Ασφαλιστικό: Ποια τα νέα δεδομένα για συντάξεις και ασφαλισμένους;

Μια πρώτη ματιά

 Αρκετές αλλαγές στη ζωή μας φέρνει η νέα Ασφαλιστική Μεταρρύθμιση που ψηφίστηκε στις αρχές του έτους. Μπορούμε να μιλήσουμε για κάποιες αλλαγές που μάλλον θα παγιωθούν, παρόλο που το τοπίο δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόμα τελείως, καθώς βρισκόμαστε εν αναμονή αρκετών υπουργικών αποφάσεων και ερμηνευτικών εγκυκλίων, όπως για παράδειγμα, σχετικά με την ενοποίηση των επικουρικών, το λεγόμενο υπερταμείο του γνωστού ΕΤΕΑ, με τα ταμεία που χορηγούν το εφάπαξ και τη βιωσιμότητα των ασφαλιστικών ταμείων, λόγω των ανερχόμενων ποσοστών ανεργίας.

1. Καταργείται το ΕΚΑΣ

Η αλλαγή θα ξεκινήσει από το 20% των περίπου 400.000 δικαιούχων που ανήκουν στα υψηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια και θα ισχύσει, σταδιακά, για όλους τους δικαιούχους, μέχρι το τέλος του 2018.

Οι δικαιούχοι του ΕΚΑΣ θα δουν μείωση εισοδήματος, σε πρώτη φάση, η οποία μπορεί να φτάσει το 35%, ενώ αυξάνεται και η συμμετοχή τους στα φάρμακα, από 10% σε 25%.

Προς το παρόν, η καταβολή του επιδόματος δίνεται σε δικαιούχους με βάση τα εισοδήματά τους. Δηλαδή:

Ετήσιο εισόδημα από συντάξεις * (σε ευρώ, ετησίως)	ΕΚΑΣ/μήνα (σε ευρώ)
<7.216	230
7.216,01 – 7.518	172,5
7.518,01 – 7.720	115
7.720,01 – 7.972	57,5

* Επικουρικές & κύριες, καθώς και ημερομίσθια, μισθούς, βοηθήματα και λοιπά επιδόματα.

2. Αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού της σύνταξης

Για τους δικαιούχους που υπέβαλαν αίτηση μετά τις 13 Μαΐου 2016, ο τρόπος υπολογισμού της σύνταξής τους αλλάζει. Οι απασχολούμενοι των Σωμάτων Ασφαλείας και οι ένστολοι υπάγονται στη διάταξη από 1/6/2016. Βάσει νόμου λοιπόν, η νέα σύνταξη θα προκύπτει από το άθροισμα της ανταποδοτικής* και της εθνικής σύνταξης (345 ευρώ στην 15ετία και 384 στην 20ετία).

Όσο για τους αγρότες, όποια αίτηση βρίσκεται σε εκκρεμότητα, θα κριθεί με βάση τις παλιές διατάξεις. Για όσους έχουν καταθέσει αίτηση συνταξιοδότησης μετά την 1 Ιανουαρίου 2015, οι καινούριες επικουρικές συντάξεις θα είναι μειωμένες (-18% του συντάξιμου μισθού για όσους βγαίνουν στη σύνταξη μετά από 40 έτη εργασίας). Για τους συνταξιούχους αγρότες που ήδη παίρνουν επικουρική σύνταξη θα γίνει αναπροσαρμογή, αν ο δικαιούχος έχει άθροισμα κύριας και επικουρικής που υπερβαίνει τα 1.170 ευρώ καθαρά (1.300 ευρώ μικτά).

Τέλος, για τις συντάξεις χηρείας, το νέο όριο ορίζεται στα 55 έτη. Σε περίπτωση που ο δικαιούχος είναι νεότερος, χορηγείται σύνταξη χηρείας για 3 χρόνια και μέχρι της ηλικία των 67 ετών.

* Οι αποδοχές από το 2002 μέχρι τώρα σε συνδυασμό με συντελεστές αναπλήρωσης.

 

3. Διασφάλιση των χαμηλοσυνταξιούχων

Οι συντάξεις των χαμηλά αμειβόμενων συνταξιούχων δεν διατρέχουν κίνδυνο μείωσης με βάση τα τωρινά δεδομένα. Μάλιστα, από ό,τι δείχνουν τα πράγματα, οι συνταξιούχοι με εισόδημα έως 1.000 ευρώ (δηλ. 99% των αγροτών, 90% των αυτοαπασχολούμενων και 87% των μισθωτών), θα δουν ελαφρώς επαυξημένη τη σύνταξή τους σε σχέση με το παρελθόν.

Σημείωση: Η Εθνική Σύνταξη διαμορφώνεται τώρα στα 345 ευρώ (για 15ετή ασφάλιση).

4. Περίοδος χάριτος για ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις

Μέχρι 31/12/2018 θα συνεχίσουν να καταβάλλονται οι ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις χωρίς καμία μείωση. Από 1 Ιανουαρίου 2019, θα γίνεται σταδιακή μείωση (ή, σπανιότερα, αύξηση) μέχρι να φτάσει στα επίπεδα της εκάστοτε αναπροσαρμογής των συντάξεων.

5. Αύξηση στις εισφορές αγροτών, ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων

Κλάδος	Νέες εισφορές (επί του εισοδήματος)
Μισθωτοί και εργοδότες	7% (από 1.6.2016)
Αυτοαπασχολούμενοι	7% (από 1.6.2016) για ΕΤΕΑμ
Επιστήμονες και επαγγελματίες	20% (από 1.1.2017)
Αγρότες	14% (από 1.1.2017)
Επαγγελματίες	6.9% υπέρ ΕΟΠΥΥ
Μισθωτοί (υπέρ ΕΟΠΥΥ)	7.1%

Συνοπτικά οι αυτοαπασχολούμενοι και ελεύθεροι επαγγελματίες θα καταβάλλουν το 26,95% (20% κλάδος σύνταξης, 6,95% κλάδος υγείας) του καθαρού εισοδήματος τους, ως ασφαλιστικές εισφορές . Οι δικηγόροι λόγω επικουρικού έχουν 37,95%.

Τα ως άνω ποσοστά υπολογίζονται επί του μηνιαίου εισοδήματος, όπως αυτό καθορίζεται με βάση το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα, από την άσκηση δραστηριότητά τους κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος.

Ως ετήσιο εισόδημα των προσώπων που είναι μέλη προσωπικών εταιριών νοείται, το γινόμενο του πολλαπλασιασμού των συνολικών κερδών της εταιρίας επί του ποσοστού συμμετοχής εκάστοτε μέλους σε αυτή.

Σε περίπτωση ζημιών ή μηδενικών κερδών τα μέλη των προσωπικών εταιριών , καθώς και των ατομικών επιχειρήσεων, η μηνιαία ελάχιστη βάση υπολογισμού, επί της οποίας υπολογίζεται το εκάστοτε προβλεπόμενο ποσοστό εισφοράς, καθορίζεται με βάση το ποσό που αντιστοιχεί στον κατώτατο βασικό μισθό άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών. Σήμερα το ποσό αυτό είναι 586,08 ευρώ.

Στους ασφαλισμένους οι οποίοι αμείβονται με δελτίο παροχής υπηρεσιών (μπλοκάκια) και για τους οποίους προκύπτει ότι το εισόδημά τους προέρχεται από την απασχόλησή τους σε ένα ή και δύο πρόσωπα (φυσικά και νομικά) το συνολικό ποσοστό εισφοράς κύριας σύνταξης ασφαλισμένου μισθωτού και εργοδότη ορίζεται σε 20% επί των πάσης φύσεως αποδοχών των εργαζομένων, και κατανέμεται κατά 6,67% σε βάρος των ασφαλισμένων και κατά 13,33% σε βάρος των εργοδοτών. Επιπρόσθετα θα υπάρξει εισφορά υγείας 7,10% που ισχύει για τους μισθωτούς. Το σύνολο λοιπόν για τους παραπάνω απασχολούμενους θα ειναι 27,10%

Άλλες αλλαγές εντός του 2016

1. Αλλάζει ο υπολογισμός του μερίσματος για δικαιούχους του ΜΤΠΥΔ (Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων Δημοσίου) (αναμένεται περικοπή που υπερβαίνει το 32%).
2. Επιβάλλεται ποινή που ορίζει την παρακράτηση του 60% της σύνταξης συνταξιούχων που εργάζονται.
3. Οι ανασφάλιστοι υπερήλικες δικαιούνται τη χορήγηση ειδικού επιδόματος.
4. Αλλάζουν τα ανώτατα πλαφόν συντάξεων (2.000 ευρώ – ισχύει και για αυτές που χορηγούνται ήδη).
5. Οι επικουρικές συντάξεις επιβαρύνονται με νέα ποσοστά εισφορών.
6. Καταργείται η κατώτερη σύνταξη (486 ευρώ για 15ετη ασφάλιση και 4.500 ένσημα) και καθιερώνεται η Εθνική Σύνταξη (384 ευρώ για >20 έτη ασφάλισης). Για όσους αποφασίσουν να συνταξιοδοτηθούν νωρίτερα επέρχεται μείωση ύψους του 2% για κάθε έτος πριν το νόμιμα συντάξιμο (20ο).
7. Σε δικαιούχους με ποσοστό αναπηρίας από 50%-66,99% θα χορηγείται το 50% της Εθνικής Σύνταξης, ενώ το ποσοστό αγγίζει το 75% της Εθνικής Σύνταξης για δικαιούχους με ποσοστό αναπηρίας πάνω από 67% (και μέχρι 79,99%).

Αλλαγές που θα ισχύσουν από το 2017

• Υπάγονται στον ΕΦΚΑ (Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης) για κύρια σύνταξη τα επαγγέλματα που δεν είχαν υπαχθεί σε αυτόν (π.χ. ένστολοι, ιερείς, λειτουργοί του Δημοσίου κτλ.).
• Η μηνιαία εισφορά των ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων ανέρχεται στο 6.5% και 7% αντίστοιχα από 1 Ιουνίου 2016 μέχρι 31 Μαΐου 2019. Έπειτα, επανέρχεται στο ύψος που ήταν την 31η Δεκεμβρίου 2015.
• Επιβάλλονται διπλές εισφορές για όσους έχουν διπλή απασχόληση.
• Οι εισφορές των αγροτών αλλάζουν από 1/1/2017 (14% του εισοδήματός τους το 2017, 16% το 2018, 18% το 2019, 19% το 2020, 19,5% το 2021 και 20% από το 2022).