Κατηγορία: Αρχείο Νόμων – ΠΟΛ

ΠΟΛ.1200/2018
Ορισμός εγγράφων και στοιχείων για την πιστοποίηση και επαλήθευση από τα υπόχρεα πρόσωπα της ταυτότητας των πελατών και των πραγματικών δικαιούχων νομικών προσώπων ή νομικών οντοτήτων κατά την εφαρμογή των μέτρων δέουσας επιμέλειας του ν. 4557/2018
Αθήνα, 29 Οκτώβριος 2018
ΠΟΛ.1200/29-10-2018

(ΦΕΚ Β’ 4869/31-10-2018)

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΛΕΓΧΩΝ
ΤΜΗΜΑ Δ΄

Τηλέφωνο : 210 3375089,046
Ταχ. Δ/νση : Καρ. Σερβίας 10
Ταχ. Κωδ. : 101 84 ΑΘΗΝΑ
FAX : 210 3375354
e-mail : d.eleg@aade.gr

ΠΟΛ 1200/2018

ΘΕΜΑ: Ορισμός εγγράφων και στοιχείων για την πιστοποίηση και επαλήθευση από τα υπόχρεα πρόσωπα της ταυτότητας των πελατών και των πραγματικών δικαιούχων νομικών προσώπων ή νομικών οντοτήτων κατά την εφαρμογή των μέτρων δέουσας επιμέλειας του ν.4557/2018.

Α Π Ο Φ Α Σ Η
Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ

Έχοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις του ν. 4557/2018 (Α’ 139) «Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2015/849/ ΕΕ) και άλλες διατάξεις» και ιδίως τις διατάξεις της περ. α’ της παρ. 3 του άρθρου 6 καθώς και του άρθρου 13, όπως ισχύουν.

2. Τις διατάξεις του Κεφαλαίου Α’ «Σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων» του Μέρους Πρώτου του ν. 4389/2016 «Επείγουσες διατάξεις για την εφαρμογή της συμφωνίας δημοσιονομικών στόχων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και άλλες διατάξεις» (Α’ 94) και ειδικότερα των άρθρων 1,2, 13, 14, 17 και 41, όπως ισχύουν.

3. Τις διατάξεις της υποπαραγράφου Ε2 της παραγράφου Ε του πρώτου άρθρου του ν. 4093/2012 (Α’ 222), όπως ισχύει, περί σύστασης θέσης Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, σε συνδυασμό με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 13 και της παραγράφου 10 του άρθρου 41 του ν. 4389/2016, όπως ισχύουν.

4. Την αριθμ. 1/20.01.2016 (ΦΕΚ 18/Υ.Ο.Δ.Δ./20.01.2016) πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου «Επιλογή και διορισμός Γενικού Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών», σε συνδυασμό με τις διατάξεις της παραγράφου 10 του άρθρου 41 του ν. 4389/2016, όπως ισχύουν.
5. Την αριθμ. Δ. ΟΡΓ.Α 1036960 ΕΞ 2017 (ΦΕΚ Β’ 968/22.3.2017) Οργανισμός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.

6. Το γεγονός ότι με την παρούσα απόφαση δεν προκαλείται δαπάνη στον κρατικό προϋπολογισμό,

αποφασίζουμε:

1. Καθορίζουμε τα έγγραφα και τα στοιχεία που απαιτούνται για τη διενέργεια της πιστοποίησης και επαλήθευσης της ταυτότητας του πελάτη και του πραγματικού δικαιούχου από τα υπόχρεα πρόσωπα, που σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 του ν. 4557/2018, εποπτεύονται από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) κατά την εφαρμογή των μέτρων δέουσας επιμέλειας, όπως αυτά ορίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 13 του ίδιου νόμου.

2. Τα στοιχεία που απαιτούνται κατ’ ελάχιστον για την πιστοποίηση της ταυτότητας των πελατών (φυσικών και νομικών προσώπων ή οντοτήτων) των ως άνω υπόχρεων προσώπων και τα απαιτούμενα ενδεικτικώς έγγραφα που επαληθεύουν τα στοιχεία αυτά είναι τα κάτωθι αναφερόμενα

Στοιχεία πιστοποίησης της ταυτότητας του πελάτη Ενδεικτικά έγραφα επαλήθευσης της ταυτότητας του πελάτη
Α. Φυσικά Πρόσωπα
– Ονοματεπώνυμο και πατρώνυμο
– Αριθμός Δελτίου Ταυτότητας ή Διαβατηρίου
– Εκδούσα αρχή
– Ημερομηνία και τόπος γέννησης
– Υπηκοότητα
– Χώρα διαμονής – Δελτίο Αστυνομικής ή Υπηρεσιακής Ταυτότητας
– Δελτίο Ταυτότητας Ομογενούς
– Διαβατήριο σε ισχύ
– Απόφαση χορήγησης ή ανανέωσης άδειας διαμονής ή παραμονής σε ισχύ
– Διεύθυνση κατοικίας
– Τηλέφωνο επικοινωνίας – Πρόσφατος λογαριασμός Οργανισμού Κοινής Ωφέλειας
– Μισθωτήριο συμβόλαιο
-Ασκούμενο επάγγελμα (ανεξαρτήτως αν πρόκειται για ιδιώτη ή επαγγελματία) – Βεβαίωση του εργοδότη
– Αντίγραφο πρόσφατης μισθοδοσίας
– Επαγγελματική ταυτότητα
– Βεβαίωση ασφαλιστικού φορέα
– Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) – Βεβαίωση απόδοσης ΑΦΜ
Β. Κεφαλαιουχικές Εταιρείες Ανώνυμες Εταιρείες (Α.Ε.), Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης (Ε.Π.Ε.) και Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρείες (Ι.Κ.Ε.)
– Επωνυμία, έδρα, διάρκεια, σκοπός, ονόματα των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου και, προκειμένου για Ε.Π.Ε., ονόματα των εταίρων της
– Νόμιμοι εκπρόσωποι της εταιρείας και τα στοιχεία πιστοποίησης της ταυτότητάς τους καθώς και των τυχόν πραγματικών δικαιούχων (κατά την έννοια της παρ. 17 του άρθ. 3 του ν. 4557/2018), όπως αυτά ορίζονται στον Πίνακα Α
– Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) – Αντίγραφο του δημοσιευμένου στο Γ.Ε.ΜΗ. καταστατικού και τυχόν τροποποιήσεων αυτού
– Αντίγραφο πράξης διορισμού των προσώπων που ασκούν τη διαχείριση της εταιρίας και του νόμιμου εκπροσώπου της
– Τα κατά περίπτωση οριζόμενα έγγραφα στον Πίνακα Α (για τους νομίμους εκπροσώπους και τυχόν πραγματικούς δικαιούχους)
– Βεβαίωση έναρξης εργασιών μη φυσικού προσώπου
Γ. Προσωπικές εταιρείες
– Επωνυμία, έδρα, διάρκεια, σκοπός, ονόματα εταίρων
– Νόμιμοι εκπρόσωποι της εταιρείας και τα στοιχεία πιστοποίησης της ταυτότητάς τους καθώς και των τυχόν πραγματικών δικαιούχων (κατά την έννοια της παρ. 17 του άρθ. 3 του ν. 4557/2018), όπως αυτά ορίζονται στον Πίνακα Α
– Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) – Αντίγραφο του δημοσιευμένου στο Γ.Ε.ΜΗ. καταστατικού και τυχόν τροποποιήσεων αυτού
– Τα κατά περίπτωση οριζόμενα έγγραφα στον Πίνακα Α (για τους νομίμους εκπροσώπους και τυχόν πραγματικούς δικαιούχους)
– Βεβαίωση έναρξης εργασιών μη φυσικού προσώπου
Δ. Λοιπά Νομικά Πρόσωπα ή οντότητες χωρίς νομική προσωπικότητα
– Επωνυμία, έδρα, διάρκεια, σκοπός
– Νόμιμοι εκπρόσωποι, διευθυντικά όργανα και τα στοιχεία πιστοποίησης της ταυτότητάς τους καθώς και των τυχόν πραγματικών δικαιούχων (κατά την έννοια της παρ. 17 του άρθ. 3 του ν. 4557/2018) όπως αυτά ορίζονται στον Πίνακα Α
– Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) – Αντίγραφα των προβλεπόμενων νομιμοποιητικών εγγράφων, καθώς και των τυχόν σχετικών τροποποιήσεών τους
– Τα κατά περίπτωση οριζόμενα έγγραφα στον Πίνακα Α (για τους νομίμους εκπροσώπους και τυχόν πραγματικούς δικαιούχους)
– Βεβαίωση έναρξης εργασιών μη φυσικού προσώπου

3. Σε περίπτωση που ο πελάτης ενεργεί μέσω εξουσιοδοτημένου προσώπου, το υπόχρεο πρόσωπο εξακριβώνει και επαληθεύει και την ταυτότητα του προσώπου αυτού, όπως και τα στοιχεία νομιμοποίησής του.

4. Σε περίπτωση που ο πελάτης είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή οντότητα χώρας του εξωτερικού, ως προς την πιστοποίηση της ταυτότητας έχουν ανάλογη εφαρμογή τα οριζόμενα στην παράγραφο 2.

Στις περιπτώσεις αυτές ως έγγραφα επαλήθευσης απαιτούνται οποιαδήποτε νομιμοποιητικά έγγραφα που εκδίδονται από τις αρμόδιες αρχές της χώρας προέλευσης του πελάτη, συμπεριλαμβανομένων τυχόν βεβαιώσεων ή εγγράφων των αρμόδιων αρχών που τηρούν σχετικά μητρώα και δεδομένα, ή άλλα αποδεικτικά εν γένει έγγραφα σύμφωνα με τη νομοθεσία της χώρας αυτής. Σε περίπτωση που αυτό κριθεί αναγκαίο, τα υπόχρεα πρόσωπα μπορούν να ζητούν επίσημη μετάφραση των απαιτούμενων εγγράφων για την κατανόηση του περιεχομένου τους.

5. Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ

ΠΟΛ.1204/2018
Υποχρεώσεις υπόχρεων προσώπων βάσει των διατάξεων του Ν.4557/2018 (Α’ 139) «Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας» και κυρώσεις σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με αυτές
Αθήνα, 30 Οκτωβρίου 2018
ΠΟΛ.1204/30-10-2018

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΛΕΓΧΩΝ
ΤΜΗΜΑ Δ’

Τηλέφωνο : 210 3375046 2103375089
Ταχ. Δ/νση : Καρ. Σερβίας 10
Ταχ. Κωδ. : 101 84 ΑΘΗΝΑ
FAX : 210 3375354
e-mail : d.eleg@aade.gr

ΠΟΛ 1204/2018

Θέμα: Υποχρεώσεις υπόχρεων προσώπων βάσει των διατάξεων του Ν.4557/2018 (Α’ 139) «Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας» και κυρώσεις σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με αυτές.

I. Γενικά

Με την ΠΟΛ.1189/2018 σας κοινοποιήθηκαν οι διατάξεις του Ν.4557/2018 «Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας», με τον οποίο ενσωματώθηκε στην εθνική νομοθεσία η Οδηγία (ΕΕ) 2015/849 και καταργήθηκαν οι διατάξεις του ν.3691/2008.

Σκοπός της παρούσας εγκυκλίου είναι η ενημέρωση των υπόχρεων προσώπων αρμοδιότητας της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) σχετικά με τις υποχρεώσεις που προκύπτουν από τις διατάξεις του ως άνω νόμου, καθώς και τις προβλεπόμενες κυρώσεις σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τις εν λόγω υποχρεώσεις.

II. Υπόχρεα πρόσωπα

Με τις διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 5 και της περ. ε’ της παρ.1 του άρθρου 6 του Ν.4557/2018 ορίζονται τα υπόχρεα πρόσωπα αρμοδιότητας της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) ως εξής:

α) εξωτερικοί λογιστές – φοροτεχνικοί και νομικά πρόσωπα παροχής λογιστικών – φοροτεχνικών υπηρεσιών, καθώς και ιδιώτες ελεγκτές,
β) μεσίτες ακινήτων, για συναλλαγές των οποίων η αξία ανέρχεται σε τουλάχιστον δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ, ανεξαρτήτως αν το ποσό αυτό αφορά αγορά, πώληση ή μηνιαίο μίσθωμα εκμίσθωσης ακινήτου, και
γ) έμποροι και εκπλειστηριαστές αγαθών μεγάλης αξίας, όταν η αξία της συναλλαγής ανέρχεται σε τουλάχιστον δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ, ανεξάρτητα από το εάν αυτή διενεργείται με μια μόνο πράξη ή με περισσότερες, μεταξύ των οποίων φαίνεται να υπάρχει κάποια σχέση. Ως έμποροι αγαθών μεγάλης αξίας νοούνται ιδίως:
1) Οι επιχειρήσεις εξόρυξης, παραγωγής, επεξεργασίας και εμπορίας πολύτιμων και ημιπολύτιμων λίθων, οι επιχειρήσεις παραγωγής, επεξεργασίας και εμπορίας πολύτιμων μετάλλων και παράγωγων προϊόντων, οι επιχειρήσεις εμπορίας μαργαριταριών και κοραλλιών και οι επιχειρήσεις κατασκευής και εμπορίας κοσμημάτων και ρολογιών,
2) οι επιχειρήσεις εμπορίας παλαιών αντικειμένων αξίας (αντίκες), αρχαιοτήτων, μεταλλίων, παλαιών γραμματοσήμων και νομισμάτων και λοιπών συλλεκτικών ειδών αξίας, καθώς και οι επιχειρήσεις ή επαγγελματίες παραγωγής ή κατασκευής και εμπορίας έργων και αντικειμένων τέχνης γενικά, καθώς και μουσικών οργάνων,
3) πρόσωπα που εμπορεύονται ή ενεργούν ως μεσάζοντες στο εμπόριο έργων τέχνης, συμπεριλαμβανομένου του εμπορίου που πραγματοποιείται σε αίθουσες έργων τέχνης και οίκους δημοπρασιών,
4) οι επιχειρήσεις παραγωγής και εμπορίας ταπήτων και χαλιών, ειδών γουνοποιίας, δερμάτινων ειδών και ενδυμάτων γενικά,
5) οι επιχειρήσεις εμπορίας επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης, ελικοπτέρων, αεροσκαφών και σκαφών αναψυχής γενικά,

III. Υποχρεώσεις

1. Μέτρα δέουσας επιμέλειας

1.1 Περιπτώσεις εφαρμογής μέτρων δέουσας επιμέλειας (άρθρο 12 του Ν.4557/2018)

Τα υπόχρεα πρόσωπα εφαρμόζουν μέτρα δέουσας επιμέλειας ως προς τους πελάτες τους στις εξής περιπτώσεις:

1. Όταν συνάπτουν επιχειρηματική σχέση,

2. Όταν διενεργούν περιστασιακή συναλλαγή που:
α) ανέρχεται σε ποσό ίσο ή μεγαλύτερο των δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) ευρώ είτε η συναλλαγή αυτή πραγματοποιείται με μία και μόνη πράξη είτε με περισσότερες που φαίνεται να συνδέονται μεταξύ τους, β) αποτελεί μεταφορά χρηματικών ποσών, σύμφωνα με τον ορισμό του στοιχείου 9 του άρθρου 3 του Κανονισμού (ΕΕ) 2015/847 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 141) άνω των χιλίων (1.000) ευρώ,

3. όταν πρόκειται για πρόσωπα που εμπορεύονται αγαθά και διενεργούν περιστασιακή συναλλαγή σε μετρητά που αφορά ποσό δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ τουλάχιστον, ανεξάρτητα από το αν διενεργείται με μία μόνη πράξη ή με περισσότερες που φαίνεται να συνδέονται μεταξύ τους,

4. όταν υπάρχει υπόνοια νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, ανεξάρτητα από κάθε παρέκκλιση, εξαίρεση ή κατώτατο όριο ποσού,

5. όταν υπάρχουν αμφιβολίες για την ακρίβεια, την πληρότητα ή την επάρκεια των στοιχείων που συγκεντρώθηκαν προηγουμένως για την πιστοποίηση και την επαλήθευση της ταυτότητας του πελάτη ή του πραγματικού δικαιούχου.

Τα ως άνω ποσά υπολογίζονται χωρίς Φ.Π.Α. ή άλλες νόμιμες κρατήσεις που επιβαρύνουν τον πελάτη.

1.2 Μέτρα συνήθους δέουσας επιμέλειας και χρόνος εφαρμογής (άρθρα 13 και 14 του Ν.4557/2018)

Τα μέτρα συνήθους δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη περιλαμβάνουν, τα εξής:

α) την εξακρίβωση και επαλήθευση της ταυτότητας του πελάτη, πριν από τη σύναψη της επιχειρηματικής σχέσης ή τη διενέργεια της συναλλαγής, βάσει εγγράφων, δεδομένων ή πληροφοριών από αξιόπιστη και ανεξάρτητη πηγή.
Όταν ο πελάτης ενεργεί μέσω εξουσιοδοτημένου προσώπου, το υπόχρεο πρόσωπο εφαρμόζει την ίδια υποχρέωση και για το πρόσωπο αυτό. Επισημαίνεται ότι με την ΠΟΛ.1200/2018 Απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. ορίστηκαν τα έγγραφα και τα στοιχεία που χρησιμοποιούνται από τα υπόχρεα πρόσωπα για την πιστοποίηση και επαλήθευση της ταυτότητας των πελατών τους κατά την εφαρμογή των μέτρων δέουσας επιμέλειας του Ν.4557/2018.

β) την εξακρίβωση της ταυτότητας του πραγματικού δικαιούχου, πριν από τη σύναψη της επιχειρηματικής σχέσης ή τη διενέργεια της συναλλαγής, την επικαιροποίηση των στοιχείων και τη λήψη εύλογων μέτρων για την επαλήθευση αυτών, ώστε να διασφαλίζεται ότι το υπόχρεο πρόσωπο γνωρίζει τον πραγματικό δικαιούχο. Όσον αφορά τα νομικά πρόσωπα, τα καταπιστεύματα ή άλλα νομικά μορφώματα, λαμβάνονται εύλογα μέτρα για να γίνει γνωστή η διάρθρωση του καθεστώτος ιδιοκτησίας και ελέγχου του πελάτη.

Ο πραγματικός δικαιούχος ορίζεται ως το ή τα φυσικά πρόσωπα, στα οποία τελικά ανήκει ο πελάτης, νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, ή τα οποία ελέγχουν αυτόν, καθώς και το ή τα φυσικά πρόσωπα για λογαριασμό των οποίων διεξάγεται συναλλαγή ή δραστηριότητα. Αναλυτικότερα, με τις διατάξεις της παρ.17 του άρθρου 3 του Ν.4557/2018 περιγράφονται τα κριτήρια προσδιορισμού του πραγματικού δικαιούχου τόσο για τα νομικά πρόσωπα, όσο και για τα καταπιστεύματα.

Επισημαίνεται ότι η εξακρίβωση και ο έλεγχος της ταυτότητας των πραγματικών δικαιούχων θα πρέπει, κατά περίπτωση, να επεκτείνεται σε νομικές οντότητες που κατέχουν άλλες νομικές οντότητες και τα υπόχρεα πρόσωπα θα πρέπει να αναζητούν το ή τα φυσικά πρόσωπα, τα οποία τελικά ασκούν έλεγχο μέσω ιδιοκτησίας ή με άλλα μέσα της νομικής οντότητας-πελάτη.

Σημειώνεται, επίσης, ότι ενδέχεται να υπάρχουν περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει φυσικό πρόσωπο του οποίου η ταυτότητα να μπορεί να εξακριβωθεί και το οποίο τελικά κατέχει ή ελέγχει μια νομική οντότητα. Σε τέτοιες εξαιρετικές περιπτώσεις, τα υπόχρεα πρόσωπα, έχοντας εξαντλήσει όλα τα άλλα μέσα εξακρίβωσης, και υπό την προϋπόθεση ότι δεν υπάρχουν βάσιμες υπόνοιες, μπορούν να θεωρήσουν τα ανώτερα διοικητικά στελέχη ως τους πραγματικούς δικαιούχους.

Εξάλλου, με τις διατάξεις του άρθρου 20 του Ν.4557/2018 επιβάλλεται καταρχάς στα νομικά πρόσωπα και άλλες νομικές οντότητες που έχουν καταστατική έδρα στην Ελλάδα, να συλλέγουν και να φυλάσσουν επαρκείς, ακριβείς και επίκαιρες πληροφορίες, σε ειδικό μητρώο που τηρούν στην έδρα τους, σχετικά με τον πραγματικό δικαιούχο τους και να χορηγούν τις πληροφορίες αυτές στα υπόχρεα πρόσωπα, όταν αυτά λαμβάνουν μέτρα δέουσας επιμέλειας. Οι πληροφορίες αυτές περιλαμβάνουν τουλάχιστον το ονοματεπώνυμο, την ημερομηνίας γέννησης, την υπηκοότητα και τη χώρα διαμονής των πραγματικών δικαιούχων, καθώς επίσης και το είδος και την έκταση των δικαιωμάτων που κατέχουν. Το εν λόγω ειδικό μητρώο καταχωρίζεται στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων, το οποίο δημιουργείται στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων (Γ.Γ.Π.Σ) εντός εξήντα (60) ημερών από την έναρξη λειτουργίας του. Πρόσβαση στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων, έχουν μεταξύ άλλων, τα υπόχρεα πρόσωπα αποκλειστικά στο πλαίσιο της εφαρμογής των μέτρων δέουσας επιμέλειας.

Επισημαίνεται ότι με την πρόσβαση των υπόχρεων προσώπων στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων δεν εξαντλείται η υποχρέωσή τους αναφορικά με την πιστοποίηση και επαλήθευση της ταυτότητας του πραγματικού δικαιούχου, καθώς το υπόχρεο πρόσωπο οφείλει να λάβει υπόψη του όλες τις πληροφορίες που έχει στη διάθεσή του ώστε να διασφαλίσει ότι γνωρίζει τον πραγματικό δικαιούχο. Από τη στιγμή που ταυτοποιηθεί ο πραγματικός δικαιούχος, το υπόχρεο πρόσωπο οφείλει να προχωρήσει στην πιστοποίηση και επαλήθευση της ταυτότητάς του βάσει των εγγράφων που περιλαμβάνονται στην ΠΟΛ.1200/2018 Απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε.

γ) την αξιολόγηση και ανάλογα με την περίπτωση τη συλλογή πληροφοριών για το αντικείμενο και τον σκοπό της επιχειρηματικής σχέσης. Ως επιχειρηματική σχέση ορίζεται, σύμφωνα με την παρ.16 του άρθρου 3 του Ν.4557/2018, η επιχειρηματική, επαγγελματική ή εμπορική σχέση, η οποία συνδέεται με τις επαγγελματικές δραστηριότητες των υπόχρεων προσώπων και η οποία αναμένεται, κατά το χρόνο σύναψής της, ότι θα έχει κάποια διάρκεια.

δ) την άσκηση συνεχούς εποπτείας όσον αφορά την επιχειρηματική σχέση, με ενδελεχή εξέταση των συναλλαγών που πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια αυτής, προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι οι συναλλαγές ή δραστηριότητες συνάδουν με τις γνώσεις που έχουν τα υπόχρεα πρόσωπα σχετικά με τον πελάτη, τις επαγγελματικές δραστηριότητες και το προφίλ κινδύνου του, καθώς και, εφόσον απαιτείται, την προέλευση των κεφαλαίων. Στο πλαίσιο της άσκησης συνεχούς εποπτείας τα υπόχρεα πρόσωπα διασφαλίζουν την τήρηση ενημερωμένων εγγράφων, δεδομένων ή πληροφοριών.

Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με την παρ.2 του άρθρου 13, στις περιπτώσεις κατά τις οποίες το υπόχρεο πρόσωπο δεν μπορεί να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη που προβλέπονται στις πρώτες τρεις ως άνω περιπτώσεις, δεν εκτελεί συναλλαγές του, δεν συνάπτει επιχειρηματική σχέση ή διακόπτει οριστικά αυτήν και εξετάζει αν συντρέχει υποχρέωση αναφοράς στην Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες (Αρχή). Η συγκεκριμένη υποχρέωση δεν εφαρμόζεται, μεταξύ άλλων, από λογιστές – φοροτεχνικούς συμβούλους στις περιπτώσεις μόνο που τα εν λόγω πρόσωπα εκτελούν τα καθήκοντά τους στο πλαίσιο της υπεράσπισης των πελατών τους σε δικαστικές διαδικασίες ή σχετικά με αυτές, συμπεριλαμβανομένης της παροχής συμβουλών αναφορικά με την κίνηση ή αποφυγή τέτοιων διαδικασιών.

Επιπλέον, σύμφωνα με τις παρ.7 και 9 του άρθρου 13, επισημαίνεται ότι τα υπόχρεα πρόσωπα εφαρμόζουν, την κατάλληλη χρονική στιγμή και ανάλογα με τον βαθμό κινδύνου, τις διαδικασίες δέουσας επιμέλειας όχι μόνο στους νέους αλλά και στους υφιστάμενους πελάτες. Ο βαθμός κινδύνου εξαρτάται μεταξύ άλλων από την επαγγελματική δραστηριότητα και το οικονομικό μέγεθος του πελάτη, τον σκοπό της επιχειρηματικής σχέσης, τον τύπο, την συχνότητα και αξία των διενεργούμενων συναλλαγών, καθώς και την αναμενόμενη προέλευση και τον προορισμό των κεφαλαίων. Παράλληλα, τα υπόχρεα πρόσωπα πρέπει να είναι σε θέση να αποδείξουν στις αρμόδιες αρχές ότι η έκταση των μέτρων είναι ανάλογη με τους κινδύνους διάπραξης αδικημάτων νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και ότι εφαρμόζουν αυτά τα μέτρα με συνέπεια και αποτελεσματικότητα.

1.3 Απλουστευμένη δέουσα επιμέλεια (άρθρο 15 του Ν.4557/2018)

Τα υπόχρεα πρόσωπα εφαρμόζουν μέτρα απλουστευμένης δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη, αφού προηγουμένως συγκεντρώσουν επαρκείς πληροφορίες και βεβαιωθούν ότι μια επιχειρηματική σχέση ή συναλλαγή παρουσιάζει χαμηλότερο κίνδυνο νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Στις περιπτώσεις αυτές εφαρμόζονται τα μέτρα συνήθους δέουσας επιμέλειας που αναφέρονται ανωτέρω, προσαρμόζοντας ωστόσο κατάλληλα το ποσοτικό όριο, τον χρόνο ή τον τρόπο εφαρμογής τους.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα εφαρμογής απλουστευμένης δέουσας επιμέλειας είναι: α) η επαλήθευση της ταυτότητας του πελάτη ή του πραγματικού δικαιούχου μετά τη σύναψη της επιχειρηματικής σχέσης και αφού οι συναλλαγές του πελάτη υπερβούν κάποιο εύλογο ποσοτικό όριο, β) η μείωση της συχνότητας της επικαιροποίησης στοιχείων του οικονομικού προφίλ του πελάτη, γ) η μείωση του βαθμού παρακολούθησης της συναλλακτικής δραστηριότητας του πελάτη βάσει εύλογου ποσοτικού ορίου και δ) η μη συλλογή αποδεικτικών στοιχείων για τον σκοπό της επιχειρηματικής σχέσης όταν αυτή τεκμαίρεται από τον τύπο των διεξαγόμενων συναλλαγών.

Σημειώνεται ότι τα μέτρα απλουστευμένης δέουσας επιμέλειας αφορούν σε χαλάρωση συγκεκριμένων μέτρων δέουσας επιμέλειας, αλλά όχι στην πλήρη απαλοιφή κάποιου εξ αυτών.

Επισημαίνεται ότι τα υπόχρεα πρόσωπα προκειμένου να εκτιμήσουν αν μια επιχειρηματική σχέση ή συναλλαγή παρουσιάζει χαμηλότερο κίνδυνο νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, λαμβάνουν υπόψη τουλάχιστον τους παράγοντες δυνητικά χαμηλότερου κινδύνου του Παραρτήματος I του Ν.4557/2018, οι οποίοι σχετίζονται με πελάτες (π.χ. δημόσια αρχή ή νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου), χώρες και γεωγραφικές περιοχές (π.χ. κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης) καθώς και με συγκεκριμένα προϊόντα, υπηρεσίες, συναλλαγές ή διαύλους παροχής υπηρεσιών (π.χ. προϊόντα με χαμηλά όρια διακινούμενων χρηματικών ποσών)

1.4 Αυξημένη δέουσα επιμέλεια και πολιτικώς εκτεθειμένα πρόσωπα (άρθρα 16, 18 του Ν.4557/2018)

Σύμφωνα με τις παρ.1 και 2 του άρθρου 16 τα υπόχρεα πρόσωπα εφαρμόζουν μέτρα αυξημένης δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη όταν συναλλάσσονται με πρόσωπα με εγκατάσταση σε τρίτες χώρες, που χαρακτηρίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως υψηλού κινδύνου νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Τα υπόχρεα πρόσωπα δεν υποχρεούνται εξ ορισμού να εφαρμόζουν μέτρα αυξημένης δέουσας επιμέλειας όταν ο ευρισκόμενος σε τρίτη χώρα υψηλού κινδύνου πελάτης τους είναι υποκατάστημα ή θυγατρική κατά πλειοψηφική συμμετοχή υπόχρεης οντότητας εγκατεστημένης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εφόσον συμμορφώνεται πλήρως με τις πολιτικές και διαδικασίες που εφαρμόζονται σε επίπεδο ομίλου. Τα υπόχρεα πρόσωπα προσεγγίζουν τις περιπτώσεις αυτές με βάση τον εκτιμώμενο κίνδυνο.

Επίσης, τα υπόχρεα πρόσωπα, όπως ορίζει η παρ.3, εξετάζουν με ιδιαίτερη προσοχή το ιστορικό και τον σκοπό των πολύπλοκων ή ασυνήθιστα μεγάλων συναλλαγών, καθώς και τα ασυνήθιστα είδη συναλλαγών που πραγματοποιούνται χωρίς προφανή οικονομικό σκοπό ή νόμιμο σκοπό. Τα υπόχρεα πρόσωπα αυξάνουν τον βαθμό και προσαρμόζουν τον τρόπο παρακολούθησης της επιχειρηματικής σχέσης προκειμένου να προσδιορίσουν αν οι εν λόγω συναλλαγές ή δραστηριότητες είναι ασυνήθεις ή ύποπτες.

Τα υπόχρεα πρόσωπα για να εκτιμήσουν αν μια επιχειρηματική σχέση ή συναλλαγή παρουσιάζει υψηλότερο κίνδυνο νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, λαμβάνουν υπόψη τουλάχιστον τους παράγοντες που αναφέρονται στο Παράρτημα II του Ν.4557/2018 και οι οποίοι σχετίζονται με πελάτες (π.χ. ιδιοκτησιακή δομή εταιρείας που φαίνεται ασυνήθιστη ή υπερβολικά πολύπλοκη), χώρες και γεωγραφικές περιοχές (π.χ. χώρες με ελλείψεις αποτελεσματικών συστημάτων καταπολέμησης νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή χρηματοδότησης της τρομοκρατίας ή υψηλά επίπεδα διαφθοράς και οργανωμένου εγκλήματος), καθώς και με συγκεκριμένα προϊόντα, υπηρεσίες, συναλλαγές ή διαύλους παροχής υπηρεσιών (π.χ. επιχειρηματικές σχέσεις ή συναλλαγές εξ αποστάσεως).

Εκτός των ανωτέρω η εφαρμογή αυξημένων μέτρων δέουσας επιμέλειας προβλέπεται και στις συναλλαγές ή επιχειρηματικές σχέσεις με πολιτικώς εκτεθειμένα πρόσωπα, στενούς συγγενείς και στενούς συνεργάτες τους.

Σύμφωνα με την παρ.9 του άρθρου 3 του Ν.4557/2018 ως πολιτικώς εκτεθειμένα πρόσωπα ορίζονται τα φυσικά πρόσωπα, στα οποία έχουν ή είχαν ανατεθεί σημαντικά δημόσια λειτουργήματα, όπως οι αρχηγοί κρατών, οι αρχηγοί κυβερνήσεων, οι υπουργοί, αναπληρωτές υπουργοί και υφυπουργοί, τα μέλη κοινοβουλίων ή αντίστοιχων νομοθετικών σωμάτων, τα μέλη των διοικητικών οργάνων πολιτικών κομμάτων, τα μέλη ανώτατων δικαστηρίων, τα μέλη ελεγκτικών δικαστηρίων, τα μέλη διοικητικών συμβουλίων κεντρικών τραπεζών, οι πρέσβεις και οι επιτετραμμένοι διπλωμάτες, οι υψηλόβαθμοι αξιωματικοί ενόπλων δυνάμεων, τα μέλη διοικητικών, διαχειριστικών ή εποπτικών οργάνων κρατικών επιχειρήσεων, οι διευθυντές, αναπληρωτές διευθυντές και μέλη του διοικητικού συμβουλίου ή πρόσωπα που κατέχουν ισοδύναμη θέση σε διεθνείς οργανισμούς. Σημειώνεται ότι κανένα από τα ανωτέρω δημόσια λειτουργήματα δεν αφορά σε πρόσωπα κατέχοντα ενδιάμεσες ή χαμηλές θέσεις της υπαλληλικής ιεραρχίας. Παράλληλα, στα πολιτικώς εκτεθειμένα πρόσωπα περιλαμβάνονται, σύμφωνα με τις παρ.10 και 11 του άρθρου 3 τα μέλη της οικογένειας (σύζυγοι, τέκνα και σύζυγοί τους ή πρόσωπα εξομοιούμενα με συζύγους σύμφωνα με την εκάστοτε εθνική νομοθεσία, καθώς και γονείς) και οι στενοί συνεργάτες των ανωτέρω (π.χ. φυσικά πρόσωπα που συνδέονται με στενή επιχειρηματική σχέση με πολιτικώς εκτεθειμένο πρόσωπο ή πραγματικοί δικαιούχοι νομικής οντότητας ή μορφώματος που συστάθηκε προς όφελος πολιτικώς εκτεθειμένου προσώπου).

Ειδικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 18 του Ν.4557/2018, τα υπόχρεα πρόσωπα οφείλουν, πλέον των μέτρων συνήθους δέουσας επιμέλειας, να εφαρμόζουν τα εξής:

α) να διαθέτουν κατάλληλα συστήματα διαχείρισης κινδύνου και να εφαρμόζουν διαδικασίες ανάλογες με τον βαθμό κινδύνου, για να διαπιστώνουν αν ο πελάτης ή ο πραγματικός δικαιούχος ανήκουν στις ανωτέρω κατηγορίες προσώπων,
β) να λαμβάνουν την έγκριση ανώτερου διοικητικού στελέχους για τη σύναψη ή διατήρηση επιχειρηματικών σχέσεων με τους πελάτες αυτούς,
γ) να λαμβάνουν επαρκή μέτρα για να διαπιστώνουν την πηγή του πλούτου και την προέλευση των κεφαλαίων στα οποία αφορά η επιχειρηματική σχέση ή συναλλαγή,
δ) να διενεργούν στενότερη και συνεχή παρακολούθηση των εν λόγω επιχειρηματικών σχέσεων.

Όταν ένα πολιτικώς εκτεθειμένο πρόσωπο έχει παύσει να ασκεί σημαντικό δημόσιο λειτούργημα σε ένα κράτος ή να κατέχει σημαντική δημόσια θέση σε διεθνή οργανισμό, τα υπόχρεα πρόσωπα απαιτείται να λαμβάνουν υπόψη για χρονικό διάστημα τουλάχιστον ενός έτους τον κίνδυνο που συνεχίζει να θέτει το εν λόγω πρόσωπο και να εφαρμόζουν τα κατάλληλα μέτρα, ανάλογα με τον βαθμό κινδύνου, έως ότου κρίνουν ότι το πρόσωπο αυτό δεν ενέχει πλέον κίνδυνο που χαρακτηρίζει ειδικά τα πολιτικώς εκτεθειμένα πρόσωπα.

Σημειώνεται ότι οι διατάξεις σχετικά με τα πολιτικώς εκτεθειμένα πρόσωπα είναι προληπτικής και όχι ποινικής/ κυρωτικής φύσης και δεν θα πρέπει να θεωρείται ότι στιγματίζουν πολιτικώς εκτεθειμένα πρόσωπα ως εμπλεκόμενα σε εγκληματική δραστηριότητα. Η άρνηση σύναψης μιας επιχειρηματικής σχέσης απλώς και μόνο λόγω του προσδιορισμού ενός προσώπου ως «πολιτικώς εκτεθειμένου» δεν συνάδει με το γράμμα και το πνεύμα του Ν.4557/2018.

2. Αναφορές ύποπτων συναλλαγών προς την Αρχή καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες (άρθρο 22 του Ν.4557/2018)

Τα υπόχρεα πρόσωπα και οι υπάλληλοί τους, στους οποίους περιλαμβάνονται τα διευθυντικά στελέχη, οφείλουν:

α) να ενημερώνουν αμελλητί, με δική τους πρωτοβουλία την Αρχή όταν γνωρίζουν ή έχουν σοβαρές ενδείξεις ή υποψίες, ότι χρηματικά ποσά, ανεξαρτήτως του ύψους τους, συνιστούν έσοδα από εγκληματικές δραστηριότητες ή σχετίζονται με χρηματοδότηση της τρομοκρατίας. Η υποχρέωση αυτή αφορά και κάθε περίπτωση απόπειρας ύποπτης συναλλαγής.

β) να παρέχουν αμελλητί στην Αρχή, στην αρμόδια αρχή και σε άλλες δημόσιες αρχές που είναι επιφορτισμένες με καθήκοντα για την καταπολέμηση νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, κατόπιν αιτήματος αυτών, όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες και στοιχεία.
Οι ανωτέρω υποχρεώσεις δεν εφαρμόζονται από λογιστές – φοροτεχνικούς συμβούλους στις περιπτώσεις μόνο που τα εν λόγω πρόσωπα εκτελούν τα καθήκοντά τους στο πλαίσιο της υπεράσπισης των πελατών τους σε δικαστικές διαδικασίες ή σχετικά με αυτές, συμπεριλαμβανομένης της παροχής συμβουλών αναφορικά με την κίνηση ή αποφυγή τέτοιων διαδικασιών.

Για διευκόλυνση των υπόχρεων προσώπων είναι διαθέσιμη εφαρμογή για ηλεκτρονική υποβολή αναφοράς στην ιστοσελίδα της Αρχής (http://www.hellenic-fiu.gr), καθώς και σχετικό υπόδειγμα αναφοράς.

3. Αποχή από συναλλαγές (άρθρο 23 του Ν.4557/2018)

Τα υπόχρεα πρόσωπα απέχουν από τη διενέργεια συναλλαγών εάν γνωρίζουν ή υποπτεύονται ότι συνδέονται με νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες. Στην περίπτωση αυτή, οφείλουν να ενημερώσουν άμεσα την αρχή και εφόσον, αυτή στείλει οδηγίες να συμμορφωθούν, πριν εκτελέσουν οποιαδήποτε συναλλαγή.

Ωστόσο, τα υπόχρεα πρόσωπα οφείλουν να συνυπολογίσουν τον κίνδυνο ο πελάτης να υποψιαστεί κάτι από τη μη διενέργεια της συναλλαγής και να προσπαθήσει να αποκρύψει τα περιουσιακά του στοιχεία. Στην περίπτωση αυτή, η συναλλαγή εκτελείται κανονικά και τα υπόχρεα πρόσωπα ενημερώνουν την Αρχή αμέσως μετά.

4. Μέτρα προστασίας των αναφερόντων προσώπων (άρθρο 26 Ν.4557/2018)

Η καλόπιστη γνωστοποίηση πληροφοριών προς την Αρχή ή εντός του υπόχρεου προσώπου δεν συνεπάγεται οποιουδήποτε είδους ευθύνη για το υπόχρεο πρόσωπο και τους υπαλλήλους τους ακόμη και αν αποδειχθεί ότι δεν υπήρξε εγκληματική δραστηριότητα, ούτε μπορεί να αποτελέσει λόγο καταγγελίας της εργασιακής σύμβασης ή μεταβολή των όρων της επί το δυσμενέστερον. Στο πλαίσιο αυτό, εφαρμογή έχουν οι διατάξεις του άρθρου 9 του Ν.2928/2001 (Α’141) για την προστασία των φυσικών προσώπων που αναφέρουν τις υπόνοιές τους για νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες.

5. Απαγόρευση γνωστοποίησης και εξαιρέσεις αυτής (άρθρα 27 και 28 του Ν.4557/2018)

Τα υπόχρεα πρόσωπα, τα διευθυντικά στελέχη και οι υπάλληλοί τους απαγορεύεται να γνωστοποιούν στον εμπλεκόμενο πελάτη ή σε τρίτους ότι διαβιβάσθηκαν ή θα διαβιβασθούν αρμοδίως πληροφορίες ή ότι διεξάγεται ή ενδέχεται να διεξαχθεί έρευνα ή ανάλυση για νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή χρηματοδότηση της τρομοκρατίας. Οι παραβαίνοντες το ανωτέρω καθήκον εχεμύθειας τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον τριών μηνών.

Σημειώνεται ότι η απόπειρα των εξωτερικών λογιστών – φοροτεχνικών και των νομικών προσώπων παροχής λογιστικών- φοροτεχνικών υπηρεσιών να αποτρέψουν πελάτη να εμπλακεί σε εγκληματική δραστηριότητα δεν συνιστά γνωστοποίηση.

Σύμφωνα με την παρ.2 του άρθρου 28, η απαγόρευση γνωστοποίησης δεν εμποδίζει την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ εξωτερικών λογιστών – φοροτεχνικών και των νομικών προσώπων παροχής λογιστικών- φοροτεχνικών υπηρεσιών που λειτουργούν στην Ελλάδα ή σε άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εφόσον τα ανωτέρω πρόσωπα ασκούν τις επαγγελματικές δραστηριότητές τους, είτε με σχέση εξαρτημένης εργασίας είτε όχι, στο πλαίσιο του ίδιου νομικού προσώπου ή ευρύτερης δομής, στην οποία υπάγεται το νομικό πρόσωπο και η οποία διαθέτει κοινή κυριότητα, διοίκηση ή έλεγχο της συμμόρφωσης προς τις διατάξεις που διέπουν την λειτουργία των νομικών προσώπων. Το ίδιο ισχύει για την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των ανωτέρω υπόχρεων προσώπων και αντίστοιχων προσώπων από τρίτες χώρες που επιβάλλουν τουλάχιστον ισοδύναμες προς τον ως άνω νόμο υποχρεώσεις.

Παράλληλα, βάσει της παρ.3 του άρθρου 28, τα ως άνω υπόχρεα πρόσωπα που εδρεύουν ή ασκούν τις δραστηριότητές τους στην Ελλάδα δύναται να ανταλλάσσουν με υπόχρεα πρόσωπα που ανήκουν στην ίδια κατηγορία ή επαγγελματικό κλάδο με αυτά πληροφορίες που αφορούν στον ίδιο πελάτη και σε συναλλαγή ή δραστηριότητα στην οποία συμμετέχουν από κοινού. Τα ανωτέρω ισχύουν και για την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των προαναφερθέντων ημεδαπών υπόχρεων προσώπων και ίδιας κατηγορίας ή επαγγελματικού κλάδου υπόχρεων προσώπων που εδρεύουν ή ασκούν τις δραστηριότητές τους σε άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε τρίτη χώρα που επιβάλλει υποχρεώσεις τουλάχιστον ισοδύναμες με εκείνες που επιβάλλει ο Ν.4557/2018, καθώς και υποχρεώσεις σχετικά με το επαγγελματικό απόρρητο και την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

6. Φύλαξη αρχείων και στοιχείων και επεξεργασία προσωπικών δεδομένων (άρθρα 30, 31 του Ν.4557/2018)

Τα υπόχρεα πρόσωπα οφείλουν να φυλάσσουν τα ακόλουθα έγγραφα και πληροφορίες για σκοπούς πρόληψης, εντοπισμού και διερεύνησης από την Αρχή, τις αρμόδιες αρχές ή κάθε άλλη δημόσια αρχή, ενδεχόμενης νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή χρηματοδότησης της τρομοκρατίας:
α) τα έγγραφα και τις πληροφορίες που απαιτούνται για την εφαρμογή των μέτρων συνήθους δέουσας επιμέλειας, μεταξύ των οποίων είναι η πιστοποίηση και επαλήθευση της ταυτότητας των πελατών και των πραγματικών δικαιούχων.
Σημειώνεται ότι με την ΠΟΛ.1200/2018 Απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. ορίστηκαν τα έγγραφα και τα στοιχεία που χρησιμοποιούνται από τα υπόχρεα πρόσωπα για την πιστοποίηση και επαλήθευση της ταυτότητας των πελατών τους και των πραγματικών δικαιούχων κατά την εφαρμογή των μέτρων δέουσας επιμέλειας του Ν.4557/2018,
β) τα πρωτότυπα ή αντίγραφα παραστατικά που είναι αναγκαία για τον προσδιορισμό των συναλλαγών,
γ) τα εσωτερικά έγγραφα που αφορούν σε εγκρίσεις ή διαπιστώσεις ή εισηγήσεις για υποθέσεις που σχετίζονται με την διερεύνηση των αδικημάτων νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή χρηματοδότησης της τρομοκρατίας ή αναφερθείσες ή μη υποθέσεις στην Αρχή,
δ) τα στοιχεία της επιχειρηματικής, εμπορικής και επαγγελματικής αλληλογραφίας με τους πελάτες που αποδεικνύουν τη συμμόρφωση των υπόχρεων προσώπων προς τις υποχρεώσεις που ορίζει ο Ν.4557/2018.
Τα ανωτέρω έγγραφα, παραστατικά ή στοιχεία φυλάσσονται σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή για χρονικό διάστημα πέντε ετών μετά το τέλος της επιχειρηματικής σχέσης με τον πελάτη ή την ημερομηνία της περιστασιακής συναλλαγής. Κατά τη λήξη της προθεσμίας αυτής τα υπόχρεα πρόσωπα διαγράφουν τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, εκτός αν επιτρέπεται ή επιβάλλεται αιτιολογημένα από άλλη διάταξη νόμου ή κανονιστική απόφαση η φύλαξή τους επί μακρότερο χρονικό διάστημα, το οποίο δεν μπορεί να υπερβαίνει τη δεκαετία.

Επιπλέον, τα ως άνω στοιχεία πρέπει να τηρούνται κατά τέτοιον τρόπο, ώστε το υπόχρεο πρόσωπο να μπορεί να ανταποκρίνεται πλήρως και χωρίς καθυστέρηση, μέσω διαύλων που εξασφαλίζουν το απόρρητο των ερευνών, σε αίτημα της Αρχής, της αρμόδιας ή άλλης δημόσιας αρχής ως προς το αν διατηρεί ή είχε συνάψει κατά την διάρκεια των τελευταίων ετών επιχειρηματική σχέση με συγκεκριμένα πρόσωπα, ως προς το είδος της επιχειρηματικής σχέσης, καθώς και για κάθε σχετική συναλλαγή.

Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με το άρθρο 31 του Ν.4557/2018, η επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα με σκοπό την πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας θεωρείται ζήτημα δημοσίου συμφέροντος σύμφωνα με τον Ν.2472/1997.

7. Εσωτερικές διαδικασίες (άρθρα 35 και 36 του Ν.4557/2018)

Τα υπόχρεα πρόσωπα λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα και εφαρμόζουν εσωτερικές πολιτικές και διαδικασίες, προκειμένου να εντοπίζουν και να εκτιμούν τους κινδύνους νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

Σύμφωνα με την παρ.3 του άρθρου 35 οι ανωτέρω πολιτικές, έλεγχοι και διαδικασίες είναι ανάλογες προς τον χαρακτήρα και το μέγεθος του υπόχρεου προσώπου και αφορούν: α) την αξιολόγηση και διαχείριση των κινδύνων, τα μέτρα δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη και τον πραγματικό δικαιούχο, την υποβολή αναφορών ύποπτων συναλλαγών προς την Αρχή, την τήρηση αρχείου, τον ορισμό υπευθύνου σε επίπεδο διοίκησης για τον έλεγχο της συμμόρφωσης και τον έλεγχο καταλληλότητας των εργαζομένων και β) τη συγκρότηση και λειτουργία ανεξάρτητης υπηρεσίας ελέγχου για την εξακρίβωση της εφαρμογής των εσωτερικών πολιτικών, ελέγχων και διαδικασιών.

Επιπρόσθετα, τα υπόχρεα πρόσωπα θεσπίζουν διαδικασίες που θα επιτρέπουν στους εργαζομένους τους να καταγγέλλουν παραβάσεις εσωτερικά, μέσω ειδικού, ανεξάρτητου και ανώνυμου διαύλου, ανάλογου προς τον χαρακτήρα και το μέγεθος του εκάστοτε υπόχρεου προσώπου.

Οι εφαρμοζόμενες εσωτερικές πολιτικές, έλεγχοι και διαδικασίες εγκρίνονται από τα ανώτερα διοικητικά στελέχη, τα οποία παρακολουθούν και, όπου ενδείκνυται, ενισχύουν τα μέτρα που έχουν ληφθεί.

Περαιτέρω, τα υπόχρεα πρόσωπα που ανήκουν σε όμιλο εφαρμόζουν επαρκείς και κατάλληλες πολιτικές και διαδικασίες σε επίπεδο ομίλου, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούν την ανταλλαγή πληροφοριών, καθώς και την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Η εν λόγω υποχρέωση ισχύει και για τις θυγατρικές και τα υποκαταστήματα που ανήκουν κατά πλειοψηφία στα υπόχρεα πρόσωπα και ευρίσκονται σε κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τρίτες χώρες.

Τα υπόχρεα πρόσωπα που λειτουργούν εγκαταστάσεις σε άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εξασφαλίζουν ότι οι εν λόγω εγκαταστάσεις τηρούν τις σχετικές εθνικές διατάξεις του κράτους υποδοχής.

Τα υποκαταστήματα και οι θυγατρικές εταιρείες που ανήκουν κατά πλειοψηφία στα υπόχρεα πρόσωπα και ευρίσκονται σε τρίτες χώρες όπου οι ελάχιστες απαιτήσεις καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας είναι λιγότερο αυστηρές από τις διατάξεις του Ν.4557/2018, εφαρμόζουν τις τελευταίες, συμπεριλαμβανομένων αυτών για την προστασία των δεδομένων, στον βαθμό που το επιτρέπει η νομοθεσία της τρίτης χώρας. Σε περίπτωση που η νομοθεσία της τρίτης χώρας δεν το επιτρέπει, τα υπόχρεα πρόσωπα διασφαλίζουν ότι τα υποκαταστήματα και οι θυγατρικές τους εφαρμόζουν επιπρόσθετα μέτρα, ώστε να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τον κίνδυνο νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και ενημερώνουν σχετικά την αρμόδια αρχή. Επιπροσθέτως, σε περίπτωση που η νομοθεσία τρίτης χώρας δεν επιτρέπει την εφαρμογή των πολιτικών και διαδικασιών σε υποκαταστήματα και θυγατρικές των υπόχρεων προσώπων στην χώρα αυτή, τα υπόχρεα πρόσωπα ενημερώνουν την Αρχή, την κατά περίπτωση αρμόδια αρχή και τον Κεντρικό Συντονιστικό Φορέα.

Σημειώνεται επίσης ότι πληροφορίες, οι οποίες περιλαμβάνονται σε αναφορές ασύνηθων ή ύποπτων συναλλαγών που υποβάλλονται στην Αρχή από τα υπόχρεα πρόσωπα και αφορούν σε κεφάλαια που αποτελούν προϊόντα εγκληματικής δραστηριότητας ή σχετίζονται με τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, επιτρέπεται να ανταλλάσσονται εντός του ομίλου, εκτός αν δοθούν διαφορετικές οδηγίες από την Αρχή.

7. Κατάρτιση και εκπαίδευση (άρθρο 37 του Ν.4557/2018)

Τα υπόχρεα πρόσωπα οφείλουν, ανάλογα με τους εκτιμώμενους κινδύνους, τη φύση και το μέγεθός τους, να λαμβάνουν μέτρα ώστε να διασφαλίσουν ότι οι υπάλληλοί τους έχουν λάβει γνώση της νομοθεσίας σχετικά με την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και των σχετικών κανονιστικών πράξεων, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, των σχετικών υποχρεώσεων για την προστασία δεδομένων.

Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη συμμετοχή των υπαλλήλων σε ειδικά προγράμματα κατάρτισης για τον εντοπισμό των δραστηριοτήτων που τυχόν συνδέονται με νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή χρηματοδότηση της τρομοκρατίας και την εκμάθηση του τρόπου με τον οποίο πρέπει να ενεργούν στις περιπτώσεις αυτές.

IV. Κυρώσεις

1. Ποινικές κυρώσεις (άρθρο 39 του Ν.4557/2018)

Σύμφωνα με την περ.δ’ της παρ.1 του άρθρου 39 του Ν.4557/2018 «Με φυλάκιση μέχρι δύο (2) ετών τιμωρείται ο υπάλληλος του υπόχρεου νομικού προσώπου ή όποιο άλλο υπόχρεο προς αναφορά ύποπτων συναλλαγών πρόσωπο παραλείπει από πρόθεση να αναφέρει αρμοδίως ύποπτες ή ασυνήθεις συναλλαγές ή δραστηριότητες ή παρουσιάζει ψευδή ή παραπλανητικά στοιχεία, κατά παράβαση των σχετικών νομοθετικών, διοικητικών ή κανονιστικών διατάξεων και κανόνων, εφόσον για την πράξη του δεν προβλέπεται βαρύτερη ποινή από άλλες διατάξεις».

2. Διοικητικές κυρώσεις (άρθρο 46 του Ν.4557/2018)

Στα υπόχρεα πρόσωπα που παραβαίνουν τις υποχρεώσεις τους από τις διατάξεις του Ν.4557/2018, επιβάλλεται με απόφαση των αρμόδιων εποπτικών αρχών, σωρευτικά ή διαζευκτικά, είτε η λήψη συγκεκριμένων διορθωτικών μέτρων εντός τακτού χρονικού διαστήματος, είτε μία ή περισσότερες από τις κατωτέρω κυρώσεις:
α) Στα υπόχρεα νομικά πρόσωπα ή οντότητες:
i) πρόστιμο σε βάρος του νομικού προσώπου ή της οντότητας μέχρι ένα εκατομμύριο (1.000.000) ευρώ.
ii) πρόστιμο σε βάρος των μελών του διοικητικού συμβουλίου, του διευθύνοντος συμβούλου, των διευθυντικών στελεχών ή άλλων υπαλλήλων του νομικού προσώπου ή της οντότητας, υπεύθυνων για την τέλεση των παραβάσεων ή ασκούντων ανεπαρκή έλεγχο ή εποπτεία επί των υπηρεσιών, υπαλλήλων και δραστηριοτήτων του νομικού προσώπου ή της οντότητας, λαμβανομένης υπόψη της θέσης ευθύνης και των εν γένει καθηκόντων τους, μέχρι ένα εκατομμύριο (1.000.000) ευρώ.
iii) απομάκρυνση των ανωτέρω προσώπων από τη θέση τους, για ορισμένο ή αόριστο χρόνο, και απαγόρευση ανάληψης άλλης αντίστοιχης θέσης,
iv) δημόσια ανακοίνωση που αναφέρει το νομικό πρόσωπο ή την οντότητα και την φύση της παράβασης,
v) οριστική απαγόρευση της άσκησης ορισμένων δραστηριοτήτων του νομικού προσώπου ή της οντότητας, της ίδρυσης νέων υποκαταστημάτων στην Ελλάδα ή σε άλλη χώρα ή της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου αν πρόκειται για ανώνυμη εταιρεία,
vi) σε περίπτωση σοβαρών ή επανειλημμένων παραβάσεων, οριστική ή προσωρινή ανάκληση ή αναστολή για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα της άδειας λειτουργίας του νομικού προσώπου ή της οντότητας ή απαγόρευση της άσκησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας.
β) Στα υπόχρεα φυσικά πρόσωπα:
i) πρόστιμο μέχρι ένα εκατομμύριο (1.000.000) ευρώ,
ii) δημόσια ανακοίνωση που αναφέρει το φυσικό πρόσωπο και την φύση της παράβασης,
iii) οριστική ή προσωρινή απαγόρευση της άσκησης της επιχειρηματικής ή επαγγελματικής τους δραστηριότητας.

Σημειώνεται επίσης ότι τα υπόχρεα νομικά πρόσωπα ή οντότητες δύνανται να θεωρηθούν υπαίτια για παραβάσεις που τελούνται προς όφελός τους από φυσικό πρόσωπο που ενεργεί είτε ατομικώς, είτε ως μέλος οργάνου του νομικού προσώπου ή της οντότητας και κατέχει διευθυντική θέση εντός αυτού με βάση εξουσία εκπροσώπησής του ή εξουσιοδότηση για τη λήψη αποφάσεων για λογαριασμό του ή για την άσκηση ελέγχου εντός αυτού. Δύνανται, επίσης, να θεωρηθούν υπαίτια όταν η έλλειψη εποπτείας ή ελέγχου από φυσικό πρόσωπο που αναφέρεται στο προηγούμενο εδάφιο κατέστησε δυνατή την τέλεση της παράβασης από ιεραρχικά κατώτερο στέλεχος προς όφελος του νομικού προσώπου ή της οντότητας.

Οι αποφάσεις επιβολής των κυρώσεων δημοσιεύονται, όταν γίνουν αμετάκλητες, με ανάρτησή τους για χρονικό διάστημα πέντε ετών στον επίσημο διαδικτυακό τόπο της αρμόδιας εποπτικής αρχής.

Σε περίπτωση που υπόχρεο φυσικό πρόσωπο παραβαίνει τις υποχρεώσεις του σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου και των σχετικών κανονιστικών αποφάσεων, εφόσον ο πειθαρχικός έλεγχος αυτού ασκείται κατά τις κείμενες διατάξεις από ειδικό πειθαρχικό όργανο, η αρμόδια αρχή παραπέμπει το υπόχρεο φυσικό πρόσωπο στο παραπάνω όργανο, στο οποίο διαβιβάζει και όλα τα στοιχεία της παράβασης.

V. Γνωστοποίηση στα υπόχρεα πρόσωπα και έλεγχος συμμόρφωσης αυτών

Κατόπιν των ανωτέρω θέτουμε υπόψη σας τις εν λόγω υποχρεώσεις των υπόχρεων προσώπων βάσει των διατάξεων του Ν.4557/2018 και παρακαλούμε να ενημερώσετε σχετικά τα μέλη σας – υπόχρεα πρόσωπα εποπτείας της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) ήτοι τους εξωτερικούς λογιστές-φοροτεχνικούς και τα νομικά πρόσωπα παροχής λογιστικών-φοροτεχνικών υπηρεσιών, καθώς και τους ιδιώτες ελεγκτές, τους μεσίτες ακινήτων και τους εμπόρους και εκπλειστηριαστές αγαθών μεγάλης αξίας, με τον πλέον πρόσφορο κατά την κρίση σας τρόπο, ώστε να εφαρμόζουν τις ως άνω διατάξεις.

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ Α.Α.Δ.Ε.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ

ΠΟΛ.1160/2018
Διευκρινίσεις σχετικά με την υποβολή των δηλώσεων του Περιβαλλοντικού Τέλους του Ν. 2939/2001 όπως ισχύει

Αθήνα, 3-8-2018
ΠΟΛ.1160/03-08-2018

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΕΜΜΕΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Β’ ΤΕΛΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΩΝ

Ταχ. Δ/νση :Σίνα 2 – 4
Τ.Κ. 10672 Αθήνα
Πληροφορίες :Εμμ. Ψαρουδάκης
Τηλέφωνο :210 – 3642922
Fax:210 – 3645413

ΠΟΛ 1160/2018

Θέμα: Διευκρινίσεις σχετικά με την υποβολή των δηλώσεων του Περιβαλλοντικού Τέλους του Ν. 2939/2001 όπως ισχύει.

Κατόπιν γραπτών και προφορικών ερωτημάτων παρέχονται οι κάτωθι διευκρινίσεις:

Με την Κ.Υ.Α. 180036/952/2017 (ΦΕΚ Β’ 2812/2017) των Υπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης, Οικονομικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, καθορίστηκαν μεταξύ άλλων τα υπόχρεα πρόσωπα για την επιβολή, είσπραξη και απόδοση του περιβαλλοντικού τέλους πλαστικής σακούλας, η υποχρέωση υποβολής δήλωσης, η υποχρέωση διακριτής αναφοράς του τέλους αυτού στα εκδιδόμενα στοιχεία με τρόπο διακριτό και ευανάγνωστο, προ του Φ.Π.Α.

Με την εγκύκλιο του Διοικητή Α.Α.Δ.Ε., ΠΟΛ.1211/2017 δόθηκαν οδηγίες για την ορθή αναγραφή του περιβαλλοντικού τέλους στα εκδιδόμενα παραστατικά, ενώ με την απόφαση του Διοικητή Α.Α.Δ.Ε ΠΟΛ.1091/2018 (ΦΕΚ Β’ 1846/2018) καθορίστηκαν ο τύπος και το περιεχόμενο της δήλωσης απόδοσης του περιβαλλοντικού τέλους, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις του άρθρου 6Α του Ν.2939/2001 (ΦΕΚ Α’179/2001) όπως ισχύει, καθώς και η διαδικασία επιβολής και απόδοσης αυτού.

Α. ΜΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΔΗΛΩΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΤΕΛΟΥΣ.

Σύμφωνα με την περ. α της υποπαρ. 2.1 του άρθρου 3Α της ανωτέρω Κ.Υ.Α., ορίζεται ότι κάθε έμπορος, εκτός των εξαιρέσεων της παρ. 2 του άρθρου 3 (περίπτερα και έμποροι που ασκούν υπαίθριο εμπόριο) ο οποίος διαθέτει στους καταναλωτές λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς, υποχρεούται να υποβάλλει στην Α.Α.Δ.Ε. δήλωση απόδοσης περιβαλλοντικού τέλους ανά τρίμηνο, την τελευταία ημέρα του επόμενου μήνα από τη λήξη του τριμήνου αυτού.

Συνεπώς, εφόσον σε κάποιο τρίμηνο ο έμπορος, δεν διέθεσε στους πελάτες του καμία λεπτή πλαστική σακούλα όπως ορίζεται στην Κ.Υ.Α. 180036/952/2017 (ΦΕΚ Β’ 2812/2017) δεν υποχρεούται στην υποβολή μηδενικής δήλωσης περιβαλλοντικού τέλους.

Τα ανωτέρω ισχύουν και στην περίπτωση που η επιχείρηση έχει παύσει εξ’ ολοκλήρου τη διάθεση λεπτών πλαστικών σακουλών στους πελάτες της, π.χ. διαθέτει χάρτινες ή άλλου τύπου σακούλες για τις οποίες δεν επιβάλλεται περιβαλλοντικό τέλος.

Κατά συνέπεια στις παραπάνω περιπτώσεις δεν επιβάλλονται οι κυρώσεις του άρθρου 54 ή 58 του ΚΦΔ (Ν.4174/2013 – ΦΕΚ Α’ 170/2013) περί μη υποβολής δήλωσης.

Β. ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΑΡΧΙΚΗΣ ΔΗΛΩΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΤΕΛΟΥΣ

Σε περίπτωση που διαπιστωθεί από την υπόχρεη επιχείρηση λανθασμένη υποβολή δήλωσης απόδοσης περιβαλλοντικού τέλους, δύναται να προβεί στις ακόλουθες κατά περίπτωση ενέργειες:

α) εάν δεν έχει λάβει υπόψη στη δήλωση για τον υπολογισμό του οφειλόμενου τέλους, το σύνολο των πλαστικών σακουλών που διέθεσε σε ένα τρίμηνο, με συνέπεια το προς καταβολή τέλος που προκύπτει από τη δήλωση αυτή, να είναι χαμηλότερο του ορθού προς απόδοση, υπάρχει δυνατότητα υποβολής χειρόγραφης τροποποιητικής δήλωσης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις του άρθ. 19 του ΚΦΔ (Ν.4174/2013 – ΦΕΚ Α’ 170/2013) στη Δ.Ο.Υ. στη χωρική αρμοδιότητα της οποίας υπάγεται.

β) εάν στη δήλωση έχει καταχωρήσει για το οικείο τρίμηνο αριθμό πλαστικών σακουλών ο οποίος είναι μεγαλύτερος από τον αριθμό των πραγματικά διατεθέντων, με συνέπεια το προς καταβολή τέλος που προκύπτει από τη δήλωση να είναι υψηλότερο του ορθού, δύναται να υποβάλει έντυπη χειρόγραφη αίτηση επιστροφής του υπερβάλλοντος ποσού, προς τη Δ.Ο.Υ. στη χωρική αρμοδιότητα της οποίας υπάγεται, το οποίο επιστρέφεται ως αχρεωστήτως καταβληθέν σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις του άρθ. 42 του ΚΦΔ (Ν.4174/2013 – ΦΕΚ Α’ 170/2013).

Στις παραπάνω περιπτώσεις υποβολής εκπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης απόδοσης περιβαλλοντικού τέλους, έχουν εφαρμογή κατά περίπτωση οι κυρώσεις των άρθρων 54 ή 58 του ΚΦΔ (Ν.4174/2013 – ΦΕΚ Α’ 170/2013).

Γ. ΛΟΙΠΑ ΘΕΜΑΤΑ

Διευκρινίζουμε ότι σε περιπτώσεις όπου η επιχείρηση διαθέτει περισσότερες της μίας εγκαταστάσεις, μέσω των οποίων διαθέτει πλαστικές σακούλες στους καταναλωτές, υποβάλλεται μία δήλωση, η οποία περιλαμβάνει το συνολικό αριθμό σακουλών που διατέθηκαν και το συνολικό ποσό περιβαλλοντικού τέλους που οφείλεται για το σύνολο των εγκαταστάσεων.

Τέλος, υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με την ΠΟΛ.1082/6.4.2015 αν το ποσό του Φ.Π.Α. εκροών του περιβαλλοντικού τέλους που προκύπτει από τα βιβλία, είναι μεγαλύτερο από τον αντίστοιχο φόρο που αναγράφεται στον κωδ. 337 της δήλωσης Φ.Π.Α., τότε η διαφορά καταχωρείται στον κωδ. 422 της δήλωσης Φ.Π.Α.

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ Α.Α.Δ.Ε.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ

ΠΟΛ.1211/2017
Παροχή οδηγιών για την αναγραφή του επιβαλλόμενου, στη διάθεση λεπτών πλαστικών σακουλών, περιβαλλοντικού τέλους επί των εκδιδόμενων παραστατικών πωλήσεων
Αθήνα, 20 Δεκεμβρίου 2017
ΠΟΛ.1211/20-12-2017

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

1. ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ Δ’- ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ

Ταχ.Δ/νση : Καρ.Σερβίας 10
Ταχ.Κώδικας: 10184 Αθήνα
Πληροφορίες: Α.Λουγκάνη
Τηλέφωνο : 210 3610065
Fax : 210 3615052
Email : d.eleg7@mofadm.gr
Url : www.aade.gr

2. ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
ΤΜΗΜΑ Ε’- ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ

Ταχ.Δ/νση : Χανδρή 1
Ταχ.Κώδικας: 18346 Μοσχάτο
Πληροφορίες: Δ. Χαντζηγιάννη
Τηλέφωνο : 210 4802648
Email : secre_dyphly@aade.gr

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΠΕΙΓΟΝ

ΠΟΛ 1211/2017

ΘΕΜΑ: Παροχή οδηγιών για την αναγραφή του επιβαλλόμενου, στη διάθεση λεπτών πλαστικών σακουλών, περιβαλλοντικού τέλους επί των εκδιδόμενων παραστατικών πωλήσεων.

Αναφορικά με το πιο πάνω θέμα, σας γνωρίζουμε ότι έχει εκδοθεί η αριθμ. 180036/952/10.8.2017/ΦΕΚ 2812 Β’ Κ.Υ.Α. των Υπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης, Οικονομικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, με την οποία επιβάλλεται στους καταναλωτές η καταβολή περιβαλλοντικού τέλους ανά τεμάχιο λεπτής πλαστικής σακούλας μεταφοράς εμπορευμάτων ή προϊόντων.

Σχετικά με την αναγραφή της αξίας του ως άνω περιβαλλοντικού τέλους στα παραστατικά πωλήσεων, διευκρινίζονται τα ακόλουθα:

1. Με τις διατάξεις της υποπαραγράφου 1.2 της παραγράφου 1 του άρθρου 3Α της υπόψη Κ.Υ.Α. καθορίζεται η υποχρέωση αναγραφής της αξίας του περιβαλλοντικού τέλους, η οποία ανέρχεται σε τρία (3) λεπτά, προ του Φ.Π.Α., από την 1η Ιανουαρίου 2018 και σε επτά (7) λεπτά, προ του Φ.Π.Α., από την 1η Ιανουαρίου 2019, με τρόπο διακριτό και ευανάγνωστο στα παραστατικά πώλησης.

2. Κατόπιν των ανωτέρω, από την 1η Ιανουαρίου 2018, στα παραστατικά πωλήσεων (τιμολόγια πώλησης και στοιχεία λιανικής πώλησης) στα οποία αποτυπώνεται διακριτά η διάθεση λεπτών πλαστικών σακουλών μεταφοράς εμπορευμάτων ή προϊόντων, πέραν των στοιχείων του υποχρεωτικού περιεχομένου βάσει των διατάξεων των άρθρων 9 και 12 του ν. 4308/2014, κατά περίπτωση, αναγράφεται, κατά τα οριζόμενα στην υπόψη Κ.Υ.Α. επιπλέον η αξία του επιβαλλόμενου περιβαλλοντικού τέλους προ του Φ.Π.Α., με κάθε πρόσφορο, αλλά σε κάθε περίπτωση διακριτό και ευανάγνωστο τρόπο,.

3. Ειδικά για την αναγραφή του περιβαλλοντικού τέλους στα στοιχεία λιανικής πώλησης, τα οποία υποχρεωτικά, βάσει των διατάξεων της παραγράφου 8 του άρθρου 12 του ν. 4308/2014, εκδίδονται με τη χρήση φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών, παρέχονται οι ακόλουθες οδηγίες:

Α. Σε κάθε περίπτωση έκδοσης παραστατικών πώλησης με χρήση ΕΑΦΔΣΣ, κατά την διάθεση λεπτών πλαστικών σακουλών μεταφοράς εμπορευμάτων ή προϊόντων, θα πρέπει, με μέριμνα του χειριστή, το περιβαλλοντικό τέλος να εμφανίζεται, διακριτά, ως πρόσθετο είδος που υπόκειται σε Φ.Π.Α. συντελεστή Γ (κανονικό συντελεστή Φ.Π.Α.) και με ποσότητα ισάριθμη της ποσότητας των διατεθέντων πλαστικών σακουλών μεταφοράς εμπορευμάτων ή προϊόντων.

Προκειμένου να αυτοματοποιηθεί η παραπάνω διαδικασία, σκόπιμο είναι να γίνουν κατάλληλες ρυθμίσεις στην εφαρμογή εμπορικής διαχείρισης που εκδίδει τα παραστατικά, ώστε όταν διατίθεται μια λεπτή πλαστική σακούλα μεταφοράς εμπορευμάτων ή προϊόντων, να εμφανίζεται αυτόματα, ως παρελκόμενο είδος, το περιβαλλοντικό τέλος με Φ.Π.Α. συντελεστή Γ (κανονικό συντελεστή Φ.Π.Α.), σύμφωνα με τα ανωτέρω.

Β. Στην περίπτωση έκδοσης αποδείξεων εσόδου με χρήση ΑΔΗΜΕ ή ΦΤΜ, πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες ρυθμίσεις στον προγραμματισμό ειδών του ΦΗΜ, ώστε το περιβαλλοντικό τέλος να είναι ένα διακριτό είδος που υπόκειται σε Φ.Π.Α. συντελεστή Γ (κανονικό συντελεστή Φ.Π.Α.), το οποίο θα ανήκει σε ένα νέο διακριτό «ΤΜΗΜΑ» με όνομα «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΤΕΛΟΣ».

Κατά την διάθεση λεπτών πλαστικών σακουλών μεταφοράς εμπορευμάτων ή προϊόντων, θα πρέπει, με μέριμνα του χειριστή, το περιβαλλοντικό τέλος να εμφανίζεται, διακριτά, ως πρόσθετο είδος που υπόκειται σε Φ.Π.Α. συντελεστή Γ (κανονικό συντελεστή Φ.Π.Α.) και με ποσότητα ισάριθμη της ποσότητας των διατεθέντων πλαστικών σακουλών μεταφοράς εμπορευμάτων ή προϊόντων.

Ειδικά στην εξαιρετική περίπτωση έκδοσης αποδείξεων εσόδου με χρήση ΑΔΗΜΕ ή ΦΤΜ, που έχουν διαχείριση παρελκομένων ειδών και προκειμένου να αυτοματοποιηθεί η διαδικασία, σκόπιμο είναι να γίνουν οι απαραίτητες ρυθμίσεις στον προγραμματισμό ειδών του ΦΗΜ, ώστε το περιβαλλοντικό τέλος να είναι ένα διακριτό είδος που υπόκειται σε Φ.Π.Α. συντελεστή Γ (κανονικό συντελεστή Φ.Π.Α.), το οποίο θα ανήκει σε ένα νέο διακριτό «ΤΜΗΜΑ» με όνομα «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΤΕΛΟΣ» και επιπλέον αυτό το είδος θα είναι παρελκόμενο της λεπτής πλαστικής σακούλας μεταφοράς εμπορευμάτων και προϊόντων με ξεχωριστή τιμή.

Με αυτές τις ρυθμίσεις, κατά την διάθεση λεπτής πλαστικής σακούλας μεταφοράς εμπορευμάτων ή προϊόντων, αυτόματα θα εμφανίζεται ως πωληθέν είδος και το περιβαλλοντικό τέλος.

Ο ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ

Αριθμ. 180036/952/2017
Καθορισμός μέτρων και κανόνων νια τη μείωση της κατανάλωσης πλαστικών σακουλών μεταφοράς, σε συμμόρφωση με την οδηγία 2015/720/ΕΕ «για την τροποποίηση της οδηγίας 1994/62/ΕΚ με σκοπό τη μείωση της κατανάλωσης λεπτών πλαστικών σακουλών μεταφοράς» του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 29ης Απριλίου 2015.

Αριθμ. 180036/952
(ΦΕΚ Β 2812/10.8.2017)
ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ –

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΩΔΩΝ

Έχοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις του άρθρου 2 του ν. 2077/1992 «Κύρωση Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση» (Α’/136) και τις διατάξεις των άρθρων 1 και 2 (παράγραφος 1ζ) του ν. 1338/1983 «Εφαρμογή του Κοινοτικού Δικαίου» (Α’/34) όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 6 του ν. 1440/1986 «Συμμετοχή της Ελλάδας στο κεφάλαιο, στα αποθεματικά και στις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων κ.λπ. (Α’/70) και του άρθρου 65 του ν. 1892/1990 (101/Α’)».

2. Τις διατάξεις των 6 (παρ. 4) έως 14, 19 και 20 του ν. 2939/2001 «Συσκευασίες και εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών και άλλων προϊόντων Ίδρυση Εθνικού Οργανισμού Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών και Άλλων Προϊόντων (Ε.Ο.Ε.Δ.Σ.Α.Π.) και άλλες διατάξεις» (Α’/179), όπως εκάστοτε ισχύει.

3. Τις διατάξεις της Ενότητας Α’ (άρθρα 1-9) και της Ενότητας Β’ (άρθρα 10-45) και ειδικότερα των άρθρων 27 και 38 παρ. 5, καθώς και του άρθρου 60 παρ. 1 και 2 του ν. 4042/2012 «Ποινική προστασία του περιβάλλοντος Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/99/ΕΚ Πλαίσιο παραγωγής και διαχείρισης αποβλήτων Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/98/ΕΚ. Ρύθμιση θεμάτων Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής» (Α’/24).

4. Τις διατάξεις του ν. 3983/2011 «Εθνική Στρατηγική για την προστασία και διαχείριση του θαλάσσιου περιβάλλοντος Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/56/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Ιουνίου 2008 και άλλες διατάξεις» (Α’/144).

5. Τις διατάξεις του π.δ. 148/2009 «Περιβαλλοντική ευθύνη για την πρόληψη και την αποκατάσταση των ζημιών στο περιβάλλον Εναρμόνιση με την οδηγία 2004/35/ΕΚ….κ.λπ.» (Α’/190).

6. Τις διατάξεις της Οδηγίας2015/720/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 29ης Απριλίου 2015 (EEL 115/11/6-5-2015).

7. Την υπ’ αριθ. 51373/4684/2001 κοινή υπουργική απόφαση με την οποία κυρώθηκαν το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) και το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων και εγκρίθηκαν με την υπ’ αριθ. 49/2015 πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου (Α’/174), σύμφωνα με το άρθρο 31 του ν. 4342/2015 (Α’/143).

8. Την υπ’ αριθμ. 9268/469/2007 κοινή υπουργική απόφαση «Τροποποίηση των ποσοτικών στόχων για την ανάκτηση και ανακύκλωση των αποβλήτων των συσκευασιών σύμφωνα με το άρθρο 10 (παρ. Α1, τελευταίο εδάφιο) του ν. 2939/2001 (Α’/179), καθώς και άλλων διατάξεων του νόμου αυτού, σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 2004/12/ΕΚ «για την τροποποίηση της οδηγίας 94/62/ΕΚ για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας», του Συμβουλίου της 11ης Φεβρουαρίου 2004» (Β’/286).

9. Την υπ’ αριθμ. 54461/1779/2013 κοινή υπουργική απόφαση «Αντικατάσταση του παραρτήματος Ι του άρθρου 4 της υπ’ αριθμ. 9268/469/2007 κοινής υπουργικής απόφασης (Β’/286), σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 2013/2/ΕΕ «για την τροποποίηση του παραρτήματος Ι της οδηγίας 94/62/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 7ης Φεβρουαρίου 2013» (Β’/2500).

10. Τις διατάξεις της 50910/2727/2003 κοινής υπουργικής απόφασης “Μέτρα και όροι για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων. Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης” (Β’/1909).

11. Τις διατάξεις του άρθρου 90 του Κώδικα Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα Κυβερνητικά όργανα, όπως τέθηκε σε ισχύ με το άρθρο πρώτο του π.δ. 63/2005 «Κωδικοποίηση της νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα Κυβερνητικά όργανα» (Α’/98) στη συνέχεια τροποποιήθηκε με το Κεφάλαιο Δεύτερο (παραγ. Β) του ν. 4320/2015 (Α’/29).

12. Το π.δ. 100/2014 «Οργανισμός Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής» (Α’/167).

13. Τις διατάξεις του π.δ. 70/2015 «Ανασύσταση των Υπουργείων … και του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Μεταφορά της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας στο Υπουργείο Ανάπτυξης και Τουρισμού» (Α’/114).

14. Τις διατάξεις του π.δ. 125/2016 «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α’/210).

15. Την υπ’ αριθμ. Υ 172/2016 απόφαση του Πρωθυπουργού «Καθορισμός σειράς τάξης των Υπουργείων» (Β’3610).

16. Την υπ’ αριθμ. Υ 197/2016 απόφαση του Πρωθυπουργού «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομίας και Ανάπτυξης Αλέξανδρο Χαρίτση (Β’/3722)», όπως ισχύει.

17. Την υπ’ αριθμ. Υ 198/2016 απόφαση του Πρωθυπουργού «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Αναπληρωτή Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτη Φάμελλο» (Β’/3722).

18. Την υπ’ αριθ. ΥΠΟΙΚ 0010218 ΕΞ 2016 απόφαση του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Οικονομικών «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στην Υφυπουργό Οικονομικών Αικατερίνη Παπανάτσιου» (Β’/3696).

19. Την υπ’ αριθμ. 90/30-5-2017 Εισήγηση του Διοικητικού Συμβουλίου του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (Ε.Ο.ΑΝ.).

20. Το γεγονός ότι από τις διατάξεις αυτής της απόφασης δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού,

αποφασίζουμε:
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’
ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 1
Σκοπός-Πεδίο εφαρμογής

Με την απόφαση αυτή αποσκοπείται η εφαρμογή και εξειδίκευση του άρθρου 6 (παρ. 4) του ν. 2939/2001, όπως ισχύει, σε συνδυασμό με τα άρθρα 27 και 38 παρ. 5 του ν. 4042/2012 (Α’/24) και σε συμμόρφωση με την οδηγία 2015/720/ΕΕ «για την τροποποίηση της οδηγίας 1994/62/ΕΚ με σκοπό τη μείωση της κατανάλωσης λεπτών πλαστικών σακουλών μεταφοράς» του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 29ης Απριλίου 2015, που έχει δημοσιευθεί στην Ελληνική γλώσσα στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (EEL 115/11/2015), ώστε, με τον καθορισμό κανόνων και κατάλληλων μέτρων, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης οικονομικών μέσων, για τη διάθεση στον καταναλωτή των πλαστικών σακουλών μεταφοράς που αναφέρονται στην παράγραφο 2, να επιτυγχάνεται η μείωση της κατανάλωσης τους και κατ’ επέκταση της υψηλής συσσώρευσης των αποβλήτων τους, που προκαλούν σημαντική ρύπανση στο περιβάλλον και ιδιαίτερα στα υδάτινα οικοσυστήματα και έτσι να εκπληρώνονται με τρόπο αποδοτικό οι στόχοι του άρθρου 1 του ν. 2939/2001, όπως ισχύει και ευρύτερα οι βασικές αρχές, οι στόχοι και οι κατευθύνσεις των άρθρων 26,27,28 και 29 του ν. 4042/2012.

2. Η απόφαση αυτή εφαρμόζεται στις πλαστικές σακούλες μεταφοράς με πάχος τοιχώματος μέχρι 70 μικρά (μη).

3. Για τις πολύ λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς, όπως ορίζονται στην παράγραφο 1 (περιπ. δ) του άρθρου 2, καθώς και για τις πλαστικές σακούλες μεταφοράς με πάχος τοιχώματος μεγαλύτερο ή ίσο των 70 μικρών (μη), εφαρμόζονται μόνο οι διατάξεις του άρθρου 5 παρ. 1 (περ. α; γ’, δ και ε), 4, 6 και 10.

Άρθρο 2
(άρθρο 1 παρ. 1 Οδηγίας 2015/720/ΕΕ) Ορισμοί

1. Για την εφαρμογή της παρούσας απόφασης νοούνται ως:

α) «πλαστικό υλικό»: πολυμερές, κατά την έννοια του άρθρου 3 παράγραφος 5 του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου «για την καταχώριση, την αξιολόγηση, την αδειοδότηση και τους περιορισμούς των χημικών προϊόντων (REACH)», όπως ισχύει, στο οποίο ενδεχομένως έχουν προστεθεί πρόσθετα ή άλλες ουσίες και το οποίο μπορεί να αποτελέσει κύριο δομικό στοιχείο των σακουλών μεταφοράς,

β) «πλαστικές σακούλες μεταφοράς»: σακούλες μεταφοράς με ή χωρίς λαβή, από πλαστικό υλικό, οι οποίες διατίθενται στους καταναλωτές στο ταμείο του σημείου πώλησης εμπορευμάτων ή προϊόντων. Οι πλαστικές σακούλες μεταφοράς υπάγονται ευρύτερα στην έννοια της συσκευασίας, όπως ορίζεται στην παράγραφο 1 (περ. γ) του άρθρου 2 του ν. 2939/2001, όπως εκάστοτε ισχύει,

γ) «λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς»: πλαστικές σακούλες μεταφοράς με πάχος τοιχώματος μικρότερο των 50 μικρών (μη),

δ) «πολύ λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς»: πλαστικές σακούλες μεταφοράς με πάχος τοιχώματος μικρότερο από 15 μικρά (μη) που απαιτούνται για λόγους υγιεινής ή παρέχονται ως πρωτογενής συσκευασία χύδην τροφίμων, όταν η χρήση τους συμβάλλει στην αποφυγή σπατάλης τροφίμων,

ε) «οξοδιασπώμενες πλαστικές σακούλες μεταφοράς»: πλαστικές σακούλες μεταφοράς από πλαστικά υλικά στα οποία περιλαμβάνονται πρόσθετα που καταλύουν τη διάσπαση των πλαστικών υλικών σε μικροτμήματα,

στ) «επαναχρησιμοποιήσιμες σακούλες ή τσάντες μεταφοράς»: οι πλαστικές σακούλες μεταφοράς εμπορευμάτων ή προϊόντων με πάχος τοιχώματος μεγαλύτερο ή ίσο των 50 μικρών (μη), που είναι κατασκευασμένες σύμφωνα με το πρότυπο UNE 53942 ή άλλο ισοδύναμο πρότυπο, καθώς επίσης οι πλαστικές σακούλες/ τσάντες μεταφοράς εμπορευμάτων ή προϊόντων με μεγαλύτερες διαστάσεις από αυτές που καλύπτει το ανωτέρω πρότυπο και οι τσάντες από κάθε άλλο είδος υλικού, που έχουν σχεδιασθεί με σκοπό την επαναχρησιμοποίηση τους (σακούλες ή τσάντες πολλαπλών χρήσεων), όπως αυτή ορίζεται στην παρακάτω περίπτωση

(ζ). Οι επαναχρησιμοποιήσιμες σακούλες ή τσάντες μεταφοράς, υπάγονται ευρύτερα στην έννοια της συσκευασίας σύμφωνα με την παράγραφο 1 (περιπ. γ) του άρθρου 2 του ν. 2939/2001, όπως ισχύει.

ζ) «επαναχρησιμοποίηση»: κάθε διεργασία μέσω της οποίας οι συσκευασίες που έχουν μελετηθεί και σχεδιασθεί για να εκπληρώνουν κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους έναν ελάχιστο αριθμό διαδρομών ή επιστροφών (συσκευασίες πολλαπλών χρήσεων), επαναπληρούνται ή χρησιμοποιούνται για τον ίδιο σκοπό για τον οποίο έχουν σχεδιασθεί, με ή χωρίς την υποστήριξη βοηθητικών προϊόντων που υπάρχουν στην αγορά και που επιτρέπουν την επαναπλήρωση των συσκευασιών. Οι επαναχρησιμοποιήσιμες αυτές συσκευασίες γίνονται απόβλητα συσκευασίας όταν πάψουν να υπόκεινται σε επαναχρησιμοποίηση,

η) «βιοαποδομήσιμες (ή βιοαποικοδομήσιμες) / λιπασματοποιήσιμες πλαστικές σακούλες μεταφοράς»: οι πλαστικές σακούλες μεταφοράς οι οποίες, στο πλαίσιο τήρησης των απαιτήσεων της παραγράφου 1 (περιπτώσεις γ.3 και γ.4) του άρθρου 6 του ν. 2939/2001, υπόκεινται σε αξιοποίηση (ανακύκλωση) μέσω βιοαποδόμησης ή λιπασματοποίησης, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 13432 «Απαιτήσεις για συσκευασία ανακτήσιμη μέσω λιπασματοποίησης και βιοαποικοδόμησης Σχήμα δοκιμής και κριτήρια αξιολόγησης για την τελική αποδοχή της συσκευασίας»,

θ) «σημεία πώλησης εμπορευμάτων ή προϊόντων»: οριοθετημένος και διαμορφωμένος χώρος όπου ασκείται λιανικό εμπόριο εμπορευμάτων ή προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων των τροφίμων και ποτών,

ι) «έμπορος»: οποιοδήποτε πρόσωπο (φυσικό ή νομικό) ή επιχείρηση λιανικού εμπορίου, συμπεριλαμβανομένου του ηλεκτρονικού εμπορίου, που, στο πλαίσιο της άσκησης της εμπορικής του δραστηριότητας, διαθέτει προς τους καταναλωτές κατά την πώληση εμπορευμάτων ή προϊόντων, πλαστικές σακούλες μεταφοράς. Στην έννοια του εμπόρου συμπεριλαμβάνονται και οι επαγγελματίες πωλητές που δραστηριοποιούνται σε ακάλυπτους δημόσιους, δημοτικούς, ιδιωτικούς ή εκκλησιαστικούς χώρους που δεν αποτελούν επαγγελματική στέγη αλλά επιτρέπεται στους χώρους αυτούς η άσκηση εμπορικής δραστηριότητας (υπαίθριο εμπόριο).

ια) «παραγωγός πλαστικής σακούλας μεταφοράς»: κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που εισάγει ή κατασκευάζει πλαστικές σακούλες μεταφοράς οι οποίες, μέσω των διακινητών /διανομέων ή/και μέσω των εμπόρων, προορίζονται να καταλήξουν στον καταναλωτή για τη μεταφορά εμπορευμάτων ή προϊόντων.

ιβ) «διακινητής /διανομέας πλαστικών σακουλών μεταφοράς»: κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο στην αλυσίδα εφοδιασμού, το οποίο διαθέτει στο λιανικό εμπόριο πλαστικές σακούλες μεταφοράς.

Ο διακινητής /διανομέας μπορεί να είναι και παραγωγός κατά την έννοια της ανωτέρω περίπτωσης (ια) της παρούσας παραγράφου.

2. Κατά τα λοιπά ισχύουν οι ορισμοί του άρθρου 2 του ν.2939/2001 (Α’/179). ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ ΣΑΚΟΥΛΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ

Άρθρο 3
(άρθρο 1 παρ. 2 Οδηγίας 2015/720/ΕΕ) Γενικές απαιτήσεις για τη διαχείριση των πλαστικών σακουλών μεταφοράς

1. Για την επίτευξη της μείωσης της κατανάλωσης των πλαστικών σακουλών μεταφοράς εμπορευμάτων ή προϊόντων σύμφωνα με το άρθρο 1, από την 1η Ιανουαρίου 2018 παύει η δωρεάν διάθεση στους καταναλωτές των πλαστικών σακουλών μεταφοράς που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας απόφασης και επιβάλλονται, κατά περίπτωση, τα ακόλουθα μέτρα:

α) Για τις λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς εμπορευμάτων ή προϊόντων, όπως ορίζονται στην παράγραφο 1(γ) του άρθρου 2, δηλαδή με πάχος τοιχώματος μικρότερο των 50 μικρών (μηι), επιβάλλεται στους καταναλωτές η καταβολή περιβαλλοντικού τέλους, ανά τεμάχιο λεπτής πλαστικής σακούλας μεταφοράς, σύμφωνα με τις ειδικότερες προβλέψεις του άρθρου 3Α.

β) Oι πλαστικές σακούλες μεταφοράς εμπορευμάτων ή προϊόντων με πάχος τοιχώματος από 50 μέχρι 70 μικρά (μη), συμπεριλαμβανομένων των επαναχρησιμοποιήσιμων σακουλών ή τσαντών μεταφοράς με το ίδιο πάχος τοιχώματος, όπως αυτές ορίζονται στην παράγραφο 1(στ) του άρθρου 2, υπόκεινται σε τιμολόγηση, σύμφωνα με το άρθρο 3Β.

1.1. Απαγορεύεται κάθε προωθητική ενέργεια εκ μέρους των εμπόρων που αναιρεί, αμέσως ή εμμέσως, τα προβλεπόμενα στην ανωτέρω παράγραφο μέτρα, με την επιφύλαξη της παραγράφου 3 του άρθρου 3Β.

2. Οι διατάξεις της παραγράφου 1 δεν εφαρμόζονται στα περίπτερα και στους εμπόρους που ασκούν υπαίθριο εμπόριο.

3. Από τις διατάξεις της παραγράφου 1 εξαιρούνται οι βιοαποδομήσιμες (ή βιοαποικοδομήσιμες)/ λιπασματοποιήσιμες πλαστικές σακούλες μεταφοράς όπως ορίζονται στην παράγραφο 1(η)του άρθρου 2.

4. Απαγορεύεται η διάθεση στην αγορά και στον καταναλωτή των οξοδιασπώμενων πλαστικών σακουλών μεταφοράς. Η απαγόρευση αυτή αρχίζει να εφαρμόζεται μετά την εξάντληση των αποθεμάτων τους και πάντως όχι πέραν των δέκα (10) μηνών από την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης.

Άρθρο 3Α
Προσδιορισμός είσπραξη και απόδοση του περιβαλλοντικού τέλους

1) Προσδιορισμός της ανταποδοτικότητας και του ύφους του περιβαλλοντικού τέλους.

1.1. Το περιβαλλοντικό τέλος που επιβάλλεται στις λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς σύμφωνα με την παράγραφο 1(α) του άρθρου 3, έχει ανταποδοτικό χαρακτήρα. Τα έσοδα από τα περιβαλλοντικά τέλη αποτελούν δημόσιο έσοδο το οποίο εισπράττεται από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) και στη συνέχεια αποδίδεται υπέρ του ΕΟΑΝ για τη χρηματοδότηση δράσεων προώθησης, δωρεάν διάθεσης στον καταναλωτή και εν γένει πριμοδότησης των επαναχρησιμοποιήσιμων σακουλών/τσαντών μεταφοράς και των βιοαποδομήσιμων και λιπασματοποιήσιμων πλαστικών σακουλών μεταφοράς. Ο Ε.Ο.ΑΝ. προβαίνει αυτοτελώς ή σε συνεργασία με τους OTA A’ βαθμού, στην υλοποίηση των ανωτέρω δράσεων καθώς και σε δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού για την αποτελεσματική συμμετοχή του κοινού στην επίτευξη των στόχων του άρθρου 1.

1.2. Το ύψος του περιβαλλοντικού τέλους καθορίζεται με κριτήριο τον ανταποδοτικό του χαρακτήρα, ανάλογα με τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο της ανάκτησης ή διάθεσης των λεπτών πλαστικών σακουλών μεταφοράς, τις δυνατότητες ανακύκλωσης και βιοαποδόμησης/ λιπασματοποίησής τους, την ανθεκτικότητα τους ή τη συγκεκριμένη χρήση για την οποία προορίζονται και ειδικότερα:

α) Από την 1η Ιανουαρίου 2018 το περιβαλλοντικό τέλος για τις λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς προσδιορίζεται στην τιμή των 3 λεπτών και,

β) Από την 1η Ιανουαρίου 2019 το περιβαλλοντικό τέλος για τις λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς προσδιορίζεται στην τιμή των 7 λεπτών.

γ) Τα ποσά του περιβαλλοντικού τέλους που αναφέρονται στις ανωτέρω περιπτώσεις (α) και (β), αναγράφονται με τρόπο διακριτό και ευανάγνωστο στα παραστατικά πώλησης προ του ΦΠΑ.

1.3. Με όμοια απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης, Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μετά από αιτιολογημένη εισήγηση του ΕΟΑΝ, είναι δυνατόν να αναπροσαρμόζεται το ύψος των περιβαλλοντικών τελών που αναφέρονται στην υποπαράγραφο 1.2, ανάλογα με την επιτευχθείσα μείωση της κατανάλωσης πλαστικών σακουλών μεταφοράς και σε συνδυασμό με τις ιδιότητες της πλαστικής σακούλας μεταφοράς, όπως πάχος, υλικό κατασκευής ή χρήση, σύμφωνα με τα κριτήρια που περιγράφονται στην ίδια υποπαράγραφο.

Η παράγραφος αυτή εφαρμόζεται με την επιφύλαξη επιβολής τυχόν πρόσθετων μέτρων στο πλαίσιο εφαρμογής της παραγράφου 2.1. του άρθρου 7.

2) Καταβολή είσπραξη και απόδοση περιβαλλοντικού τέλους.

2.1 Ο τρόπος και η διαδικασία καταβολής, είσπραξης και απόδοσης του περιβαλλοντικού τέλους διέπεται από τις διατάξεις του ν. 4389/2016 (Α’/94). Ειδικότερα:

α) Κάθε έμπορος, όπως ορίζεται στην παράγραφο 1 (ι) του άρθρου 2, ο οποίος διαθέτει στον καταναλωτή λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς, υποχρεούται ανά τρίμηνο, την τελευταία ημέρα του επόμενου μήνα και για πρώτη φορά στις 30 Απριλίου 2018, να υποβάλλει στην ΑΑΔΕ δήλωση απόδοσης του περιβαλλοντικού τέλους.
Το περιβαλλοντικό τέλος αναγράφεται στα παραστατικά πώλησης εμπορευμάτων ή προϊόντων, σύμφωνα με την υποπαράγραφο 1.2 (περ. γ) και αποτυπώνεται στα λογιστικά αρχεία που υποχρεούται να τηρεί ο έμπορος.

β) Ο έλεγχος της ορθής απόδοσης των περιβαλλοντικών τελών από τους εμπόρους διενεργείται από την ΑΑΔΕ στο πλαίσιο εφαρμογής του ν. 4389/2016.

γ) Τα ποσά από τα ανταποδοτικά τέλη αποδίδονται μέσω του μηχανισμού είσπραξης της ΑΑΔΕ στον κρατικό προϋπολογισμό, σε διακεκριμένο κωδικό εσόδου και στη συνέχεια αποδίδονται υπέρ του ΕΟΑΝ. Τα ποσά που εισπράττει ετησίως ο ΕΟΑΝ από το περιβαλλοντικό τέλος, εγγράφονται ως έσοδο, σε χωριστό κωδικό του προϋπολογισμού του ΕΟΑΝ.

Η αρμόδια υπηρεσία Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης της Α.Α.Δ.Ε. σε συνεργασία με τον Ε.Ο.ΑΝ. προβαίνει στη δημιουργία ανάλογης ηλεκτρονικής εφαρμογής για την υποβολή της δήλωσης απόδοσης περιβαλλοντικού τέλους, στο περιβάλλον TAXISnet της Α.Α.Δ.Ε. στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.aade.gr.

2.2. Σε περίπτωση μη καταβολής του περιβαλλοντικού τέλους η παράβαση βεβαιώνεται, στη Δ.Ο.Υ. Φορολογίας του υπόχρεου, από την αρμόδια υπηρεσία της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που εποπτεύει τον ΕΟΑΝ, μετά από εισήγηση του ΕΟΑΝ και εισπράττονται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων (ΚΕΔΕ).

3) Διαχείριση των εσόδων από τα περιβαλλοντικά τέλη α) Ο Ε.Ο.ΑΝ. στο πλαίσιο επίτευξης των στόχων της παρούσας απόφασης:
αα) υποστηρίζει και συνδράμει τους Δήμους στη διαμόρφωση προγραμμάτων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού, συμπεριλαμβανομένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων στα σχολεία, με τη χρηματοδότηση μέτρων και δράσεων που αναφέρονται στην παράγραφο 1.1 και στοχεύουν στη μείωση της κατανάλωσης των πλαστικών σακουλών μεταφοράς μιας χρήσης,
ββ) ιεραρχεί τα χρηματοδοτούμενα έργα και προγράμματα ανάλογα με τη σπουδαιότητα και τον επείγοντα χαρακτήρα τους και,
γγ) καθορίζει, συντονίζει και εποπτεύει τις δράσεις και τα προγράμματα που χρηματοδοτεί.
β) Ο ΕΟΑΝ υποχρεούται εντός του πρώτου τριμήνου κάθε επόμενου έτους, να συντάσσει ετήσια απολογιστική έκθεση στην οποία θα περιγράφεται ο τρόπος της διαχείρισης και αξιοποίησης των ανωτέρω εσόδων κατά το προηγούμενο έτος. Η ανωτέρω ετήσια απολογιστική έκθεση κοινοποιείται στην αρμόδια υπηρεσία της Γενικής Διεύθυνσης Περιβαλλοντικής Πολιτικής του Υπουργείου
Περιβάλλοντος και Ενέργειας και αναρτάται στην ιστοσελίδα του ΕΟΑΝ.

Άρθρο 3Β
Τιμολόγηση των πλαστικών σακουλών μεταφοράς

1. Οι πλαστικές σακούλες μεταφοράς σύμφωνα με την παράγραφο 1(β) του άρθρου 3, χρεώνονται στον καταναλωτή στα σημεία πώλησης εμπορευμάτων ή προϊόντων.

2. Το ποσό της χρέωσης αναγράφεται με τρόπο διακριτό και ευανάγνωστο στα παραστατικά πώλησης προ του ΦΠΑ.

3. Η απαγόρευση προωθητικών ενεργειών που προβλέπεται στην υποπαράγραφο 1.1 του άρθρου 3, δεν αποκλείει τη δωρεάν διάθεση επαναχρησιμοποιήσιμων σακουλών μεταφοράς στο πλαίσιο δράσεων συλλογής προς ανακύκλωση των λεπτών σακουλών μεταφοράς.

Άρθρο 4
Υποχρεώσεις εμπόρων

Από την 1η Ιανουαρίου 2018, οι έμποροι όπως ορίζονται στην παράγραφο 1 (ι) του άρθρου 2, υποχρεούνται να τηρούν τις ακόλουθες απαιτήσεις:

1) Οι έμποροι των υπεραγορών τροφίμων ή «Σούπερ Μάρκετ», όπως αυτές ορίζονται στο άρθρο 44 της Υγειονομικής Διάταξης Α1β 8577/1983, υποχρεούνται:

α) να παρέχουν τη δυνατότητα στους καταναλωτές να εφοδιάζονται στο ταμείο των σημείων πώλησης εμπορευμάτων ή προϊόντων, επαναχρησιμοποιήσιμες σακούλες / τσάντες μεταφοράς και να τις τοποθετούν σε εμφανές στους καταναλωτές και προσιτό σημείο.

β) να συνδράμουν και να διευκολύνουν με κάθε τρόπο τα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης (ΣΕΔ), στην υλοποίηση προγραμμάτων ανακύκλωσης, όπως με την τοποθέτηση στο κατάστημα ορατού και εύκολα προσβάσιμου από τον καταναλωτή σημείου συγκέντρωσης και προσωρινής αποθήκευσης χρησιμοποιημένων λεπτών σακουλών μεταφοράς, το οποίο θα φέρει κατάλληλη ένδειξη.

2) Οι έμποροι εκτός των περιπτέρων και του υπαίθριου εμπορίου υποχρεούνται:

α) να αναγράφουν στα σημεία λιανικής πώλησης εμπορευμάτων ή προϊόντων, σε εμφανές σημείο προς τον καταναλωτή, ότι: «Οι λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς υπόκεινται σε περιβαλλοντικό τέλος (με αναγραφή του ποσού του τέλους), με σκοπό τη μείωση χρήσης τους».

β) να τηρούν τις απαιτήσεις που προβλέπονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 3, στην παράγραφο 2.1 του άρθρου 3Α και στο άρθρο 3Β,

γ) να μεριμνούν για την αναγραφή του ποσού του περιβαλλοντικού τέλους, με τρόπο διακριτό και ευανάγνωστο, στα παραστατικά πώλησης προ του ΦΠΑ, όπως προβλέπεται στην παράγραφο 1.2(γ) του άρθρου 3Α, στην παράγραφο 1(β) του άρθρου 3 και στην παράγραφο 2 του άρθρου 3Β.

3) Όλοι οι έμποροι και εμπορικές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των περιπτέρων και του υπαίθριου εμπορίου, υποχρεούνται να παρέχουν στον καταναλωτή μόνο λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς που φέρουν τη σήμανση που προβλέπεται στην παράγραφο 1 (β και γ) του άρθρου 5.

Άρθρο 5
Υποχρεώσεις παραγωγών πλαστικών σακουλών μεταφοράς

1. Κάθε παραγωγός πλαστικών σακουλών μεταφοράς υποχρεούται:
α) να προβαίνει στην οργάνωση ατομικού συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης (ΣΕΔ) ή να συμμετέχει σε εγκεκριμένο συλλογικό ΣΕΔ, σύμφωνα με τις προβλέψεις των άρθρων 7 έως 9 του ν. 2939/2001, όπως ισχύει,
β) να διαθέτει στην αγορά τις πλαστικές σακούλες μεταφοράς με σειριακό κωδικό,
γ) να διαθέτει στην αγορά τις πλαστικές σακούλες μεταφοράς με σήμανση η οποία φέρει τον τόπο και την ημερομηνία παραγωγής και τον Αριθμό Εθνικού Μητρώου Παραγωγού (ΕΜΠΑ), με ευκρινή τρόπο και σε εμφανή θέση στο σώμα της πλαστικής σακούλας, με την επιφύλαξη των προβλεπόμενων στο άρθρο 9,
δ) να εγγράφεται στο Εθνικό Μητρώο Παραγωγών σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 181504/2016 υπουργική απόφαση (Β’/2454),
ε) να παρέχει στον ΕΟΑΝ διακριτά στοιχεία για τον αριθμό και τις ποσότητες των τριών κατηγοριών σακουλών μεταφοράς που διακινούνται στην αγορά [πολύ λεπτές και λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς, όπως ορίζονται αντίστοιχα στην παράγραφο 1(γ) και 1(δ) του άρθρου 2, καθώς και πλαστικές σακούλες μεταφοράς με πάχος τοιχώματος από 50 μέχρι 70 μικρά ^m)].

2. Η υποχρέωση των παραγωγών να διαθέτουν στην αγορά πλαστικές σακούλες μεταφοράς με σήμανση, σύμφωνα με τις προβλέψεις της παραγράφου 1(β και γ), αρχίζει να εφαρμόζεται μετά την εξάντληση των αποθεμάτων και πάντως όχι πέραν των δέκα (10) μηνών από την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης.

Άρθρο 6
Υποχρεώσεις διακινητών /διανομέων πλαστικών σακουλών μεταφοράς
Κάθε διακινητής /διανομέας πλαστικών σακουλών μεταφοράς υποχρεούται:
να διακινεί στην αγορά πλαστικές σακούλες μεταφοράς που φέρουν τη σήμανση που προβλέπεται στην παράγραφο 1 (β και γ) του άρθρου 5.

Άρθρο 7
Παρακολούθηση αξιολόγηση εφαρμογής των μέτρων

1. Ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) ως υπεύθυνος φορέας για την υλοποίηση των μέτρων που περιγράφονται στην παρούσα απόφαση, προβαίνει στις ακόλουθες δράσεις:
α) στην συνολική καταγραφή των ποσοτήτων πλαστικών σακουλών μεταφοράς που διακινούνται στην αγορά και με αναφορά σε τρεις διακριτές κατηγορίες:
i. Πολύ λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς,
ii. Λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς,
iii. Πλαστικές σακούλες μεταφοράς με πάχος τοιχώματος από 50 έως 70 μικρά ( μη),
β) στην προετοιμασία των απαραίτητων στοιχείων που θα συμπεριληφθούν στην ετήσια έκθεση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σύμφωνα με το άρθρο 8,
γ) στην οργάνωση προγράμματος ενημέρωσης και λοιπών δράσεων για την ενθάρρυνση της μείωσης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης πλαστικών σακουλών,
δ) στον συντονισμό των δράσεων που διοργανώνονται με χρηματοδότηση μέσω του περιβαλλοντικού τέλους, στο πλαίσιο εφαρμογής της παραγράφου 1.2 του άρθρου 3Α, ε) στην διενέργεια των απαιτούμενων ελέγχων στο πλαίσιο της αρμοδιότητας του για την ορθή εφαρμογή της παρούσας απόφασης και την επιβολή των κυρώσεων, σύμφωνα με το άρθρο 10.

2. Ο ΕΟΑΝ αξιολογεί την αποτελεσματικότητα των μέτρων μείωσης της κατανάλωσης της πλαστικής σακούλας μεταφοράς μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2019, σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης καθώς και τις επιπτώσεις στη βιομηχανία παραγωγής πλαστικής σακούλας, σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας του ίδιου Υπουργείου και υποβάλλει στην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας σχετική έκθεση, το αργότερα έως την 30.5.2020.

2.1. Σε περίπτωση που από την παραπάνω αξιολόγηση διαπιστώνεται ότι τα ληφθέντα μέτρα δεν είναι αποτελεσματικά σε σχέση με το επιδιωκόμενο ετήσιο επίπεδο κατανάλωσης των 90 λεπτών σακουλών μεταφοράς κατά κεφαλήν, ο ΕΟΑΝ εισηγείται στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας τη λήψη άλλων μέτρων προκειμένου να επιτευχθεί η επιδιωκόμενη μείωση της κατανάλωσης των πλαστικών σακουλών μεταφοράς.
Τέτοια μέτρα μπορεί να περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων την επιβολή περιορισμών εμπορίας, συμπεριλαμβανομένης της απαγόρευσης της πώλησης του συνόλου ή ορισμένων κατηγοριών λεπτής πλαστικής σακούλας μεταφοράς σε όλες ή ορισμένες κατηγορίες εμπορικών δραστηριοτήτων ή για ορισμένες χρήσεις, κατά παρέκκλιση από το άρθρο 18 της Οδηγίας 94/62/ΕΚ, εφόσον οι περιορισμοί αυτοί είναι αναλογικοί και δεν εισάγουν διακρίσεις στην εσωτερική αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

2.2. Τα ανωτέρω μέτρα μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο της ανάκτησης ή διάθεσης των πλαστικών σακουλών μεταφοράς, τις δυνατότητες ανακύκλωσης και βιοαποδόμησης / λιπασματοποίησής τους, την ανθεκτικότητά τους ή τη συγκεκριμένη χρήση για την οποία προορίζονται οι σακούλες αυτές καθώς και τις ενδεχόμενες δυσμενείς επιπτώσεις της υποκατάστασής τους.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’
ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 8
Εκθέσεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή

1. Από την 27η Μαΐου 2018 ο ΕΟΑΝ, μέσω του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μαζί με τις εκθέσεις που υποβάλλει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τις συσκευασίες και τα απόβλητα συσκευασίας σύμφωνα με το άρθρο 14 του ν. 2939/2001, όπως εκάστοτε ισχύει, υποβάλλει και στοιχεία σχετικά με την ετήσια κατανάλωση πλαστικών σακουλών μεταφοράς.

2. Ο καθορισμός της μεθόδου υπολογισμού της ετήσιας κατά κεφαλήν κατανάλωσης πλαστικών σακουλών μεταφοράς και η προσαρμογή των μορφότυπων υποβολής στοιχείων σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 13 του ν. 2939/2001, όπως εκάστοτε ισχύει, γίνεται σύμφωνα με την εκτελεστική πράξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που προβλέπεται στη νέα παράγραφο 1α (τελευταίο εδάφιο) του άρθρου 4 της Οδηγίας 94/62/ ΕΚ, που εισάγεται με την παράγραφο 2 του άρθρου 1 της Οδηγίας 2015/720/ΕΕ.

Άρθρο 9
Σήμανση Σακουλών

Η Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή του Υπουργείου Οικονομίας αι Ανάπτυξης, μέσα σε 18 μήνες από την έκδοση της εκτελεστικής πράξης του άρθρου 8α της Οδηγίας 94/62/ΕΚ που εισάγεται με την παράγραφο 3 της Οδηγίας 2015/720/ΕΕ, μεριμνά ώστε η σήμανση των βιοαποικοδομήσιμων και λιπασματοποιήσιμων πλαστικών σακουλών μεταφοράς, να είναι σύμφωνη με τις προδιαγραφές που καθορίζονται στην εν λόγω εκτελεστική πράξη, η οποία αναφέρεται:
α) στον καθορισμό των προδιαγραφών των σημάνσεων ή σημάτων για να είναι δυνατή η αναγνώριση, σε επίπεδο Ευρωπαϊκή Ένωσης, των βιοαποικοδομήσιμων και λιπασματοποιήσιμων πλαστικών σακουλών μεταφοράς και
β) στην ορθή ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με τις ιδιότητες λιπασματοποίησης των σακουλών αυτών.

Άρθρο 10
Έλεγχοι Κυρώσεις

1. Διενέργεια ελέγχων:

α) Ο ΕΟΑΝ διενεργεί ελέγχους, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, για τη συμμόρφωση των υπόχρεων εμπόρων, παραγωγών και διακινητών /διανομέων με τις απαιτήσεις που προβλέπονται στην παρούσα απόφαση. Για την διενέργεια των ελέγχων ο Ε.Ο.ΑΝ. μπορεί να ζητά τη συνδρομή, των ελεγκτικών υπηρεσιών του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης και των Διευθύνσεων Ανάπτυξης των περιφερειακών ενοτήτων της χώρας καθώς και κάθε άλλης αρμόδιας δημόσιας αρχής.

β) Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) διενεργεί ελέγχους για την ορθή απόδοση των περιβαλλοντικών τελών, στο πλαίσιο εφαρμογής του ν. 4389/2016 και αποστέλλει την σχετική έκθεση ελέγχου στον ΕΟΑΝ.

γ) H Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή διενεργεί ελέγχους στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία για την ορθή διακίνηση πλαστικών σακουλών μεταφοράς στην αγορά, συμπεριλαμβανομένης της τήρησης της απαίτησης για τη σήμανσή τους.

2. Κυρώσεις

Με την επιφύλαξη της υπ’ αριθμ. Α2-718/2014 Κωδικοποίηση Κανόνων Διακίνησης και Εμπορίας Προϊόντων και Παροχής Υπηρεσιών (Κανόνες ΔΙ.Ε.Π.Π.Υ.), ο παραβάτης των διατάξεων της παρούσας απόφασης τιμωρείται με τις κυρώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 20 του ν. 2939/2001, όπως εκάστοτε ισχύει. Ειδικότερα ως προς την επιβολή διοικητικών κυρώσεων ο παραβάτης τιμωρείται ως εξής:

α) ο παραγωγός που παραβαίνει τις υποχρεώσεις του που προβλέπονται στις διατάξεις του άρθρου 5 (παρ.1, περ. β και ε) επιβάλλεται πρόστιμο από 1000 μέχρι 10.000 ευρώ,

β) ο έμπορος που παραβαίνει τις υποχρεώσεις του που προβλέπονται στην παράγραφο 1 και 1.1 του άρθρου 3, στην παράγραφο 2 του άρθρου 3Α, στο άρθρο 3Β και στις παραγράφους 1,2 και 3 του άρθρου 4, επιβάλλεται πρόστιμο από 200 μέχρι 5.000 ευρώ,

γ) ο διακινητής / διανομέας που παραβαίνει τις υποχρεώσεις που περιγράφονται στο άρθρο 6, επιβάλλεται πρόστιμο από 500 μέχρι 1000 ευρώ.

2.1 Σε περίπτωση υποτροπής για τις ίδιες ως άνω παραβάσεις εντός τριετίας, τα ποσά των ανωτέρω επιβαλλόμενων προστίμων διπλασιάζονται και σε περίπτωση επανειλημμένης υποτροπής εντός του ίδιου χρονικού διαστήματος τα ποσά των προστίμων τριπλασιάζονται.

2.2. Βασικό κριτήριο για την επιβολή του ύψους των προστίμων που προβλέπονται στην παράγραφο 2, είναι η σοβαρότητα και η συχνότητα της παράβασης, το όφελος του παραβάτη και η επαναλαμβανόμενη μη συμμόρφωση με τυχόν υποδείξεις του ΕΟΑΝ, το πλήθος των ταμειακών μηχανών, το πλήθος των υποκαταστημάτων της ελεγχόμενης επιχείρησης και το μέγεθος της επιχείρησης.

3. Πριν από την επιβολή των κυρώσεων που προβλέπονται στην παράγραφο 2, μπορεί να χορηγηθεί στον παραβάτη εύλογη προθεσμία για συμμόρφωση. Η χορήγηση από τη διοίκηση αυτής της προθεσμίας καθώς και οι ενέργειες συμμόρφωσης εκ μέρους του παραβάτη, συνεκτιμώνται σε συνδυασμό με τα κριτήρια της ανωτέρω παραγράφου 2.2.

4. Τα πρόστιμα που επιβάλλονται κατ’ εφαρμογή της παραγράφου 2, βεβαιώνονται από την αρμόδια υπηρεσία της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που εποπτεύει τον ΕΟΑΝ, μετά από εισήγηση του ΕΟΑΝ και εισπράττονται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων (ΚΕΔΕ) και αποδίδονται στον ΕΟΑΝ σύμφωνα με το άρθρο 24 (παραγ. 8, περ. ζ), σε ειδικό λογαριασμό προκειμένου να διατεθούν για έργα και δράσεις που αποσκοπούν σε θέματα εφαρμογής της παρούσας απόφασης.

5. Οι κυρώσεις που προβλέπονται στην παράγραφο 2, επιβάλλονται ανεξάρτητα από τις κυρώσεις που προβλέπονται σε άλλες διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας.

Άρθρο 11

Κάθε διάταξη που έρχεται σε αντίθεση με τις διατάξεις της παρούσας απόφασης ή ανάγεται σε θέματα που ρυθμίζονται από αυτήν, καταργείται.

Άρθρο 12
Έναρξη ισχύος

Η ισχύς της απόφασης αυτής αρχίζει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά στις επί μέρους διατάξεις της.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 10 Αυγούστου 2017

Οι Υπουργοί

Οικονομίας και Ανάπτυξης
ΔΗΜΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΧΑΡΙΤΣΗΣ

Υφυπουργός Οικονομικών
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΝΑΤΣΙΟΥ

Αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας
ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ

Ο Διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ