εν λόγω οργανισμών πρέπει να ασκείται από πρόσωπα που δεν έχουν, είτε αυτά τα ίδια είτε μέσω τρίτων προσώπων, άμεσο ή έμμεσο συμφέρον από τα αποτελέσματα της εκμετάλλευσης των σχετικών δραστηριοτήτων,
iii. οι απαλλαγές δεν πρέπει να δημιουργούν κίνδυνο στρέβλωσης των όρων του ανταγωνισμού.

2. Η συνδρομή των προϋποθέσεων, οι οποίες είναι σωρρευτικές, προκύπτει από τη σύσταση του οργανισμού και άλλα έγγραφα και ελέγχονται τα πραγματικά περιστατικά από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. Όσον αφορά την προϋπόθεση περί μη δημιουργίας κινδύνου στρέβλωσης των όρων του ανταγωνισμού, θα πρέπει να εξετάζεται εάν η απαλλαγή συγκεκριμένου ιδιωτικού οργανισμού θέτει σε δυσμενή θέση άλλους οργανισμούς ιδιωτικού δικαίου οι οποίοι υπάγονται στο φόρο.

3. Ως στενά συνδεόμενες, με τις υπηρεσίες νοσοκομειακής και ιατρικής περίθαλψης και διάγνωσης, παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών, νοούνται μόνον αυτές που αποτελούν ένα απαραίτητο στάδιο της διαδικασίας παροχής των υπηρεσιών αυτών για να επιτευχθούν οι θεραπευτικοί και νοσηλευτικοί σκοποί και λογικά εντάσσονται στο πλαίσιο της παροχής τους, όπως φάρμακα, ορθοπεδικά προσθετικά, νοσοκομειακά αναλώσιμα, παροχή κλίνης και τροφής στους ασθενείς. Έσοδα των εν λόγω οργανισμών από τυχόν τηλεφωνική εξυπηρέτηση, εκμίσθωση συσκευών τηλεοράσεως, προς τους ασθενείς και τους συνοδούς τους, επίσης έσοδα από πράξεις μεσολάβησης, εκμίσθωσης μηχανημάτων, ερευνητικών εργασιών, κλπ, δεν εμπίπτουν στην απαλλαγή και φορολογούνται με τον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ.

4. Η παροχή υπηρεσιών νοσοκομειακής και ιατρικής περίθαλψης και διάγνωσης, καθώς και οι στενά συνδεόμενες με αυτές παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών από κερδοσκοπικού χαρακτήρα πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, υπάγονται στο φόρο με το χαμηλό συντελεστή Φ.Π.Α. (11%), σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1, του άρθρου 21 και της παραγράφου 10, του κεφαλαίου Β. Υπηρεσίες, του Παραρτήματος ΙΙΙ του Κώδικα Φ.Π.Α..

Σημειώνεται ότι έσοδα των εν λόγω προσώπων από τυχόν τηλεφωνική εξυπηρέτηση, εκμίσθωση συσκευών τηλεοράσεως, και άλλες παρόμοιες υπηρεσίες προς τους ασθενείς και τους συνοδούς τους, επίσης έσοδα από πράξεις μεσολάβησης, εκμίσθωσης μηχανημάτων, ερευνητικών εργασιών, κλπ., φορολογούνται με τον κανονικό συντελεστή.

5. Με την ίδια διάταξη απαλλάσσονται από το φόρο και οι υπηρεσίες που παρέχονται στις εγκαταστάσεις θεραπευτικών λουτρών και ιαματικών πηγών, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις που αναφέρονται στην ανωτέρω παράγραφο 1 (δημόσιοι οργανισμοί ή μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου). Επομένως στις εν λόγω μονάδες θεραπείας στις οποίες υπό ιατρική παρακολούθηση για λόγους υγείας γίνεται χρήση ιαματικών πηγών, εξακολουθούν να απαλλάσσονται το αντίτιμο του ιαματικού λουτρού, η τυχόν ιατροφαρμακευτική παρακολούθηση και περίθαλψη, συμπεριλαμβανομένης και της παροχής τροφής, εφόσον αυτή παρέχεται στους λουόμενους ασθενείς από την επιχείρηση των θεραπευτικών λουτρών.

6. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1, του άρθρου 30, παρέχεται δικαίωμα έκπτωσης του φόρου των εισροών με τον οποίο έχουν επιβαρυνθεί οι δαπάνες των υπηρεσιών περίθαλψης και διάγνωσης, στην περίπτωση που αυτές δεν απαλλάσσονται, με αποτέλεσμα την μείωση του κόστους των παρεχόμενων υπηρεσιών.

ΙΙ. Ιατρική περίθαλψη στο πλαίσιο άσκησης ιατρικών επαγγελμάτων

1. Με την αντικατάσταση της περίπτωσης ε΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 22 συνεχίζουν να απαλλάσσονται από τον Φ.Π.Α. οι παροχές ιατρικής περίθαλψης, οι οποίες πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της άσκησης ιατρικών επαγγελμάτων.

Η απαλλαγή αυτή καλύπτει την παροχή ιατρικών υπηρεσιών με σκοπό τη διάγνωση, περίθαλψη, πρόληψη και στο μέτρο του δυνατού θεραπεία ασθενειών ή ανωμαλιών της υγείας του ανθρώπου, οι οποίες πραγματοποιούνται από ιατρούς ή οδοντιάτρους στο πλαίσιο της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, ανεξάρτητα από τη νομική μορφή του παρέχοντος (φυσικό ή νομικό πρόσωπο), με την προϋπόθεση ότι τα νομικά πρόσωπα αναγνωρίζονται από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ως φορείς παροχής πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας (Π.Φ.Υ.).

2. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με π.δ. 84/2001 (ΦΕΚ 70 Α΄), οι φορείς παροχής υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας δεν διαθέτουν κλίνες νοσηλείας (άρθρο 14, π.δ. 84/2001). Έτσι υπάγονται στην ανωτέρω διάταξη και απαλλάσσονται από τον Φ.Π.Α. οι ιατρικές υπηρεσίες που παρέχονται από φυσικά πρόσωπα ιατρούς όλων των ειδικοτήτων και οδοντιάτρους στα ιδιωτικά τους ιατρεία και οδοντιατρεία, από ιδιωτικά πολυιατρεία και πολυοδοντιατρεία, ιδιωτικά διαγνωστικά εργαστήρια και ιδιωτικά εργαστήρια φυσικής ιατρικής και αποκατάστασης.

3. Υπενθυμίζεται ότι η εν λόγω απαλλαγή καλύπτει τους γιατρούς εργασίας, σύμφωνα με τις διευκρινίσεις που έχουν δοθεί με την εγκύκλιο ΠΟΛ.1168/16.12.2008.

4. Με τη διάταξη αυτή συνεχίζουν να απαλλάσσονται από το φόρο και οι αμοιβές των ιατρών ελευθέρων επαγγελματιών από ιδιωτικές κλινικές και νοσοκομεία, στην περίπτωση που δεν είναι μισθωτοί, και οι οποίες αφορούν περίθαλψη ασθενών των προσώπων αυτών. Διευκρινίζεται ότι στην περίπτωση που η αμοιβή του ιατρού δεν αφορά υπηρεσίες ιατρικής περίθαλψης αλλά προμήθεια για σύσταση πελατείας, τότε υπάγεται στο φόρο με τον κανονικό συντελεστή. Επίσης υπάγεται στο φόρο με τον κανονικό συντελεστή η αμοιβή ιατρών φυσικών προσώπων ή νομικών προσώπων με μέλη ιατρούς, οι οποίοι παρέχουν υπηρεσίες συμβουλευτικού χαρακτήρα, παροχής πληροφοριών για ιατρικά θέματα και μηχανήματα και γενικά υπηρεσίες που δεν έχουν σκοπό τη διάγνωση, περίθαλψη, πρόληψη και στο μέτρο του δυνατού θεραπεία ασθενειών ή ανωμαλιών της υγείας του ανθρώπου στο πλαίσιο της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.

5. Σημειώνεται ότι η απαλλακτική αυτή διάταξη συνεχίζει να καλύπτει υπηρεσίες ιατρικής περίθαλψης που παρέχονται από ψυχολόγους, μαίες, νοσοκόμους, φυσικοθεραπερυτές, ενώ η απαλλαγή καλύπτει από 1.7.2010 και τις υπηρεσίες που παρέχονται από λογοθεραπευτές και εργοθεραπευτές.

6. Υπηρεσίες από δερματολόγους, χειρούργους και ιατρούς άλλων ειδικοτήτων, ατομικές επιχειρήσεις ή εταιρείες, με τη χρήση λέϊζερ ή με άλλες τεχνικές της ιατρικής επιστήμης, οι οποίες δεν αποσκοπούν στην θεραπεία ασθένειας ή στην αποκατάσταση της υγείας, αλλά γίνονται για λόγους αισθητικής, υπάγονται στο φόρο με τον χαμηλό συντελεστή. Επομένως για την επιβολή ή μη Φ.Π.Α. σε κάθε περίπτωση, η διάκριση για την φορολογική μεταχείριση γίνεται ανάλογα με το σκοπό για τον οποίο παρέχεται η υπηρεσία.

7. Προκειμένου να αντιμετωπιστεί το θέμα των ιδιωτικών κλινικών και των «διαγνωστικών κέντρων» τα οποία δεν μπορούν να συμβληθούν απευθείας με το δημόσιο και λοιπούς ασφαλιστικούς φορείς για την είσπραξη νοσηλίων και εξετάστρων και για την είσπραξη αυτών μεσολαβεί συμβεβλημένος ιατρός, γίνονται δεκτά τα ακόλουθα:

α) όσον αφορά τις υπηρεσίες των φορέων υγείας, οι οποίες απαλλάσσονται από το φόρο συνεχίζει να εφαρμόζεται η παράγραφος Α.1. της εγκυκλίου 1137236/6512/2090/Α0014/ΠΟΛ.1334/23.12.1996, δηλαδή ο συμβεβλημένος ιατρός για την είσπραξη των αμοιβών του φορέα υγείας για τον οποίο ενεργεί, εκδίδει το προβλεπόμενο φορολογικό στοιχείο προς τον ασφαλιστικό φορέα χωρίς Φ.Π.Α. και στη συνέχεια ο φορέας υγείας εκδίδει φορολογικό στοιχείο ίσης αξίας (συμπεριλαμβανομένου και του παρακρατηθέντος φόρου εισοδήματος) προς τον ιατρό χωρίς Φ.Π.Α..

β) όσον αφορά τους φορείς υγείας οι υπηρεσίες των οποίων υπάγονται στο φόρο, ακολουθείται η διαδικασία ως άνω, με τη διαφορά ότι τόσο στο φορολογικό στοιχείο που εκδίδει ο ιατρός όσο και στο φορολογικό στοιχείο που εκδίδει ο φορέας υγείας αναλογεί Φ.Π.Α. με τον χαμηλό συντελεστή.

Η ανωτέρω ρύθμιση είναι μεταβατικού χαρακτήρα και ισχύει μέχρι τη λήξη της προθεσμίας προσαρμογής των εν λόγω προσώπων με τις διατάξεις του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, όπως αυτή κατά περίπτωση έχει οριστεί (άρθρα 26 και 29 του ν. 3846/2010).

ΙΙΙ. Διάκριση μεταξύ των περιπτώσεων δ΄ και ε΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 22.

Για την αποφυγή συγχίσεων, όσον αφορά την εφαρμογή των διατάξεων των περιπτώσεων δ΄ και ε΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 22 του Κώδικα ΦΠΑ, όπως αυτές ισχύουν από 1.7.2010, διευκρινίζουμε τα εξής:

1. Στην παράγραφο δ΄ υπάγονται οι υπηρεσίες δευτεροβάθμιας υγείας, ενώ στην παράγραφο ε΄ υπάγονται οι υπηρεσίες πρωτοβάθμιας υγείας, δηλαδή οι προϋποθέσεις που τίθενται στην περίπτωση δ΄ για τους ιδιωτικούς οργανισμούς δεν ισχύουν για την παροχή πρωτοβάθμιας υγείας, η οποία υπάγεται στην περίπτωση ε΄.

2. Κατά συνέπεια και με σκοπό την ίση μεταχείριση ίδιων πράξεων:

– Υπηρεσίες ιατρικής περίθαλψης και διάγνωσης που παρέχονται από νοσηλευτικά ιδρύματα (φορείς δευτεροβάθμιας υγείας) στα εξωτερικά ιατρεία και διαγνωστικά εργαστήρια που διαθέτουν, απαλλάσσονται από το φόρο με τις διατάξεις και τις προϋποθέσεις της περίπτωσης ε΄, της παραγράφου 1 του άρθρου 22.
– Υπηρεσίες διάγνωσης που πραγματοποιούνται από νοσηλευτικά ιδρύματα (φορείς δευτεροβάθμιας υγείας) σε ασθενείς που νοσηλεύονται σ’ αυτά υπάγονται στις διατάξεις της περίπωσης δ΄, κατά συνέπεια στην περίπτωση που οι επιχειρήσεις ιδιωτικού δικαίου δεν πληρούν τις προϋποθέσεις που τίθενται, υπάγονται στο φόρο.
– Υπηρεσίες που παρέχονται από φορείς δευτεροβάθμιας υγείας, οι οποίες συνίσταται στην εκτέλεση ιατρικών ή οδοντιατρικών πράξεων οι οποίες, σύμφωνα με διατάξεις του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, απαγορεύεται να εκτελούνται από φορείς παροχής υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, όπως χειρουργικές επεμβάσεις για τις οποίες δεν απαιτείται διανυκτέρευση, υπάγονται στην περίπτωση δ΄, κατά συνέπεια στην περίπτωση κερδοσκοπικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου, υπάγονται στο φόρο με τον το χαμηλό συντελεστή Φ.Π.Α.
– Οι υπηρεσίες των Μονάδων Χρόνιας Αιμοκάθαρσης εκτός Νοσοκομείων και Κλινικών του π.δ. 225/2000 (ΦΕΚ194/Α/7.9.2000) υπάγονται στην περίπτωση ε΄, κατά συνέπεια απαλλάσσονται από το φόρο. Επίσης απαλλάσσονται οι υπηρεσίες των Μονάδων Τεχνητού Νεφρού, στην περίπτωση που οι υπηρεσίες παρέχονται σε εξωτερικούς, μη νοσηλευόμενους ασθενείς των ιδιωτικών κλινικών που δεν απαλλάσσονται με την διάταξη της περίπτωσης δ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 22, ενώ οι ίδιες υπηρεσίες που παρέχονται σε νοσηλευόμενους ασθενείς υπάγονται στο φόρο.
– Υπηρεσίες που παρέχονται από Κέντρα Αποθεραπείας και Αποκατάστασης τα οποία ανήκουν σε φυσικά ή Ν.Π.Ι.Δ. του π.δ. 395/1993, που λειτουργούν, αναλόγως με την άδεια λειτουργίας τους, ως πρωτοβάθμιοι ή ως δευτεροβάθμιοι ή ως μικτοί φορείς υγείας, διευκρινίζεται ότι απαλλάσσονται από το φόρο μόνο οι υπηρεσίες που παρέχονται σε εξωτερικούς ασθενείς που δεν διανυκτερεύουν στις εγκαταστάσεις τους (περίπτωση ε΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 22).

IV. Κατάργηση της απαλλαγής των υπηρεσιών δικηγόρων, συμβολαιογράφων, άμισθων υποθηκοφυλάκων και δικαστικών επιμελητών.

Στη νέα διάταξη της περίπτωσης ε΄, της παραγράφου 1 του άρθρου 22, δεν περιλαμβάνονται τα επαγγέλματα των δικηγόρων, συμβολαιογράφων, άμισθων υποθηκοφυλάκων και δικαστικών επιμελητών, κατά συνέπεια από 1.7.2010 οι υπηρεσίες των προσώπων αυτών υπάγονται στο ΦΠΑ με τον κανονικό συντελεστή (23%). Η φορολογητέα αξία συνίσταται στο σύνολο της αμοιβής των προσώπων αυτών, δηλαδή στο συνολικό ποσό που συνιστά την αντιπαροχή για τις παρεχόμενες υπηρεσίες τους, προσαυξημένη με οποιαδήποτε παροχή συνδέεται άμεσα με αυτή.

Ειδικότερα διευκρινίζουμε τα εξής:

1. Όσον αφορά τους δικηγόρους, υπάγεται στο φόρο το συνολικό ποσό που καταβάλλεται ως προείσπραξη στους δικηγορικούς συλλόγους σε όσες περιπτώσεις αυτό προβλέπεται, όπως επίσης και κάθε άλλο ποσό που εισπράττεται συμπληρωματικά ή ανεξάρτητα και αυτοτελώς από αυτό ως αμοιβή για τις παρεχόμενες υπηρεσίες. Σημειώνεται ότι τα φορολογικά στοιχεία που εκδίδονται από τους δικηγόρους θα πρέπει να αναγράφουν τη συνολική αμοιβή που εισπράττεται από τον πελάτη, ανεξάρτητα από τις ρυθμίσεις που ισχύουν για τη φορολογία του εισοδήματός τους.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι, με τις ισχύουσες διατάξεις, σε ορισμένες περιπτώσεις η ελάχιστη αμοιβή των δικηγόρων προεισπράττεται από τους δικηγορικούς συλλόγους, κατά την προείσπραξη αυτή θα πρέπει να εισπράττεται και ο αναλογών ΦΠΑ. Στη συνέχεια κατά την απόδοση της αμοιβής στους δικηγόρους, μετά την παρακράτηση των προβλεπομένων κρατήσεων θα αποδίδεται στους δικηγόρους και το σύνολο του ΦΠΑ που έχει εισπραχθεί, προκειμένου να αποδοθεί στο δημόσιο με την υποβολή της περιοδικής δήλωσης ΦΠΑ που υποβάλλεται από τους δικηγόρους.

Οι δικηγορικοί σύλλογοι ενημερώνουν σε τακτά χρονικά διαστήματα τη φορολογική αρχή για τα ποσά που έχουν προεισπράξει για λογαριασμό των δικηγόρων, καθώς και τον αναλογούντα ΦΠΑ, υποβάλλοντας τα στοιχεία αυτά με ηλεκτρονικό τρόπο.
Διευκρινίζεται τέλος ότι οι δικηγόροι που εργάζονται με πάγια αντιμισθία και, κατά τις διατάξεις της φορολογίας εισοδήματος θεωρούνται ως μισθωτοί, δεν υπάγονται στο ΦΠΑ για τις εν λόγω αμοιβές.

2. Όσον αφορά τους άμισθους υποθηκοφύλακες, η φορολογητέα αξία συνίσταται στο δικαίωμα άμισθου υποθηκοφύλακα (3‰) που εισπράττεται σύμφωνα με το ν. 325/1976. Τα υπόλοιπα τέλη και δικαιώματα που εισπράττονται, σύμφωνα με το ν. 325/1976, υπέρ του δημοσίου ή τρίτων και αποδίδονται άμεσα στο δημόσιο, δεν υπάγονται στο φόρο.

Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με την ΑΥΟ1100721/661/0015/19.10.2007, οι άμισθοι υποθηκοφύλακες στο βιβλίο εσόδων εξόδων που τηρούν μπορούν να καταχωρούν τα ακαθάριστα έσοδά τους (παρακρατηθέντα δικαιώματα άμισθου υποθηκοφύλακα) κάθε ημερολογιακού τριμήνου με ένα ποσό, μέχρι τη δέκατη ημέρα από το τέλος του τριμήνου, με μεταφορά των σχετικών δεδομένων όπως προκύπτουν από το βιβλίο εισοδημάτων που τηρούν κατ’ εφαρμογή της 28771/20.3.1971 απόφασης του Υπουργού Δικαιοσύνης.

Δεδομένου ότι με τη ρύθμιση αυτή είναι προφανές ότι τα ακαθάριστα έσοδα για τη φορολογία εισοδήματος δεν ταυτίζονται με τη φορολογητέα αξία για το ΦΠΑ, στο τηρούμενο βιβλίο εσόδων εξόδων, θα πρέπει σε ιδιαίτερες στήλες να αναγράφεται η φορολογητέα αξία ΦΠΑ, όπως αυτή προκύπτει από τη στήλη 19 του Βιβλίου Τελών και Δικαιωμάτων που τηρούν, καθώς και ο αναλογών φόρος.

Στις αποδείξεις παροχής υπηρεσιών που εκδίδονται προς τον αντισυμβαλλόμενο, σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΒΣ, στην περίπτωση που το συνολικό αντίτιμο περιλαμβάνει και τα υπόλοιπα δικαιώματα που εισπράττονται υπέρ του δημοσίου ή τρίτων που δεν υπόκεινται στο ΦΠΑ, θα πρέπει, έστω χειρόγραφα, να αναφέρεται το συνολικό εισπραττόμενο δικαίωμα άμισθου υποθηκοφύλακα και ο αναλογών ΦΠΑ, εφόσον ο αντισυμβαλλόμενος είναι επιτηδευματίας. Στην περίπτωση που ο αντισυμβαλλόμενος είναι ιδιώτης (μη επιτηδευματίας), το εισπραττόμενο αυτό δικαίωμα αναγράφεται συνολικά περιλαμβάνοντας και το ΦΠΑ και τίθεται, με σφραγίδα ή χειρόγραφα, η ένδειξη «στο δικαίωμα άμισθου υποθηκοφύλακα περιλαμβάνεται ΦΠΑ με τον κανονικό συντελεστή 23%».

Παράγραφος 4

Με τις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 62 καταργείται η περίπτωση ια΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 22 του Κώδικα ΦΠΑ (ν. 2859/2000), ήτοι η απαλλαγή από το ΦΠΑ της παροχής υπηρεσιών από συγγραφείς, καλλιτέχνες και ερμηνευτές έργων τέχνης προς άλλους υποκείμενους στο φόρο.

Η εν λόγω διάταξη ισχύει από 1.7.2010, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 92, παράγραφος 1, περίπτωση ιστ΄ του ιδίου νόμου. Έτσι, από 1ης Ιουλίου 2010, όλες οι υπηρεσίες που παρέχονται από τους καλλιτέχνες, συγγραφείς και ερμηνευτές έργων τέχνης, στα πλαίσια της άσκησης του ελευθέριου επαγγέλματός τους, υπάγονται στο φόρο.

Στο φόρο υπάγονται και τα περιουσιακά και συγγενικά δικαιώματα, καθώς και η εύλογη αμοιβή που εισπράττουν τα πρόσωπα αυτά μέσω των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης στους οποίους έχουν αναθέσει τη διαχείριση ή/και προστασία της εκμετάλλευσης και διάδοσης του έργου τους, καθόσον πλέον αυτά δεν προέρχονται από άσκηση δραστηριότητας η οποία απαλλάσσεται από το ΦΠΑ.

Η έννοια του όρου «καλλιτέχνης» αναφέρεται στο πρόσωπο το οποίο καλλιεργεί ή ασκεί κάποια από τις καλές τέχνες, τούτων θεωρουμένων ως του ειδικού κύκλου καλλιτεχνικών εκδηλώσεων και δημιουργίας που παραδοσιακά περιλαμβάνουν τη μουσική, τη ζωγραφική, τη γλυπτική, τη χαρακτική, το χορό, το θέατρο, τον κινηματογράφο κλπ. Ως «ερμηνευτής έργων τέχνης» χαρακτηρίζεται το πρόσωπο εκείνο που με διάφορους εκφραστικούς τρόπους που χρησιμοποιεί ερμηνεύει ένα έργο τέχνης, όπως για παράδειγμα ο τραγουδιστής, ο κιθαριστής, ο πιανίστας, οι μονωδοί και χορωδοί του λυρικού θεάτρου, οι χορευτές. Ως καλλιτέχνες χαρακτηρίζονται και εκείνοι από τους διακοσμητές, που είναι γραμμένοι ως μέλη του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος ή διαθέτουν τα προσόντα να εγγραφούν, ήτοι αυτοί που είναι εικαστικοί (ζωγράφοι, γλύπτες, χαράκτες), όχι όμως οι απλοί διακοσμητές βιτρινών ή εσωτερικών χώρων.

Επισημαίνεται ότι οι υπηρεσίες που παρέχονται από συγγραφείς, συνθέτες, καλλιτέχνες και ερμηνευτές έργων τέχνης, καθώς και τα δικαιώματα αυτών, υπάγονται στο χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ (11%), σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 3) του Κεφαλαίου Β΄ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ, του Παραρτήματος ΙΙΙ, του Κώδικα ΦΠΑ.

Οι συγγραφείς δημόσιοι ή ιδιωτικοί υπάλληλοι καθώς και οι συνταξιούχοι για την πρώτη μετά τη συνταξιοδότησή τους έκδοση βιβλίου, οι οποίοι σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2, παράγραφος 1, περίπτωση γ) του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων δεν θεωρούνται επιτηδευματίες εφόσον δεν είναι επιτηδευματίες από άλλη αιτία και κατά συνέπεια δεν είναι υπόχρεοι σε τήρηση βιβλίων και στοιχείων, δεν υπάγονται στο φόρο για τις πράξεις παράδοσης αγαθών (διάθεση βιβλίων από τους ίδιους ή με ανάθεση σε τρίτο πρόσωπο) ή παροχής υπηρεσιών (εκχώρηση συγγραφικών τους δικαιωμάτων) που πραγματοποιούν.

Οι εγκύκλιοι Α.13794/4353/ΠΟΛ.347/11.12.1987 και 1011511/441/37/0014/ΠΟΛ.1032/26.1.2001, παύουν να ισχύουν κατά το μέρος που αναφέρονται σε οδηγίες εφαρμογής της απαλλαγής που καταργήθηκε

Παράγραφος 5

Με τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 62 αντικαθίσταται η παράγραφος 1 του άρθρου 34 καθόσον είχαν παρατηρηθεί παρερμηνείες με αποτέλεσμα να μην εφαρμόζεται ομοιόμορφα η διάταξη. Δεδομένου δε ότι ο ΦΠΑ οφείλει να είναι ουδέτερος για την επιχείρηση, εκτός των περιπτώσεων που αυτή λειτουργεί ως τελικός καταναλωτής, το πιστωτικό υπόλοιπο αυτού είναι επιστρεπτέο σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα και με τα οριζόμενα στις εκάστοτε ισχύουσες υπουργικές αποφάσεις. Επίσης καθίσταται σαφές ότι η επιστροφή ΦΠΑ αφορά σε κάθε περίπτωση ποσό φόρου που καταβλήθηκε στο δημόσιο αχρεώστητα, ανεξαρτήτως αν η καταβολή ήταν εξ αρχής αχρεώστητη ή ήταν νόμιμη κατά τον χρόνο που αυτή έγινε, η δε υποχρέωση προς απόδοση των καταβληθέντων προκύπτει από επιγενόμενους λόγους. Θεωρείται ότι υπάρχει εξ’ αρχής αχρεώστητη καταβολή όταν από νομικό ή πραγματικό σφάλμα έχει περιληφθεί στη δήλωση φορολογητέα αξία μη υποκείμενη σε φόρο ή αξία υπερβαίνουσα την πραγματική ή καταβλήθηκε φόρος για συναλλαγή η οποία δεν ολοκληρώθηκε και γενικά όταν κατά το χρονικό σημείο της καταβολής δεν υφίστατο όντως υποχρέωση καταβολής για πραγματικό ή νομικό λόγο.

Παράγραφοι 6, 7 & 8: Ανακεφαλαιωτικοί πίνακες

Με την ΑΥΟ 1091535/7452/1652/Δ0014/ΠΟΛ.1127/25.9.2009 ορίστηκε:

– Ο τύπος, το περιεχόμενο, ο τρόπος και ο χρόνος υποβολής του ανακεφαλαιωτικού πίνακα ενδοκοινοτικών παραδόσεων αγαθών και παρεχομένων υπηρεσιών.
– Ο τύπος, το περιεχόμενο, ο τρόπος και χρόνος υποβολής του ανακεφαλαιωτικού πίνακα ενδοκοινοτικών αποκτήσεων αγαθών και λήψεων υπηρεσιών και
– Η υποχρεωτική υποβολή των αρχικών και εμπρόθεσμων ανακεφαλαιωτικών πινάκων με τη χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου επικοινωνίας μέσω του ειδικού δικτύου (TAXIS net).

Επίσης, με την εγκύκλιο 1091531/7453/1653/Δ0014/25.09.2009, κοινοποιήθηκαν οδηγίες για τη συμπλήρωση των εντύπων των ανακεφαλαιωτικών πινάκων και την υποβολή ανακεφαλαιωτικών πινάκων για πράξεις που πραγματοποιούνται από 01.01.2010.

Παράγραφοι 9, 10 & 11: Κατάργηση βιβλίου αγορών

Με τις διατάξεις των παραγράφων 9, 10 και 11 του άρθρου 62, προσαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 39 του Κώδικα ΦΠΑ, κατόπιν της σταδιακής κατάργησης της δυνατότητας τήρησης βιβλίου αγορών από τις επιχειρήσεις που υπόκεινται στο ΦΠΑ. Σημειώνεται ότι οι διατάξεις του άρθρου αυτού που αφορούν τις μικρές επιχειρήσεις που τηρούν βιβλίο αγορών και δεν καταργήθηκαν, καθίστανται ανενεργείς από το χρόνο κατά τον οποίο, σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΒΣ, καταργείται το βιβλίο αγορών.

1. Προαιρετική μετάταξη κατά τη διάρκεια του έτους

Με τις διατάξεις της παραγράφου 9 του άρθρου 62 προστίθεται παράγραφος 9α στο άρθρο 39 του Κώδικα ΦΠΑ, σύμφωνα με την οποία από 1.4.2010 δίνεται η δυνατότητα στις μικρές επιχειρήσεις που εντάσσονται στο ειδικό καθεστώς του άρθρου αυτού να μετατάσσονται στο κανονικό καθεστώς και κατά τη διάρκεια της διαχειριστικής περιόδου, αλλά μόνο από την έναρξη ημερολογιακού μήνα. Η μετάταξη αυτή γίνεται με την υποβολή δήλωσης στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. και δεν μπορεί να ανακληθεί πριν από την παρέλευση μιας πενταετίας, η οποία αρχίζει από την επόμενη της μετάταξης διαχειριστική περίοδο. Σημειώνεται ότι η διάταξη αυτή έχει στόχο τη χορήγηση της δυνατότητας στις επιχειρήσεις να εκδίδουν αποδείξεις, πριν την υποχρεωτική τήρηση βιβλίου εσόδων – εξόδων.
Κατά την εν λόγω μετάταξη και προκειμένου να αποφευχθεί η διπλή φορολόγηση των αγαθών τους, οι επιχειρήσεις συντάσσουν υποχρεωτικά ή προαιρετικά απογραφή των αποθεμάτων που υπάρχουν κατά το χρόνο της μετάταξης. Τα ακαθάριστα έσοδα της τελευταίας φορολογικής περιόδου ή μέρους αυτής, πριν από την αλλαγή της κατηγορίας βιβλίων, προσδιορίζονται με βάση τα αγορασθέντα εμπορεύσιμα αγαθά ή τα παραχθέντα έτοιμα προϊόντα, μειωμένα με την αξία των αγαθών που εμφανίζονται στην απογραφή. Η διάταξη αυτή ισχύει και στην περίπτωση υποχρεωτικής μετάταξης κατά τη διάρκεια του έτους, λόγω της σταδιακής κατάργησης του βιβλίου αγορών εντός του έτους 2010. Σε περίπτωση μη σύνταξης προαιρετικής απογραφής, θεωρείται ότι η επιχείρηση δεν διαθέτει αποθέματα.

2. Μετάταξη κατά την έναρξη της διαχειριστικής περιόδου

Με την παράγραφο 10 του άρθρου 62 αντικαθίσταται η παράγραφος 10 του άρθρου 39 του Κώδικα ΦΠΑ προκειμένου να απλοποιηθεί ο προσδιορισμός των ακαθαρίστων εσόδων στην περίπτωση μετάταξης από το ειδικό καθεστώς των μικρών επιχειρήσεων στο κανονικό και αντίστροφα, κατά την έναρξη διαχειριστικής περιόδου.

Όταν μία επιχείρηση μετατάσσεται κατά την έναρξη της διαχειριστικής περιόδου, υποχρεωτικά ή προαιρετικά, συντάσσει απογραφή με τα αποθέματα των εμπορευσίμων αγαθών, τα οποία υπάρχουν την τελευταία ημέρα της διαχειριστικής περιόδου που προηγείται της μετάταξης. Η απογραφή αυτή, είτε είναι υποχρεωτική, είτε προαιρετική, γίνεται κατά συντελεστή φόρου, όπως αυτός ισχύει κατά την τελευταία ημέρα της διαχειριστικής περιόδου που προηγείται της μετάταξης.

Η επιχείρηση που μετατάσσεται από τις απαλλασσόμενες, λόγω τζίρου ή από το ειδικό καθεστώς με βιβλία Α΄ κατηγορίας στο κανονικό καθεστώς, συντάσσει υποχρεωτικά ή προαιρετικά απογραφή των αποθεμάτων της κατά το χρόνο της μετάταξης. Διευκρινίζεται ότι η προαιρετική απογραφή των εμπορευσίμων αγαθών έχει στόχο την αποφυγή της διπλής φορολόγησης, στην περίπτωση μετάταξης από το ειδικό καθεστώς στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, καθώς τα αποθέματα αυτά μειώνουν τις αγορές, που πρέπει να μετατραπούν σε τεκμαρτές πωλήσεις κατά την τελευταία πριν τη μετάταξη διαχειριστική περίοδο. Σε περίπτωση μη σύνταξης προαιρετικής απογραφής, θεωρείται ότι η επιχείρηση δεν διαθέτει αποθέματα.

Δικαίωμα έκπτωσης του φόρου που επιβάρυνε τα αποθέματα έχουν μόνο οι επιχειρήσεις που μετατάσσονται από το καθεστώς των απαλλασσομένων λόγω τζίρου επιχειρήσεων στο κανονικό καθεστώς, καθόσον αυτές δεν έχουν εκπέσει το φόρο κατά την αγορά των αγαθών. Αντίθετα, η επιχείρηση που μετατάσσεται από το κανονικό καθεστώς στο καθεστώς απαλλασσομένων λόγω τζίρου επιχειρήσεων, υπάρχει υποχρέωση καταβολής του φόρου που επιβάρυνε τα αποθέματα που υπάρχουν κατά το χρόνο της μετάταξης.

3. Με την αντικατάσταση του δεύτερου εδαφίου της παραγράφου 11 του άρθρου 39 του Κώδικα ΦΠΑ προβλέπεται ότι οι επιχειρήσεις που μετατάσσονται σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παραγράφους 9 α, 10 και του πρώτου εδαφίου αυτής υποχρεούνται στην υποβολή δήλωσης αποθεμάτων μετάταξης εντός δύο (2) μηνών από τη μετάταξη. Στη δήλωση αυτή αναγράφονται τα αποθέματα κατά συντελεστή ΦΠΑ, καθώς και ο φόρος που αναλογεί.

4. Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 8 του άρθρου 6 του ν. 3842/2010 ειδικά για τη διαχειριστική χρήση 2010, η προαιρετική σύνταξη απογραφής, σύμφωνα με τις παραγράφους 1 και 2 ανωτέρω, δεν συνεπάγεται την υποχρεωτική σύνταξη απογραφών για μια τριετία από τη σύνταξη της πρώτης προαιρετικής απογραφής λήξης σύμφωνα με την περ. γ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 31 του Κ.Φ.Ε..

5. Υπενθυμίζεται ότι για τη υποχρεωτική μετάταξη από το ειδικό καθεστώς μικρών επιχειρήσεων στο κανονικό καθεστώς έχουν εκδοθεί οι εγκύκλιες ΠΟΛ.1032/30.3.2010 για τα πρατήρια καυσίμων από 1.5.2010, ΠΟΛ.1096/21.6.2010, για τους εκμεταλλευτές ΤΑΞΙ από 1.7.2010, και γενικά για την υποχρεωτική μετάταξη από 1.7.2010 η εγκύκλιος ΠΟΛ.1091/14.6.2010.

Παράγραφοι 12 και 13: Τροποποιήσεις ειδικού καθεστώτος αγροτών

1. Με την περίπτωση α΄ της παραγράφου 12 του άρθρου 62, με την οποία αντικαθίσταται το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ προβλέπεται αύξηση του κατ’ αποκοπή συντελεστή επιστροφής φόρου στους αγρότες του ειδικού καθεστώτος. Ο νέος αυξημένος συντελεστής 11% ισχύει για πωλήσεις αγροτικών προϊόντων και παροχής αγροτικών υπηρεσιών που πραγματοποιήθηκαν από 1.1.2009, δηλαδή εφαρμόζεται για τις αιτήσεις επιστροφής που υποβάλλονται κατά το έτος 2010 και μεταγενέστερα (σχετική εγκύκλιος ΠΟΛ.1045/22.4.2010).

2. Με τα δύο νέα εδάφια της παραγράφου 2 του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ, όπως προστέθηκαν με την περίπτωση β΄ της παραγράφου 12 του άρθρου 62, καθώς και τις διατάξεις των παραγράφων 4 και 5 του ίδιου άρθρου, όπως ισχύουν μετά την αντικατάσταση τους με την παράγραφο 13 του άρθρου 62 του ν. 3842/2010, προβλέπεται ότι:

α) Οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος που πωλούν αγροτικά προϊόντα δικής τους παραγωγής από δικό τους κατάστημα ή από λαϊκές αγορές ή τα εξάγουν ή τα παραδίδουν σε άλλο κράτος – μέλος θεωρείται ότι ασκούν εμπορική δραστηριότητα και για το λόγο αυτό υπάγονται υποχρεωτικά στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ.

Οι αγρότες αυτοί δικαιούνται επιστροφής ΦΠΑ με την εφαρμογή ενός κατ’ αποκοπή συντελεστή 5%, επί της αξίας πώλησης των αγροτικών προϊόντων τους, όπως αυτή προκύπτει από τα τηρούμενα βιβλία.

Παράλληλα, οι εν λόγω αγρότες παραμένουν στο ειδικό καθεστώς για τη δραστηριότητα της αγροτικής παραγωγής τους, για την οποία δικαιούνται να λαμβάνουν επιστροφή ΦΠΑ εφαρμόζοντας τον κατ’ αποκοπή συντελεστή 11%, επί της αξίας των παραδιδόμενων αγροτικών προϊόντων και των παρεχόμενων αγροτικών υπηρεσιών προς άλλους υποκείμενους στο φόρο, εκτός των αγροτών του ειδικού καθεστώτος.

β) Ειδικά για τους αγρότες που διαθέτουν τα προϊόντα παραγωγής τους σε λαϊκές αγορές η ένταξή τους στο κανονικό καθεστώς, με την υποχρέωση τήρησης βιβλίου εσόδων εξόδων και έκδοση αποδείξεων, ισχύει από 1.10.2010, σύμφωνα με την Α.Υ.Ο. 1065/18.5.2010.
Οι αγρότες αυτοί στο τηρούμενο βιβλίο εσόδων – εξόδων θα καταχωρούν μόνο τα έσοδα και τα έξοδα που αφορούν τη διάθεση των προϊόντων παραγωγής τους στις λαϊκές αγορές.

γ) Η παράδοση αγροτικών προϊόντων από την αγροτική εκμετάλλευση στην εμπορική δραστηριότητα γίνεται με την έκδοση ειδικού στοιχείου, στο οποίο περιλαμβάνεται το είδος, η ποσότητα, η ποιότητα, καθώς και η κανονική αξία των προϊόντων αυτών, όπως αυτή προκύπτει από τις διατάξεις της περίπτωσης γ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 19 του Κώδικα ΦΠΑ.

δ) Οι αγρότες που ασκούν τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις και παρέχουν τις αγροτικές υπηρεσίες του άρθρου 42 του Κώδικα ΦΠΑ με οποιαδήποτε μορφή εταιρείας ή αγροτικών συνεταιρισμών ή πωλούν τα παραγόμενα αγροτικά προϊόντα, μετά από επεξεργασία που προσδίδει σε αυτά βιομηχανικό ή βιοτεχνικό χαρακτήρα, καθώς και αυτοί που ασκούν παράλληλα και άλλη οικονομική δραστηριότητα, για την οποία υποχρεούνται στην τήρηση βιβλίων Β΄ ή ανώτερης κατηγορίας του ΚΒΣ, εκτός των αγροτών που αναφέρονται στην ανωτέρω περίπτωση α), εντάσσονται στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ για τις δραστηριότητες αυτές και δεν έχουν δικαίωμα επιστροφής του φόρου με τον κατ’ αποκοπή συντελεστή 11%.

ε) Η ένταξη στο κανονικό καθεστώς των αγροτών που πωλούν προϊόντα παραγωγής τους από λαϊκές αγορές γίνεται με την υποβολή δήλωσης έναρξης ή μεταβολής, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 36 του Κώδικα ΦΠΑ, η οποία υποβάλλεται μέχρι 31.10.2010.

στ) Σημειώνεται ότι οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος που πωλούν προϊόντα παραγωγής από δικό τους κατάστημα, υποχρεούνται στην τήρηση βιβλίου εσόδων εξόδων από 1.7.2010, σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις του ΚΒΣ.

Παράγραφος 14

Με τις διατάξεις της παραγράφου 14 του ίδιου ως άνω άρθρου αντικαθίσταται το άρθρο 57 του Κώδικα ΦΠΑ προκειμένου να συμπληρωθούν και να διευκρινιστούν οι διατάξεις σχετικά με την παραγραφή υπέρ και κατά του δημοσίου.

Αξίωση του δημοσίου

Οι παράγραφοι 1 και 2 του νέου άρθρου 57 αποτελούν στην ουσία επανάληψη των προηγουμένων διατάξεων, με τη διαφορά ότι ορίζεται πλέον σαφώς ο χρόνος εντός του οποίου μπορεί να κοινοποιηθεί πράξη προσδιορισμού του φόρου η οποία εκδίδεται σύμφωνα με τα άρθρα 49 και 50 του Κώδικα ΦΠΑ. Συγκεκριμένα αποσαφηνίζεται ότι οι διατάξεις περί παραγραφής ισχύουν και για την προσωρινή πράξη προσδιορισμού του φόρου, καθώς επίσης πράξη προσδιορισμού του φόρου που εκδίδεται κατόπιν τακτικού ή προσωρινού ελέγχου που αφορά υπόχρεο για υποβολή έκτακτης δήλωσης, χωρίς υποχρέωση υποβολής εκκαθαριστικής δήλωσης, μπορεί να κοινοποιηθεί εντός πενταετίας από την προβλεπόμενη προθεσμία υποβολής της έκτακτης δήλωσης. Η διάταξη αφορά π.χ. έκτακτη δήλωση η οποία πρέπει να υποβληθεί από πρόσωπο που διενεργεί απαλλασσόμενες πράξεις βάσει του άρθρου 22 του Κώδικα ΦΠΑ, προκειμένου να αποδώσει τον φόρο που αναλογεί σε ενδοκοινοτική απόκτηση που διενήργησε).

Συγκεκριμένα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 ορίζεται ότι η κοινοποίηση πράξης προσδιορισμού του φόρου, η οποία εκδίδεται κατόπιν τακτικού ή προσωρινού ελέγχου (αρθ. 49 και 50 αντίστοιχα), δεν μπορεί να γίνει ύστερα από πάροδο πενταετίας από το τέλος του έτους μέσα στο οποίο λήγει η προθεσμία για την υποβολή της εκκαθαριστικής δήλωσης ή της έκτακτης δήλωσης στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει υποχρέωση για υποβολή εκκαθαριστικής ή η προθεσμία για την υποβολή των απαιτούμενων δικαιολογητικών για την εκκαθάριση και την απόδοση του επιστρεπτέου φόρου που προβλέπουν οι διατάξεις του άρθρου 41.

Σύμφωνα δε με τα οριζόμενα στην παράγραφο 2, κατ’ εξαίρεση των διατάξεων της παραγράφου 1, μπορεί να κοινοποιηθεί πράξη και μετά την πάροδο πενταετίας, όχι όμως και μετά την πάροδο δεκαετίας εφόσον:

α) δεν υποβλήθηκε εκκαθαριστική δήλωση ή έκτακτη στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει υποχρέωση για υποβολή εκκαθαριστικής

β) η μη άσκηση του δικαιώματος του δημοσίου για την επιβολή του φόρου, εν όλω ή εν μέρει, οφείλεται σε πράξη ή παράλειψη από πρόθεση του υπόχρεου στο φόρο με σύμπραξη του αρμόδιου φορολογικού οργάνου,

γ) αφορά συμπληρωματική πράξη που προβλέπει η διάταξη της παραγράφου 3 του άρθρου 49, δηλαδή συμπληρωματική πράξη προσδιορισμού του φόρου η οποία εκδίδεται ύστερα από την διενέργεια επανελέγχου υπόθεσης για την οποία είχε ήδη διενεργηθεί ήδη τακτικός ελέγχος εκ των υστέρων όμως προέκυψαν νεώτερα στοιχεία, βάσει των οποίων η υπόθεση κρίνεται εκ νέου ελεγκτέα κατά το μέρος αυτό.

Περαιτέρω τροποποιείται η παράγραφος 3 με την οποία διευκρινίζονται οι διατάξεις της παραγραφής στις περιπτώσεις εκπρόθεσμης υποβολής εκκαθαριστικής ή έκτακτης δήλωσης δεδομένου ότι υπήρχε ασάφεια ως προς το χρόνο παραγραφής στην περίπτωση υποβολής των κατά τα παραπάνω δηλώσεων εκπροθέσμως. Με τις νέες διατάξεις, υπάρχει για το δημόσιο επαρκής χρόνος για την κοινοποίηση των πράξεων των άρθρων 49 και 50, καθόσον η παραγραφή δεν συντελείται πριν την παρέλευση τριετίας από την λήξη του έτους εντός του οποίου υποβλήθηκε η δήλωση.

Παράδειγμα
Η εκκαθαριστική δήλωση για την χρήση 2009 πρέπει να υποβληθεί εντός του 2010 στις καθορισμένες ημερομηνίες ανάλογα με την κατηγορία βιβλίων. Έστω ότι η δήλωση υποβλήθηκε στις 10.5.2010. Το δημόσιο έχει δικαίωμα να εκδώσει πράξη προσδιορισμού του φόρου για την χρήση του 2009 έως 31.12.2015. Εάν όμως η εκκαθαριστική δήλωση υποβληθεί εκπρόθεσμα στις 3.4.2014, το δημόσιο έχει δικαίωμα να εκδώσει πράξη προσδιορισμού του φόρου για την χρήση του 2009 έως 31.12.2017.

Αξίωση κατά του δημοσίου

Μέχρι την δημοσίευση του ν.3842/23.4.2010 (ΦΕΚ 58Α), η παραγραφή της αξίωσης επιστροφής ΦΠΑ, κατά του δημοσίου, ρυθμιζόταν από τις διατάξεις του ν.2362/1995 περί δημοσίου λογιστικού. Έχουν δημιουργηθεί όμως παρερμηνείες λόγω της ιδιαιτερότητας του ΦΠΑ (μεταφορά πιστωτικού υπολοίπου κλπ.) και εξ αιτίας αυτών προστριβές μεταξύ φορολογουμένων και ΔΟΥ. Για το λόγο αυτό κρίθηκε αναγκαία η επαναδιατύπωσή τους και η ενσωμάτωσή τους στον Κώδικα ΦΠΑ. Με τις νέες διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 57 διατηρείται ο ίδιος χρόνος παραγραφής της αξίωσης κατά του δημοσίου όπως ορίζεται στις διατάξεις του δημοσίου λογιστικού για την επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθέντων φόρων (τριετία), διευκρινίζεται όμως το σημείο έναρξης του χρόνου αυτού σε κάθε περίπτωση είτε πρόκειται για εκκαθαριστική είτε για έκτακτη δήλωση (ακόμη και στις περιπτώσεις που η υποβολή των σχετικών δηλώσεων έγινε εκπροθέσμως). Έτσι η κατά του δημοσίου απαίτηση προς επιστροφή φόρου παραγράφεται μετά τρία έτη από την υποβολή της εκκαθαριστικής ή της έκτακτης δήλωσης κατά περίπτωση, γεγονός που ίσχυε και με τις προηγούμενες διατάξεις εφόσον η εκκαθαριστική ή η έκτακτη δήλωση αποτελούσαν το αφετήριο γεγονός του επιγενόμενου λόγου από τον οποίο ξεκινούσε η τριετία. Σε περίπτωση δε υποβολής των ανωτέρω δηλώσεων εκπροθέσμως, ο χρόνος παραγραφής συμπληρώνεται σε τρία χρόνια από την ημερομηνία που οι δηλώσεις αυτές όφειλαν να είχαν υποβληθεί εμπρόθεσμα.

Τέλος η παραπομπή στις διατάξεις της παραγράφου 7 του άρθρου 84 του κώδικα φορολογίας εισοδήματος σχετικά με την αναβίωση της αξίωσης κατά του δημοσίου σε περίπτωση κοινοποίησης πράξεως προσδιορισμού του φόρου καταργείται καθόσον δεν είναι εφικτή η αντίστοιχη εφαρμογή και εισάγεται αυτούσια διάταξη με την οποία ορίζονται οι περιπτώσεις καθώς και ο χρόνος αναβίωσης του δικαιώματος. Έτσι η αξίωση κατά του δημοσίου προς επιστροφή φόρου, αναβιώνει από της κοινοποιήσεως πράξεως προσδιορισμού του φόρου, για ίσο χρόνο, δηλαδή για τρία χρόνια από της κοινοποιήσεως της πράξης, μόνον εφόσον έχει υποβληθεί αίτημα προς επιστροφή πριν το χρόνο παραγραφής της αξίωσης, συμπληρώθηκε δε ο χρόνος παραγραφής, χωρίς την ικανοποίηση του αιτήματος ή την αιτιολογημένη απόρριψη αυτού, από υπαιτιότητα του δημοσίου.

Για όλα τα λοιπά θέματα, αναστολή, διακοπή, συνέπειες παραγραφής κλπ. έχουν εφαρμογή οι διατάξεις περί δημοσίου λογιστικού όπως εκάστοτε ισχύουν.

Αν το αίτημα δεν ικανοποιηθεί, παρότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις ικανοποίησης του ή αν δεν απορριφθεί έγγραφα και αιτιολογημένα στις περιπτώσεις που κρίνεται ότι αυτό δεν μπορεί να ικανοποιηθεί, συντελείται πειθαρχικό αδίκημα το οποίο τιμωρείται σύμφωνα με τις διατάξεις του υπαλληλικού κώδικα.

Τα ανωτέρω έχουν εφαρμογή από την δημοσίευση του νόμου στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως δηλαδή από 23.4.2010

Παράγραφος 16 – Μειωμένος συντελεστής στην τηλεθέρμανση

Με την παράγραφο 16 αντικαθίσταται η παράγραφος 55 του Κεφαλαίου Α΄- Αγαθά του Παραρτήματος ΙΙΙ του Κώδικα ΦΠΑ, προβλέποντας ότι η παροχή θέρμανσης μέσω δικτύου (τηλεθέρμανση) υπάγεται στο μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ, από 23.4.2010 (σχετική εγκύκλιος ΠΟΛ.1049/27.4.2010).

Παράγραφος 17 – Κατάργηση μειωμένου συντελεστή στις υπηρεσίες χρήσης αθλητικών εγκαταστάσεων

Με την παράγραφο 17 καταργείται η παράγραφος 7 του Κεφαλαίου Β΄- Υπηρεσίες του Παραρτήματος ΙΙΙ του Κώδικα ΦΠΑ, κατά συνέπεια η χρήση αθλητικών εγκαταστάσεων υπάγεται στον κανονικό συντελεστή από 23.4.2010 (σχετική εγκύκλιος ΠΟΛ.1049/27.4.2010).

Παράγραφοι 15, 18 & 19

Οι τροποποιήσεις που επέρχονται με τις εν λόγω παραγράφους είναι τεχνικής φύσεως και δεν απαιτούν την παροχή διευκρινίσεων.

Άρθρο 63 – Κατάργηση της τμηματικής καταβολής ΦΠΑ

Με τις διατάξεις του άρθρου 63 καταργείται η δυνατότητα τμηματικής καταβολής Φ.Π.Α., που υιοθετήθηκε με την από 16.9.2009 Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΦΕΚ 181 Α΄), η οποία κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν.3814/2010 (ΦΕΚ 3Α΄), όπως τροποποιήθηκε με την παράγραφο 1 του άρθρου δεύτερου του ν.3814/2010 (ΦΕΚ 3Α΄). Η διάταξη αυτή ισχύει για πράξεις που πραγματοποιούνται από 1.7.2010 και εφεξής.

Κατά συνέπεια οι υποκείμενοι στο φόρο μπορούν να επωφεληθούν της τμηματικής καταβολής μόνο για πράξεις που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι 30.6.2010, και με την προϋπόθεση ότι υποβάλλουν εμπρόθεσμη περιοδική δήλωση. Μετά τη λήξη της προθεσμίας εμπρόθεσμης υποβολής περιοδικών δηλώσεων για φορολογικές περιόδους που λήγουν στις 30.6.2010 δεν υπάρχει δυνατότητα τμηματικής καταβολής του οφειλόμενου φόρου.

Άρθρο 81 – Αύξηση της προβεβαίωσης

Με τις διατάξεις της παραγράφου 2β του άρθρου 81 του ν.3842/Φ.Ε.Κ.58 Α, τροποποιείται η παράγραφος 2 του άρθρου 53 του Κώδικα ΦΠΑ, προβλέποντας ότι αυξάνεται από 10% σε 25%, το ποσοστό βεβαίωσης του αμφισβητούμενου κύριου και πρόσθετου φόρου προστιθέμενης αξίας, σε περίπτωση άσκησης εμπρόθεσμης προσφυγής.

Με τις νέες διατάξεις, σε περίπτωση που ασκηθεί από τον υπόχρεο εμπρόθεσμη προσφυγή, βεβαιώνεται αμέσως από τον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. ποσοστό 25% (αντί του 10% που ίσχυε) του αμφισβητούμενου Φ.Π.Α., και του πρόσθετου φόρου (προσαύξηση) που συμβεβαιώνεται με αυτόν. Το ίδιο ποσοστό προβεβαίωσης ισχύει και για τα πρόστιμα ΦΠΑ, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 9 του ν. 2523/1997.

Οι διατάξεις της παραγράφου αυτής έχουν ισχύ, σύμφωνα με το άρθρο 92 του νόμου αυτού, για τις προσφυγές που κατατίθενται από την ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως και μετά, δηλαδή από 23.4.2010 και μετά, ανεξάρτητα από την διαχειριστική περίοδο την οποία αφορούν.

Υποβολή δήλωσης μεταβολών μετάταξης

Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης β) της παραγράφου 1 του άρθρου 36 του Κώδικα ΦΠΑ, οι υποκείμενοι στο φόρο που σύμφωνα με τις κοινοποιούμενες διατάξεις εντάσσονται σε διαφορετικό καθεστώς ΦΠΑ, υποχρεούνται να υποβάλλουν δήλωση μεταβολής – μετάταξης. Η δήλωση αυτή υποβάλλεται εντός 30 ημερών από την πραγματοποίηση της μεταβολής.

Για τη διευκόλυνση των φορολογουμένων, η ανωτέρω δήλωση μπορεί να υποβληθεί μέχρι την προθεσμία υποβολής της πρώτης περιοδικής δήλωσης που θα υποβληθεί υπό το νέο καθεστώς. Ειδικά για την περίπτωση δικηγόρων, συμβολαιογράφων, άμισθων υποθηκοφυλάκων και δικαστικών επιμελητών, δεν απαιτείται υποβολή δήλωσης μεταβολής, καθώς η απαιτούμενη μεταβολή του μητρώου θα διενεργηθεί αυτόματα από τις υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών.

Έκδοση φορολογικών στοιχείων

Υποκείμενοι στο φόρο οι οποίοι σύμφωνα με τις κοινοποιούμενες διατάξεις εντάσσονται στο καθεστώς ΦΠΑ, όπως δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, κλπ., μπορούν να εκδίδουν φορολογικά στοιχεία που διαθέτουν ήδη, με την προϋπόθεση ότι, στην περίπτωση που ο αντισυμβαλλόμενος είναι επιτηδευματίας θα αναγράφεται διακεκριμένα ο αναλογών ΦΠΑ, ενώ στην περίπτωση που ο αντισυμβαλλόμενος δεν είναι επιτηδευματίας, θα τίθεται σφραγίδα με τη διευκρίνιση ότι στην αντιπαροχή που λαμβάνεται συμπεριλαμβάνεται ΦΠΑ – προσδιορίζοντας τον εφαρμοζόμενο συντελεστή, ή η ένδειξη αυτή θα αναγράφεται χειρόγραφα.

Διακανονισμός παγίων και εμπορευσίμων αγαθών

1. Σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 30 του Κώδικα ΦΠΑ, ο υποκείμενος στο φόρο έχει δικαίωμα έκπτωσης του φόρου που έχει επιβαρύνει την αγορά, εισαγωγή ή ενδοκοινοτική απόκτηση αγαθών, εφόσον τα αγαθά αυτά χρησιμοποιούνται για την πραγματοποίηση φορολογητέων πράξεων.

Κατά συνέπεια τα πρόσωπα τα οποία απαλλάσσονται από το φόρο μέχρι 30.6.2010 και από 1.7.2010 υποχρεούνται στην επιβολή ΦΠΑ, έχουν δικαίωμα έκπτωσης του φόρου για τα αγαθά που ενδεχομένως κατέχουν την 30η Ιουνίου 2010.

2. Επίσης, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 33 του Κώδικα ΦΠΑ, ο ΦΠΑ που έχει επιβαρύνει επενδυτικά αγαθά διακανονίζεται εντός πενταετίας από την έναρξη χρησιμοποίησής τους, ανάλογα με τη χρησιμοποίησή τους σε φορολογητέες ή μη πράξεις. (Σχετική η απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στην υπόθεση C-184/2004)

Κατά συνέπεια τα πρόσωπα τα οποία απαλλάσσονται από το φόρο μέχρι 30.6.2010 και από 1.7.2010 υποχρεούνται στην επιβολή ΦΠΑ, εφόσον κατέχουν επενδυτικά αγαθά τα οποία αποκτήθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν εντός της τελευταίας πενταετίας, έχουν δικαίωμα έκπτωσης του φόρου που αντιστοιχεί στα εναπομένοντα έτη της πενταετίας.

3. Για την άσκηση του δικαιώματος έκπτωσης των ανωτέρω παραγράφων 1 και 2, οι υποκείμενοι στο φόρο θα πρέπει, κατ’ ανάλογη εφαρμογή των αναφερομένων στην ΠΟΛ.1032/30.3.2010, να συντάξουν απογραφή των εν λόγω αγαθών που κατέχουν στις 30.6.2010, ανάλογα με το συντελεστή ΦΠΑ στον οποίο υπάγονται και να υποβάλλουν δήλωση «αποθεμάτων – μετάταξης – έντυπο 012-ΦΠΑ» εντός δύο μηνών από την μεταβολή δηλαδή μέχρι 31/8/2010. Ο προς έκπτωση φόρος αναγράφεται στα προστιθέμενα ποσά της περιοδικής δήλωσης που υποβάλλεται για την πρώτη φορολογική περίοδο για την οποία υπάγονται στο φόρο.

Ο Υπουργός Οικονομικών
Γεώργιος Παπακωνσταντίνου

Ακριβές Αντίγραφο
Η Προϊσταμένη της Γραμματείας