Του Δημήτρη Σταματόπουλου

τ. Γενικού Δ/ντή Φορολογίας Υπ. Οικονομικών

Συγγραφέα Φορολογικού Δικαίου

Επειδή διαπιστώνω ένα τεράστιο αριθμό ερωτήσεων και αποριών σχετικά με το ποιοί έχουν υποχρέωση, λόγω των αλλαγών να εγκαταστήσουν φ.τ.μ. και ποιες είναι οι εξαιρέσεις,  δεδομένου ο αριθμός των εξαιρέσεων και η περιπτωσιολογία είναι μεγάλη, θα προσπαθήσουμε να βοηθήσουμε τους αναγνώστες με τη βασική λογική αλλά και να σημειώσουμε ιδιαιτέρως τις ακραίες και δυσανάγνωστες περιπτώσεις.

Αρχικά ο κανόνας είναι ότι όλοι οι επιτηδευματίες για τις αποδείξεις λιανικής πώλησης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών πρέπει να χρησιμοποιούν για την έκδοσή τους μηχανικά μέσα. Η επιλογή μεταξύ της χρησιμοποίησης φορολογικής ταμειακής μηχανής ή ηλεκτρονικού υπολογιστή με την χρήση φορολογικού μηχανισμού, είναι ελεύθερη και επιλέγει ο επιτηδευματίας ανάλογα με τις ανάγκες του και τις λοιπές υποχρεώσεις του (οργανωτικές, υποχρεώσεις άλλων υπηρεσιών κ.λπ.)

Για διαφορετικούς λόγους έχουν χορηγηθεί οι ακόλουθες εξαιρέσεις από την υποχρεωτική χρήση φτμ τις οποίες έχουμε συμπεριλάβει στο ειδικό κεφάλαιο για τους φορολογικούς μηχανισμούς και συγκεκριμένα στα θέματα 40-44 (σελ,1055-1058) στο βιβλίο μας ΚΩΔΙΚΑΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ και ο αναγνώστης επιβάλλεται να διαβάσει προσεκτικά:

«40. Επιτρέπεται να εκδίδονται χειρόγραφες αποδείξεις λιανικής για πώληση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών από υπόχρεους φ.τ.μ., στις ακόλουθες περιπτώσεις

1. Για συναλλαγές εκτός του καταστήματος (από το αυτοκίνητο, πόρτα την πόρτα, εμπορικές εκθέσεις κ.λπ.) (άρθρο 1 § 1 N. 1809/88).

2. Πώληση από κατάστημα που στερείται ηλεκτρικού ρεύματος μετά από άδεια που πρέπει να χορηγήσει η αρμόδια Δ.O.Y., όπως έχει κάνει δεκτό η Διοίκηση (1087475/1120/16-1-91 προς Δ.O.Y.)

3. Aν διακοπεί η λειτουργία του φορολογικού μηχανισμού για οποιοδήποτε λόγο (βλάβη – διακοπή ηλεκτρικού ρεύματος) και μέχρι την επαναλειτουργία του (άρθρο 5 § 3 N. 1809/1988). Βλέπε και θέμα 82.

4. Περιστασιακές λιανικές πωλήσεις από υπόχρεους απεικόνισης συναλλαγών χονδροπωλητές (άρθρο 1 § 1 N. 1809/88).

5. Λιανικές πωλήσεις από χονδροπωλητές με έγκριση της ΔOY όταν συντρέχουν ειδικοί λόγοι (άρθρο 1 § 1 N. 1809/1988).

6. Kατά την πώληση αγαθών σε αλλοδαπούς (εκτός E.Ε) ταξιδιώτες, όταν δικαιούνται επιστροφή του Φ.Π.A. (Α.Υ.Ο. ΠΟΛ. 1338/1996).

7. Γενικά σε περιπτώσεις αδυναμίας των φ.τ.μ. να αποτυπώσουν, στις εκδιδόμενες αποδείξεις, δεδομένα που απαιτούνται από τις φορολογικές διατάξεις (π.χ. σε αλλαγές αγαθών εφόσον επιστρέφονται χρήματα γιατί οι φ.τ.μ. δεν δέχονται αρνητικά ποσά ή γιατί τα αγαθά υπάγονται σε διαφορετικούς συντελεστές Φ.Π.A.) – Eγκ. ΠOΛ 1093/90.

8. Όταν πωλούνται αγαθά ή παρέχονται υπηρεσίες με πίστωση και ο υπόχρεος απεικόνισης συναλλαγών τηρεί διπλογραφικά βιβλία (λογιστικά), γιατί στην περίπτωση αυτή απαιτείται το ονοματεπώνυμο του πελάτη (ΠOΛ. 1243/90).

Eπίσης χειρόγραφη απόδειξη επί πιστώσει επιτρέπεται να εκδοθεί και όταν εξοφλείται το αγαθό κατά την παράδοση, εφόσον μέρος του τιμήματος ή και όλο το τίμημα είχε προκαταβληθεί, οπότε είχαν εκδοθεί ονομαστικές αποδείξεις είσπραξης, για λόγους λογιστικής τακτοποίησης (1086453/1073 ΠOΛ. 1243/30-11-90).

41. Εξαιρέσεις (παροχή δυνατότητας) κλάδων υπόχρεων απεικόνισης συναλλαγών από την υποχρέωση χρήσης φ.τ.μ.

A.Y.O. 1014655/185 ΠOΛ. 1037/12-2-1992 (ΦEK 128β).

«1. Παρέχουμε τη δυνατότητα της μη χρησιμοποίησης φορολογικής ταμειακής μηχανής του ν. 1809/1988, για την έκδοση αποδείξεων λιανικής πώλησης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών, στις παρακάτω κατηγορίες επιτηδευματιών, σε ολόκληρη τη χώρα:

α) στους επιτηδευματίες που ασκούν ελευθέριο επάγγελμα, κατονομαζόμενο στην παράγραφο 1 του άρθρου 45 του ν.δ. 3323/1955.

β) στους επιτηδευματίες που έχουν υποχρέωση, σύμφωνα με τις διατάξεις του Kώδικα Φορολογικών Στοιχείων, να τηρούν πρόσθετα βιβλία (Σ.Σ. εκμεταλλευτής χώρου διαμονής ή φιλοξενίας, εκπαιδευτηρίου, κλινικής ή θεραπευτηρίου, κέντρων αισθητικής, γυμναστηρίων, χώρου στάθμευ­σης, καθώς και οι γιατροί και οδοντίατροι – βλέπε παρ. 23 του άρθρου 4 του ΚΦΑΣ και θέμα 701 του άρθρου 4 για τις μεταβολές στη συγκεκριμένη διάταξη με την έναρξη ισχύος του ΚΦΑΣ) και να αναγράφουν στις αποδείξεις που εκδίδουν πρόσθετα στοιχεία (όπως ονοματεπώνυμο – διεύθυνση του πελάτη, κ.λπ.).

γ) στους εκμεταλλευτές γεωργικών μηχανημάτων ή ελαιουργείου ή αλευρομύλου ή εργοστασίου αποφλοίωσης ρυζιού.

δ) στους επιτηδευματίες που ασχολούνται με την κατασκευή οποιουδήποτε τεχνικού έργου όπως ξυλουργοί, σιδηρουργοί, υδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι, κτίστες και γενικά όσοι ασχολούνται με οικοδομικές εργασίες.

ε) στους επιτηδευματίες που διατηρούν κτηματομεσιτικό γραφείο, πρακτορείο κρατικών λαχείων, ΠPO-ΠO, ΛOTTO, γραφείο τελετών, γραφείο συνοικεσίων, γραφείο διεκπεραίωσης εμπιστευτικών εργασιών (Σ.Σ. π.χ. ντέντεκτιβ), γραφείο ευρέσεως εργασίας. (Σ.Σ. Tα μέντιουμ δεν έχουν εξαιρεθεί, άρα υποχρεούνται σε χρήση φ.τ.μ.).

στ) στις επιχειρήσεις μεταφοράς προσώπων γενικά, ημερήσιου και περιοδικού Tύπου για την είσπραξη συνδρομών, εκμετάλλευσης θεαμάτων, ενοικίασης επιβατηγών αυτοκινήτων, έκδοσης κοινοχρήστων λογαριασμών πολυκατοικιών, καθαρισμού και απολύμανσης κατοικιών, επισκευής και συντήρησης ανελκυστήρων και λοιπών εγκαταστάσεων κατοικιών, στους κατά παραγγελία αυτοαπασχολούμενους ράπτες ή ράπτριες, καθώς και στους εκμεταλλευτές ιαματικών πηγών του EOT.

2. Όσοι από τους πιο πάνω επιτηδευματίες, εκτός από τη συγκεκριμένη δραστηριότητα για την οποία τους παρέχεται η δυνατότητα να μη χρησιμοποιούν φ.τ.μ. διατηρούν μόνιμη επαγγελματική εγκατάσταση (κατάστημα), από την οποία πωλούν λιανικώς αγαθά ή παρέχουν υπηρεσίες στο κοινό (π.χ. ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί, που πωλούν ηλεκτρολογικά ή υδραυλικά είδη), ή από την επαγγελματική τους εγκατάσταση ασκούν παράλληλα και άλλη δραστηριότητα για την οποία υπάρχει υποχρέωση χρησιμοποίησης φ.τ.μ. (π.χ. ράπτης ή ράπτρια που πωλεί και έτοιμα ενδύματα ή εσώρουχα κ.λπ.), υποχρεούνται να εκδίδουν τις αποδείξεις λιανικής πώλησης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών, τουλάχιστον για τη δραστηριότητά τους αυτή, με τη χρήση φορολογικής ταμειακής μηχανής».

42. Εξαιρούνται επίσης από τη χρήση φ.τ.μ.

Εξαιρούνται επίσης από τη χρήση φ.τ.μ. βάσει σχετικών αποφάσεων, εγκυκλίων και εγγράφων του Υπ. Οικονομικών οι παρακάτω κατηγορίες υπόχρεων:

1. τα τουριστικά και ταξιδιωτικά γραφεία (AYO ΠOΛ. 1164/30-6-94)

2. οι παραδόσεις τόμων περιοδικών σε νέους συνδρομητές (Εγγ. 1058220/331/12-6-1997)

3. οι πωλήσεις αγαθών προς αλλοδαπούς (εκτός EE) ταξιδιώτες (ΑΥΟ ΠΟΛ. 1338/30-12-1996)

4. οι επιδιορθώσεις ενδυμάτων όπως και οι αυτοαπασχολούμενοι ράπτες ή ράπτριες (Εγκ. ΠΟΛ. 1070/24-3-1992)

5. οι κατασκευαστές επιταφίων μνημείων, ως κατασκευαστές τεχνικών έργων (Εγκ. ΠΟΛ. 1070/24-3-1992)

6. οι κατασκευαστές επίπλων κουζίνας (Εγγ. 1019225/222/24-2-1992)

7. οι κατασκευές και τοποθετήσεις τεντών (Εγγ. 1018069/219/27-2-1992).»

43. Έκδοση χειρόγραφων αποδείξεων λιανικής στις περιπτώσεις εξαίρεσης από τη χρήση φ.τ.μ. ή φορολογικού μηχανισμού

Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με την Εγκ. ΚΦΑΣ ΠΟΛ. 1004/4-1-2013, στις περιπτώσεις που προκύπτει εξαίρεση από τη χρήση φορολογικής ταμειακής μηχανής ή Η/Υ για την έκδοση των αποδείξεων λιανικής για την πώληση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών σύμφωνα με τα όσα είχαν γίνει δεκτά από τη Διοίκηση με Υπουργικές Αποφάσεις ή με ερμηνευτικές εγκυκλίους, κατ΄ εφαρμογή των διατάξεων του ν. 1809/1988 ή και με τις διατάξεις του ΚΦΑΣ (ενδεικτικά αναφέρονται οι εξαιρέσεις της ΑΥΟ ΠΟΛ. 1037/12.2.1992, περιπτώσεις βλάβης ή ώρες μη λειτουργίας του καταστήματος, πωλήσεις εκτός των κύριων επαγγελματικών εγκαταστάσεων κ.λπ.) εκδίδονται χειρόγραφες αποδείξεις λιανικής, οι οποίες εφόσον αφορούν πώληση αγαθών εκδίδονται αθεώρητες, ενώ εάν αφορούν παροχή υπηρεσιών εκδίδονται θεωρημένες. Βλέπε θέμα 39.

44. Δυνατότητα επιλογής από τον υπόχρεο της χρήσης φ.τ.μ. ή H/Y

H επιλογή σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 1 του N. 1809/88 μεταξύ φ.τ.μ. και H/Y επαφίεται στην κρίση του υπόχρεου απεικόνισης συναλλαγών, ως εκ τούτου όταν ένας υπόχρεος θέλει να διακόψει τη χρήση της φ.τ.μ. και να εγκαταστήσει H/Y είναι δικαίωμά του και μπορεί να το κάνει.

Σημειώνεται ότι στις περιπτώσεις χρησιμοποιήσεως H/Y οι αποδείξεις είναι σημαινόμενες και αναγράφονται τουλάχιστον τα στοιχεία των αποδείξεων που εκδίδονται από φ.τ.μ.

Σημειώνεται επίσης ότι δεν απαγορεύεται από τις διατάξεις η έκδοση αποδείξεων λιανικής σε κάποιο τμήμα από H/Y και σε κάποιο άλλο από φ.τ.μ. αφού πρόκειται ουσιαστικά για έκδοση αποδείξεων λιανικής από διαφορετικές σειρές στοιχείων. Από 1-1-2013, δεν απαιτείται για το σκοπό αυτό γνωστοποίηση στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., μετά την ουσιαστική κατάργηση του δεύτερου εδαφίου της παρ. 6 του άρθρου 18 του προϊσχύοντος ΚΒΣ.

Ιδιαίτερα θα σταθούμε διευκρινιστικά στα εξής επαγγέλματα από τα προαναφερόμενα:

1. Ενοικίαση αυτοκινήτων: Καταργήθηκε το πρόσθετο βιβλίο, αλλά οι επιχειρήσεις αυτές εξαιρούνται από την υποχρεωτική χρήση φ.τ.μ. με την ΑΥΟ ΠΟΛ. 1037/92 (πιο πάνω θέμα 44 περ. στ).

Προσοχή όπως θα διαπιστώσετε δεν  αναφέρονται στην ΠΟΛ. 1037/92 στις εξαιρέσεις από φτμ,  οι ενοικιάσεις μοτοσυκλετών και μοτοποδηλάτων. Πρακτική λύση για κάποιον που ενοικιάζει και μοτοσυκλέτες και μοτοποδήλατα είναι να βάλει υπολογιστή και φορολογικό μηχανισμό, αλλά η επιλογή είναι δική του μεταξύ φ.τ.μ. και υπολογιστή.

2. Τεχνικά έργα: Εξαιρούνται από τις φ.τ.μ. Α.Υ.Ο. ΠΟΛ. 1037/92 (πιο πάνω θέμα 44 περ. δ)

3. Εκμεταλλευτές μηχανημάτων έργων: Καταργήθηκε το πρόσθετο βιβλίο μηχανημάτων έργων, αλλά όταν συμμετέχουν στην κατασκευή τεχνικών έργων εξαιρούνται των φ.τ.μ..

Όταν με κάποια μηχανήματα προσφέρονται υπηρεσίες πέραν των τεχνικών έργων, οι υπηρεσίες αυτές παρέχονται κατά κανόνα εκτός έδρας, όπου επίσης παρέχεται η δυνατότητα έκδοσης χειρόγραφων αποδείξεων. Βλέπε το θέμα 40 περ. 1.

4. Συνεργεία αυτοκινήτων. Καταργήθηκε το βιβλίο εισερχομένων, άρα δημιουργήθηκε υποχρέωση εγκατάστασης φ.τ.μ. ή Η/Υ. Προτείνουμε την εγκατάσταση ηλεκτρονικού υπολογιστή με χρήση φορολογικού μηχανισμού, γιατί οι ασφαλιστικές εταιρείες απαιτούν πρόσθετα στοιχεία και γενικότερα θα προκύπτει καλύτερη εξυπηρέτηση του πελάτη.

5. Πωλήσεις μεταχειρισμένων αυτοκινήτων. Καταργήθηκε το πρόσθετο βιβλίο, άρα δημιουργήθηκε υποχρέωση εγκατάστασης φ.τ.μ. ή Η/Υ. Προτείνουμε την εγκατάσταση ηλεκτρονικού υπολογιστή με χρήση φορολογικού μηχανισμού, γιατί το Υπουργείο Μεταφορών ζητάει πρόσθετα στοιχεία και γενικότερα θα προκύπτει καλύτερη εξυπηρέτηση του πελάτη.

6. Φυσικοθεραπευτές. Καταργήθηκε το βιβλίο πελατών, αλλά δεν δημιουργείται υποχρέωση φ.τ.μ., αφού είναι ελεύθεροι επαγγελματίες και εξαιρούνται των ταμειακών μηχανών. Πρέπει να εκδίδουν θεωρημένες αποδείξεις. Βλέπε το θέμα 77 άρθρου 7 για το ποιοι είναι ελεύθεροι επαγγελματίες.

7. Παραϊατρικά. Καταργήθηκε το βιβλίο πελατών, αλλά δεν δημιουργείται υποχρέωση φ.τ.μ., αφού είναι ελεύθεροι επαγγελματίες και εξαιρούνται των ταμειακών μηχανών. Πρέπει να εκδίδουν θεωρημένες αποδείξεις. Βλέπε το θέμα 77 άρθρου 7 για το ποιοι είναι ελεύθεροι επαγγελματίες.

8. Ψυχολόγοι. Ισχύει ότι γράφουμε για τους φυσικοθεραπευτές.

9. Λογοθεραπευτές: Αν και έχει γραφεί παλαιότερα ότι οι λογοθεραπευτές ως εισόδημα εντάσσονται στα μη κατονομαζόμενα (Ζ3), δηλαδή στην παρ. 3 του άρθρου 48 και η εξαίρεση (ΠΟΛ. 1037/92) καλύπτει τους ελεύθερους της παρ. 1 του άρθρου 48,  εν τούτοις οι λογοθεραπευτές δεν είναι ευκαιριακό επάγγελμα για να ενταχθούν στα μη κατονομαζόμενα, πρόκειται επί της ουσίας για παραϊατρικό επάγγελμα ή ακόμα περισσότερο είναι δυνατόν να ενταχθούν και στη έννοια του ψυχολόγου, δεδομένου ότι το συγκεκριμένο επάγγελμα έχει και την έννοια του ψυχολόγου. Άρα και οι λογοθεραπευτές ως οργανωμένο επιτήδευμα προσφοράς ανεξάρτητων υπηρεσιών, εντάσσονται στα ελευθέρια επαγγέλματα και εξαιρούνται της υποχρέωσης εγκατάστασης φ.τ.μ., δεδομένου ότι τα πρόσωπα αυτά έχουν επιστημονικές γνώσεις και κατά την προσφορά των υπηρεσιών τους  προέχει το πνευματικό στοιχείο, χαρακτηριστικό γνώρισμα των ελευθέρων επαγγελματιών. Προτείνουμε η ομοσπονδία τους να υποβάλλει σχετικό ερώτημα στη Δ/νση Εισοδήματος του Υπ. Οικονομικών για  να δοθεί η ανάλογη η λύση και να μην καταλείπονται αμφιβολίες για το χαρακτηρισμό του επαγγέλματος τους.

10. Διαιτολόγοι. Η εργασία τους εντάσσεται στα ινστιτούτα καλλονής – αισθητικής και εξακολουθούν να τηρούν πρόσθετο βιβλίο. Βλέπε θέμα 728 άρθρου 4.

Γενικά σημειώνεται με την Εγκ. ΚΦΑΣ ΠΟΛ. 1004/4-1-2013, γίνεται δεκτό ότι μπορούν οι υπόχρεοι που δεν υποχρεούνται πλέον να τηρούν πρόσθετα βιβλία να εγκαταστήσουν φ.τ.μ ή να εκδίδουν τις αποδείξεις μηχανογραφικά με σήμανση με φορολογικό μηχανισμό όχι την 1-1-2013, αλλά έως τις 28/2/2013, προκειμένου να διευκολυνθεί η διαδικασία υπαγωγής των εν λόγω υπόχρεων στο νέο καθεστώς. Μέχρι την ως άνω ημερομηνία, οι εν λόγω υπόχρεοι μπορούν να εκδίδουν τις αποδείξεις λιανικής για τις πωλήσεις αγαθών ή παροχές υπηρεσιών, με τον ίδιο τρόπο που τις εξέδιδαν με το προϊσχύσαν καθεστώς, των διατάξεων του Κ.Β.Σ. Εγκ. ΚΦΑΣ ΠΟΛ. 1004/4-1-2013.

Τέλος σε κάθε μεταβολή θέσης που θα προκύψει από το Υπουργείο Οικονομικών ή σε άλλες ερωτήσεις και απορίες, θα επανέλθουμε με νεώτερο άρθρο.

Πηγή: https://www.forin.gr/articles/article/7871/allages-apo-kbs-se-kfas-upoxrewseis-gia-egkatastash-kai-xrhsh-forologikwn-tameiakwn-mhxanwn-eksairoumenoi-idiaiterothtes-meta-thn-metabolh-kai-mh-thrhsh-prosthetwn-bibliwn?highlight=%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%B9%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CE%B9%20%CE%BA%CF%86%CE%B1%CF%83&dw=1

 

Recommended Posts

Αρ. πρωτ.: ΔΕΛ Ζ ΚΦΑΣ 1142901 ΕΞ 2015/26.10.2015 Παροχή διευκρινίσεων, επί των διατάξεων περί εκδιδόμενων παραστατικών πώλησης με βάση τις διατάξεις των Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων (ν.4308/2014)
ΘΕΜΑ: Εκδιδόμενα φορολογικά στοιχεία για τις μεταφορές αγαθών με ΦΔΧ αυτοκίνητα από 01.01.2014
ΠΟΛ.1176/14.7.2014 Τροποποίηση της απόφασης Γ.Γ.Δ.Ε. ΠΟΛ.1022/17.1.2014 (ΦΕΚ 179 Β΄) «Υποβολή καταστάσεων φορολογικών στοιχείων, για διασταύρωση πληροφοριών», όπως ισχύει